Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 1 - D)

Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 1 - D)
************************
(စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း)
🔯 Depression ျဖစ္တဲ့သူေတြ၊ စိတ္ဓာတ္က် ေရာဂါရွိတဲ့သူေတြကို Clinical ေဆးပညာအရ၊ ေရာဂါရွာတယ္ဆိုရင္ အဓိကက ဘယ္လိုေတြးသလဲဆိုရင္... လူၿပိန္းအေနနဲ႔ ဘုန္းဘုန္းနားလည္တာကေတာ့
★ "အဲ့ဒီ စိတ္ဓာတ္က်တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ရဲ႕ စိတ္ဟာ မေက်နပ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကိုပဲ စြဲေနၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီအေၾကာင္းအရာက တ၀ဲလည္လည္ျဖစ္ေနတယ္။"
● အဲ့ဒီထဲမွာ ေကာင္းတာ၊ သူ႔ဘ၀ထဲမွာ ေကာင္းတာေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲမ်ားမ်ား အဲ့ဒါေတြ သူ မျမင္ေတာ့ဘူး။
● သူ႔ေရွ႕မွာ ဘယ္ေလာက္ႀကီး ေကာင္းတဲ့အစားအစာ လာခ်ထား။ သူမျမင္ေတာ့ဘူး။
● အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ အိမ္ႀကီး၊ ဘီလီယံတန္တဲ့ အိမ္ႀကီးေပၚမွာ သူက ေနေနမယ္။ အဲ့ဒီ အိမ္ရဲ႕ အရသာ၊ ပစၥည္းေတြရဲ႕ ဇိမ္၊ သူမခံစားရဘူး။ အက်ိဳးေက်းဇူး သူမခံစားရဘူး။
👉 သူ႔စိတ္က ဘယ္ေရာက္ေနလဲဆိုေတာ့ unfortunate incident ဆိုတဲ့ ဘ၀ထဲမွာ..
သူမႀကိဳက္ဘဲနဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့၊ ျဖစ္သြားတဲ့၊ ျဖစ္လာတဲ့ အရာေလးတစ္ခု။ အဲ့ဒီ အရာေလးထဲမွာပဲ စိတ္က သြားၿပီးေတာ့ စြဲေနတယ္။
★ အဲ့ဒါကို spinning mind ေခၚတာ။ စိတ္က အဲ့မွာပဲ spinning ျဖစ္ေနတယ္။ တ၀ဲလည္လည္ ျဖစ္ေနတယ္။
● အဲ့ဒီလိုျဖစ္လာရင္းန႔ဲ အဲ့ဒီပုဂိၢဳလ္၊
မနက္ဆိုရင္ အိပ္ယာသိပ္မထခ်င္ဘူး။
စိတ္ေတြေလးလံေနတယ္။
ေျခလက္ေတြ ေလးလံေနတယ္။ ကိုယ္ေလးလံေနတယ္။
💛 ေနာက္တစ္ခုက အဲ့ဒီ ပုဂိၢဳလ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ အေတြးနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ခံစားခ်က္၊ Thinking & emotion ခြဲလို႔မရေတာ့ဘူး။
ဘယ္ဟာကေတာ့ျဖင့္ အေတြး၊ ဘယ္ဟာကေတာ့ျဖင့္ စိတ္ခံစားမႈ၊
သူ ခြဲလို႔ မရေတာ့ဘူး။
☆★ တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆိုရင္ emotion က သူ႔ကို dominate လုပ္ထားတယ္။ စိတ္ခံစားမႈက သူ႔ကိုလံုး၀ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတယ္။ အဲ့ဒီ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ ခံစားမႈက negative တစ္ခုပဲ။
● အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေဒါသျဖစ္တယ္ဆိုရင္
အဲ့ဒီ ေဒါသက တ၀ဲလည္လည္ျဖစ္တယ္။
● ေၾကာက္စိတ္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္လည္း ဒီလိုပဲ spinning လုပ္ေနတယ္။ တ၀ဲလည္လည္ ျဖစ္ေနတယ္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆိုရင္
auto mind က speed အရမ္းမ်ားၿပီးေတာ့ …
အစတုန္းက ေၾကာက္စိတ္ ၾကာၾကာေလး တစ္ႀကိမ္ျဖစ္တယ္။
🔯 ေနာက္ ဆက္တိုက္၊ ဆက္တိုက္ျဖစ္တယ္။
speed အရမ္းေကာင္းတယ္။
Force လည္း အရမ္းေကာင္းတယ္။
energy လည္း အရမ္းေကာင္းတယ္။ အဲ့ဒါမ်ိဳးျဖစ္လာတယ္။
🔯 အဲ့ဒီ ပုဂိၢဳလ္ေတြကို oxford တကၠသိုလ္၊ mindfulness center မွာ သူတုိ႔ကို ျပန္သင္ေပးတာက လမ္းေလွ်ာက္တာက ျပန္သင္ေပးတယ္။
♪ ၿခံထဲမွာ ထားတဲ့ ေက်ာက္ေလးေတြ ရွိတယ္မလား။ အဲ့ဒီေပၚမွာ ဖိနပ္ခၽြတ္ၿပီးေတာ့ ေလွ်ာက္ခိုင္းတာ။
အဂၤလိပ္က ဖိနပ္ခၽြတ္ၿပီးေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္တာမွ မရွိတာ။ အဲ့ဒါ ဖိနပ္ခၽြတ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ခိုင္းတယ္။
● ေျခေထာက္နဲ႔ သဲနဲ႔ ေတြ႔တယ္၊ ထိတယ္ဆိုရင္ ထိမွန္းသိေအာင္၊ “ထိတယ္” ဆိုၿပီး ျပန္ၿပီးေတာ့ မွတ္ခိုင္းတယ္။ awareness လုပ္ခိုင္းတယ္။ ၿပီးရင္ mindful ေပါ့။ ဒီက စကားအေနနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ မွတ္တာေပါ့။ ထိတဲ့အခ်ိန္ “ထိတယ္” မွတ္တာေပါ့။ ထိတယ္ဆိုရင္ ထိတဲ့အေၾကာင္းကို သိတာ။
● ေနာက္.. ထိတဲ့အခါမွာ ေက်ာက္ခဲက ဘယ္လိုျဖစ္ေစတယ္။
ေျခေထာက္မွာ ထိတဲ့အခါမွာ စူးသြားသလား။
ေအးသြားသလား။
စိမ့္စိမ့္ေလး ခံစားမိသလို ခံစားရလား။ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ ျပန္ေျပာခုိင္းတယ္။
အဲ့လို ျပန္ေျပာခိုင္းေတာ့ လူေတြက သူတို႔ရဲ႕ emotion ကို သူတို႔ relate လုပ္လို႔ ရသြားတယ္။
ျပန္ၿပီးေတာ့ capture လုပ္လို႔ရတယ္။
ေနာက္သူတို႔ အေတြးနဲ႔ သူတို႔ emotion ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ျပန္ၿပီး ခြဲလို႔ရသြားတယ္။
● ဒီ ရွစ္ပတ္အတြင္းမွာေပါ့ … အဲ့လို ခြဲလို႔ရတဲ့သူေတြ.. ၅၀%က ေဆးေသာက္ဖို႔ မလုိေတာ့ဘူးတဲ့။ anti-depressant ေသာက္ဖို႔မလိုေတာ့ဘူးတဲ့။ က်န္တဲ့ ၄၇% ကလည္းပဲ သူတို႔ေသာက္ေနတဲ့ anti-depressant စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါေဆး ေလ်ာ့ၿပီးေတာ့ ေသာက္လို႔ရတယ္တဲ့။
ဒီ oxford center for mindfulness က စိတ္ေရာဂါကု Psychiatry department ေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ သူတို႔သံုးတယ္။ ဒါကေတာ့ auto mind ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို ေျပာျပတာ။
ဆက္ရန္...