Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 3 - D)

Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 3 - D)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းမ်ား တန္ဖိုးတက္ျခင္း ႏွင့္က်ျခင္း)
🔯 ဒီကေန အိမ္ျပန္သြားရင္ လမ္းမွာ ကိုယ္မသိတဲ့သူေတြရဲ႕ အိမ္ေကာင္းေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႕မယ္။ သူတို႔အတြက္ ဝမ္းသာဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။ ျပည္လမ္းမႀကီးေပၚမွာ၊ ကမၻာေအးလမ္းမႀကီး ေတြေပၚမွာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လမ္းမအသီးသီးေပၚမွာ လမ္းေပၚထြက္တိုင္း ကားေကာင္းေတြအမ်ားႀကီးေတြ႕မယ္။
★ အဲ့ဒီကားေကာင္းေတြနဲ႔ အဲဒီကိုယ္မသိတဲ့သူေတြက၊ သူတို႔လိုခ်င္ရာ ခရီးကို လိုတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲ့ဒီကားနဲ႔သြားေနတာ.. အဲ့ဒါေလးကို ကိုယ္က ဝမ္းသာႏုိင္တယ္ဆိုရင္ "ကိုယ့္ရဲ႕ကားတန္ဖိုး"က ခ်က္ခ်င္းတက္သြားတယ္။
★ သူတို႔က “ငါနဲ႔ ဘာမွမဆုိင္ဘူး သူ႔ကားနဲ႔ ငါ့ကားဘာဆိုင္တုန္း၊ ငါ့ကားငါ၀ယ္စီးတာ။ ဒီလိုစိတ္ .. I don't care ဆိုတဲ့ attitude ေပါ့။ I don't care attitude (ငါဂရုမစိုက္ဘူး) ဆိုတဲ့ အျမင္ ၀င္လိုက္တာနဲ႔ ကိုယ့္ကားတန္ဖိုးက ခ်က္ခ်င္း က်သြားတယ္။
ဒါလည္း emotion value ပဲ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ sentimental value လို႔ေခၚတယ္။
ပစၥည္းတစ္ခုဟာ တန္ဖိုး ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆိုရင္.. အဂၤလိပ္လိုေျပာရင္ This is in the eyes of beholder. အသံုးျပဳတဲ့သူရ႕ဲ မ်က္စိေပၚမွာ မူတည္တာေပါ့။
★ သကၤန္းေကာင္းေကာင္းေတြ ဒကာတစ္ေယာက္က လွဴတယ္တဲ့။ ထိုင္းက ဆရေတာ္ႀကီးကိုလွဴတာ။ အခုေတာ့ ဆရာေတာ္ႀကီးက ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားၿပီ။ ဘုရင္က ကိုးကြယ္တယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးက တရားရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္။ စ်ာပနကိစၥက ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလကမွ ၿပီးသြားတာ။ ဓာတ္ေတာ္ပါက်တယ္။ ျမန္မာျပည္က ဆရာေတာ္ေတြလည္း ဒီစ်ာပနကို ၾကြတယ္။ သီတဂူဆရာေတာ္လည္း ၾကြတယ္။ ဘုန္းဘုန္းလည္း ၾကြတယ္။
★ အဲ့ဒီဆရာေတာ္ႀကီးက သူ အျမဲတမ္းထိုင္ၿပီးေတာ့ ဧည့္ခံတဲ့ေနရာမွာ သကၤန္းေဟာင္းေလးတစ္ထည္ကို ခင္းထားတယ္။ တစ္ေန႔က်ေတာ့ ဆရာေတာ္မရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔ေ၀ယ်ာ၀စၥလုပ္ေပးတဲ့ ဦးဇင္းက အဲ့ဒါကို ဖယ္ၿပီးေတာ့ အသစ္ဆံုး အေကာင္းဆံုး ခင္းထားလိုက္တယ္။
★ ဆရာေတာ္ႀကီး ျပန္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ “ဒီမွာခင္းထားတဲ့ သကၤန္းေဟာင္းေလး ဘယ္ေရာက္ေနတုန္း။” “ေဟာင္းလြန္းလို႔ တပည့္ေတာ္ သိမ္းလိုက္ၿပီတဲ့။ ပစ္လိုက္ၿပီ။ တပည့္ေတာ္ အသစ္နဲ႔လဲထားတာ။" လို႔ေလွ်ာက္ေတာ့..
အဲ့ဒါ ျပန္ယူခဲ့တဲ့။ မယ္ေတာ္ႀကီး လွဴထားတာတဲ့။ မယ္ေတာ္ႀကီးလွဴထားတာဆိုေတာ့ sentimental value အရမ္းတန္ဖိုးရွိတယ္။
★ မယ္ေတာ္ႀကီး ကုသိုလ္ရေအာင္ဆိုၿပီး ဆရာေတာ္ႀကီးက ေန႔တုိင္း အသံုးျပဳေပးေနတာ။ အဲဒီသကၤန္း ဘယ္ေလာက္တန္သလဲဆိုတာ ဆရာေတာ္ႀကီးကိုသြားေမးရင္ ဘယ္ေျပာႏုိင္မလဲ။ Commercial value က တစ္မ်ိဳး၊ Sentimental value က တစ္မ်ိဳး။
★ ဒါေၾကာင့္ ဘုန္းဘုန္းတို႔အသံုးျပဳေနတဲ့ ပစၥည္းေတြအားလံုးဟာ sentimental value ရွိတဲ့ဟာေတြ ခ်ည္းပဲ။ ဘုန္းဘုန္းက oxford တကၠသိုလ္မွာ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ေဘာလ္ပင္ေလးကိုင္တယ္။
★ အခု ဒီေဘာလ္ပင္ကေတာ့ ဟန္ေဂရီက။ ဟန္ေဂရီကို သြားတာ ဆယ္ႏွစ္ရွိၿပီ။ ႏွစ္တိုင္းသြားတယ္။ တခါတခါ တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ေခါက္သြားတယ္။ ဟိုမွာ အမ်ားႀကီး ပင္ပင္ပန္းပန္းသြားလုပ္ထားတဲ့ အလုပ္ေတြေပါ့ေနာ္၊ အဲ့ဒါကို ၾကည့္ၿပီးမုဒိတာျဖစ္ဖို႔ ဒီေဘာလ္ပင္ေလးသံုးတာ။
★ တစ္ခါ Ph.D လုပ္တုန္းက စာသြားဖတ္တယ္။ ဟားဗတ္ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ရဲ႕ ေဘာလ္ပင္ေလး ၀ယ္ထားတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မွင္ကုန္သြားတယ္။ လႊင့္မပစ္ဘူး။ အဲ့ဒါေလးမွာ သူ႔ sentimental value ရွိတယ္။ အဲ့ဒါ တပည့္ဦးဇင္းေတြ လာေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ တစ္ဖက္ကၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သံေယာဇဥ္ရွိတာ။ Attachment ႀကီးတယ္။ ဥပါဒါန္ရွိတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
★ ဒီ ဥပါဒါန္ကို ယူပံုယူနည္းက ဒါက ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ပစၥည္း၊ ဒါေလးကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ ဒါေလာက္ပဲဆိုရင္ ဥပါဒါန္ျဖစ္ေနၿပီ။ ဒါကို expand လုပ္လိုက္တယ္။ ကိုယ့္မိသားစုႀကဳိက္တဲ့ပစၥည္း၊ ၿပီးရင္ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းႀကိဳက္တဲ့ပစၥည္း၊ အဲ့လို ခ်ဲ႕လိုက္တယ္။ ေနာက္ တျခားသူ ႀကိဳက္တဲ့ပစၥည္းေလးေတြ။ ကိုယ္နဲ႔ မသိတဲ့သူေတြ သူတို႔ ႀကိဳက္တဲ့ ပစၥည္းေလးေတြ။
★ လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အ၀တ္အစားေရြးတာ၊ အေရာင္ေ႐ြးတာတို႔၊ ပန္းအေရာင္ေ႐ြးတာတို႔၊ ကားအေရာင္ေ႐ြးတာတို႔၊ အိမ္ေဆးသုတ္ရင္လည္း အိမ္ေဆးအေရာင္ေ႐ြးတာတို႔ ဒါမ်ိဳးေတြ။ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့အခါကို လႊင့္ပစ္ဖို႔မလိုဘူး၊ ရွက္ဖို႔လည္း မလိုဘူး။
★ ဒါေပမဲ့ positive emotion ႐ႈေထာင့္ကေနၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူမ်ားႀကိဳက္တဲ့ဟာကို ကိုယ္က appreciate ေလး လုပ္ေပးဖို႔ပဲ။ Appreciate လုပ္တတ္ေအာင္၊ တန္ဖိုးထားတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ယူဖို႔ပဲ။ ေလ့က်င့္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ႀကိဳက္ရာ ကိုယ္သံုးႏိုင္တယ္။ အသံုးျပဳႏိုင္တယ္။
★ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ positive အက်ိဳးကိုပဲ ကိုယ္ကရေစတယ္။ Negative အက်ိဳးျဖစ္တဲ့ တမ္းတမ္းစြဲမႈဆိုတဲ့ဟာက နည္းသြားတယ