ကိုလက္စထေရာ မ်ားေစေသာ အေၾကာင္းမ်ား

ေသြးတြင္းမွာ စီးဆင္းေနတဲ့ ကိုလက္စထေရာဆိုတဲ့ အဆီဓာတ္မွာ ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (HDL) နဲ႔ မေကာင္းတဲ့ (ဆိုးက်ဳိး ေပးမယ့္) LDL နဲ႔ Triglycerides ကိုလက္စထေရာ ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ကိုလက္စထေရာဟာ ခႏၶာကိုယ္ တည္ေဆာက္မႈမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ပမာဏမ်ားရင္ ခႏၶာကိုယ္ တည္ေဆာက္ရာမွာ သာမက ေသြးေၾကာေတြကိုပါ က်ဥ္းေစ ပိတ္ေစပါတယ္။ ႏွလုံးကို ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာ ေတြကို ေသြးေထာက္ပံ့မႈ ျပတ္ေတာက္ၿပီး ႏွလုံးေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ သင္ရဲ႕ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ပံုမွန္ စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သင္ရဲ႕ ကိုလက္စထေရာ (Cholesterol) ပမာဏကို မ်ားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ေကာင္းသတင္း ကေတာ့ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း အမ်ားစုဟာ သင္ကိုယ္တိုင္ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။
၁။ လိင္အမ်ိဳးအစားႏွင့္ အသက္အရြယ္ (Gender and Age)
အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ ေသြးဆံုးၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ကိုလက္စထေရာမ်ားဖို႔ အလားအလာ ပိုမ်ားပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီး ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ဳိး ျဖစ္တဲ့ အီစထ႐ိုဂ်င္ (Estrogen) ေဟာ္မုန္းဟာ ကိုလက္စထေရာ မ်ားတာကို ကာကြယ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္မို႔ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ေသြးဆံုးခ်ိန္အထိ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (HDL) ပမာဏကို ျမင့္တက္ေစၿပီး မေကာင္းတဲ့ (ဆိုးက်ဳိးေပးမယ့္) HDL ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကို (အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ စာရင္) ေလွ်ာ့ေပးႏိုင္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ေသြးဆံုးၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသားေတြထက္ LDL ပမာဏ ပိုမ်ားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
၂။ မိသားစု ရာဇဝင္(Family History)
မိသားစုထဲမွာ ကိုလက္စထေရာမ်ားတဲ့ ရာဇဝင္ရွိဖူးရင္ သင့္မွာလည္း အလားတူ မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိသားစု တစ္ခုတည္းမွာ အတူတူ မွ်ေဝ စားသံုးတာ (ဥပမာ - အဆီအအိမ့္ မ်ားတဲ့ အစားအစာေတြ စားသံုးတာ) ႏွင့္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မလုပ္တာတို႔ေၾကာင့္ ကိုလက္စထေရာ မ်ားလာရတာပါ။ ကာကြယ္မႈ အေနနဲ႔ ႏွလံုးက်န္းမာေရး ေကာင္းေစတဲ့ ဘဝေနထိုင္မႈ ပံုစံမ်ဳိး တည္ေဆာက္ပါ။ ကိုလက္စထေရာမ်ားတဲ့ အေၾကာင္းက မ်ဳိး႐ိုးဗီဇနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ပါတယ္။ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္ရင္ ေမြးကတည္းက LDL ကိုလက္စထေရာ မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ကိုလက္စထေရာ က်ေစတဲ့ ေဆးေတြ မွီဝဲႏိုင္ဖို႔ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး အလုပ္လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။
၃။ အစားအေသာက္ (Diet)
အစားအေသာက္ထဲမွာ ကယ္လိုရီ မ်ားတာေတြ၊ ျပည့္ဝအဆီနဲ႔ Trans-fat ေတြ၊ သၾကားဓာတ္မ်ားတာေတြ စားတာဟာ မေကာင္းတဲ့ LDL နဲ႔ Triglycerides ပမာဏေတြ ျမင့္တက္ၿပီး သင္ရဲ႕ စုစုေပါင္း ကိုယ္လက္စထေရာဓာတ္ကိုလည္း ျမင့္တက္ ေစပါတယ္။
၄။ အဝလြန္ျခင္း (Obesity)
Body Mass index (BMI) ၃၀ နဲ႔ အထက္ ရွိသူေတြမွာ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ လံုေလာက္တဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မလုပ္ရင္ တစ္ဖက္က ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကို ျမင့္တက္ဖို႔ အလားအလာ ပိုမ်ားေစပါတယ္။
၅။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း (Smoking)
စီးကရက္ ေသာက္တာဟာ ေသြးေၾကာနံရံေတြကို ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစပါတယ္။ ေသြးေၾကာတြင္း ေသြးခဲမႈကိုလည္း ပိုမ်ားေစပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ရွိသူေတြမွာ ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (HDL) ပမာဏ က်ၿပီး၊ မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (LDL) ပမာဏ တက္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာလုိ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ မ်ားတာဟာလည္း ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြရဲ႕ နံရံေတြကို ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစပါတယ္။
ခ်စ္ရဲေဇာ္ (ေဆး-မေကြး)