Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 4 - A)

Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 4 - A)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
အေမးအေျဖက႑
🔯 ေမး။ ။ ေကာင္းတဲ႔အုတ္ ၉၉၉ခ်ပ္ကို မစဥ္းစားဘဲ၊ လစ္လပ္ခဲ့တဲ့ အုတ္တစ္ခ်ပ္ကိုပဲ စဥ္းစားခဲ့တဲ့ စိတ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းလိုပါတယ္ဘုရား။ အိမ္တစ္အိမ္မွာ ေကာင္းတဲ့အုတ္ ကိုးရာကိုးဆယ့္ကိုးခ်ပ္၊ အိမ္ရဲ႕ အတြင္းခန္းေတြမွာ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳထားၿပီး တကယ့္အေရးပါတဲ့ ဘုရားခန္းလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ထည့္သြင္းခဲ့တဲ့ အုတ္ဟာ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းၿပီး အက္ကြဲေၾကာင္းေပၚေနခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲ အေပၚက plastering & painting လုပ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဒါကို ျမင္မွာပဲ။ ဒါက negative thinking ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကိုလည္း လက္ခံေပးသင့္တယ္ထင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္အခ်ိန္ အတိုင္းအတာတစ္ခုမွာေတာ့ ဒီ negative ဟာ ေမွးမွိန္သြားမွာပါဘုရား။ ဒီလို စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ စိတ္၊ အျပစ္ရွိ၊ မရွိ သိပါရေစဘုရား။

ေျဖ။ ။negative emotion ေတြ အားလံုးကို ဗုဒၶဘာသာ စိတၱေဗဒ Buddhist Psychology မွာ အကုသိုလ္လို႔ ေခၚတယ္။ အဲ့ဒီအကုသိုလ္ကိုပဲ မဂၢင္ရွစ္ပါးက Transform လုပ္တယ္။ (ေျပာင္းလဲပစ္တယ္)။
★ အဲ့ဒီ အုတ္တစ္ခ်ပ္ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေနာင္တရတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ ေနာင္တစိတ္ကို အေကာင္းအဆိုး၊ မေ၀ဖန္တဲ့စိတ္နဲ႔ လက္ခံၿပီးေတာ့ ၾကည့္လိုက္တယ္ဆိုရင္ mindful (သတိ) ျဖစ္တယ္။
★ အဲ့လိုလုပ္တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ အကုသိုလ္စိတ္ေတြက ကုသိုလ္ ျဖစ္သြားတယ္။ သတိက ကုသိုလ္၊ ရႈတာက ကုသိုလ္။
★ ေဒါသျဖစ္တဲ့စိတ္ကို သတိနဲ႔ရႈရင္ သတိပ႒ာန္ျဖစ္သြားတယ္။ အဲ့ဒါကို စိတၱာႏုပႆနာေခၚတယ္။
★ စိတၱာႏုပႆနာဆိုတာ ကုသိုလ္ကို ရႈမွ ကုသိုလ္ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး။ အကုသိုလ္ကိုလည္း ၾကည့္တတ္ရင္ အဲ့ဒီ အကုသိုလ္က သူ႔ရဲ႕ ပူေလာင္စြမ္းက ျငိမ္းသြားၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ သင္ခန္းစာေပးႏိုင္တဲ့ အစြမ္းသတၱိေတြပဲ က်န္ခဲ့တယ္။
★ အဲ့ဒီလို ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲ့ဒီအဆင္မေျပတဲ့ အုတ္တစ္ခ်ပ္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့ ဒီေနရာမွာ အဲ့ဒီဟာေလးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ စီႏိုင္ရင္ စီမွာပဲ။
★ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီလို ျပန္စီၿပီးတာေတာင္မွ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ အဆင္မသင့္တဲ့ အုတ္တစ္ခ်ပ္အတြက္ သူ .. စိတ္ထဲမွာ တေျမ့ေျမ့ ခံစားေနမိတယ္။ အၾကာႀကီးခံစားတယ္။ အဲ့ဒီလို ခံစားတိုင္းခံစားတိုင္း ၾကာလာရင္ အက်င့္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဘာမွ မဟုတ္တာေလးနဲ႔ ...
ဥပမာ ဒီ ပန္းကို ဒီမွာထားတယ္။
ဒီပန္းကို ဒီမွာထားမလား။ ေဘးမွာထားမလား၊ ဒီေထာင့္မွာ ထားမလား။ ဒါေတြ အမွားအမွန္မရွိဘူး။ အႀကိဳက္ပဲ။ preference ပဲ။ (မိမိႀကိဳက္ရာပဲ။)ဒါေတြက ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ေတြနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ဘူး။
★ ဒီလို ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ေတြနဲ႔ မပတ္သက္တဲ့ အဆံုးအျဖတ္ေတြေတာင္မွပဲ စိတ္ထဲမွာ အမ်ားႀကီး ေနာင္တရတတ္တယ္။ ဒီလို အက်င့္ပါေနတယ္။
★ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ အုတ္တစ္ခ်ပ္အတြက္ ေနာင္တရတယ္ဆိုရင္ ေနာင္တ ၀င္လာတာနဲ႔ သတိျဖစ္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီ သတိနဲ႔ သြားၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ အဲ့ဒီ အကုသိုလ္က ကုသိုလ္ျဖစ္သြားေကာင္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါ ၾကည့္တတ္လို႔။ ဒါကိုပဲ ေယာနိေသာမနသိကာရလို႔ ေခၚပါတယ္။ skillful reflection ေပါ့။ ၾကည့္တဲ့ေနရာမွာ skillful ျဖစ္တယ္။ အေရးပါတာ၊ မပါတာေတာ့ argument (အျငင္းအခံု)တစ္ခုပဲ။
အေရးႀကီးတဲ့ေနရာမွာ သြားၿပီးေတာ့ လြဲေနတယ္။ အေရးမႀကီးတဲ့ေနရာမွာ သြားၿပီးေတာ့ မွန္ေနတယ္ေပါ့။ ေမးခြန္းေလးက ဒီလိုဆိုလိုတာ။
အဲ့ဒီလို ျဖစ္ခဲ့တာေတာင္မွ ကိုယ့္ရဲ႕ emotion ေလးက response (တံု႔ျပန္မႈ) က ဒီေနရာမွာ ကိုယ္က ဒီအုတ္တစ္ခ်ပ္ကို ဘာလုပ္ႏိုင္တုန္း။
★ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လက္ခံရမယ္။
လုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုရင္ ..
တစ္ဖက္က အဲ့ဒါကို ျပန္ျပဳျပင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ဖက္က ကိုယ့္ရဲ႕ emotion ကို positive ျဖစ္ေအာင္ reconstruct လုပ္ရမယ္။
★ အုတ္တစ္ခ်ပ္က demage (ပ်က္စီး) ျဖစ္သြားတာကိုး။ အုတ္တစ္ခ်ပ္နဲ႔ မတန္ေအာင္ emotion က အဆေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ demage ျဖစ္သြားတယ္ (ပ်က္စီးသြားတယ္) ဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ ေယာနိေသာမနသိကာရ၊ (skillful reflection သင့္တင့္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းမႈ) မရွိဘူးေပါ့။
ဆက္ရန္...