Emotion Management (၆)

Emotion Management (၆)
*****************
(ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္)
***********
ေနာက္ထပ္ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ တရားထိုင္မယ္။ ဒီထိုင္တဲ့ဟာက visualization လို႔ေခၚပါတယ္။
visualization- မ်က္စိထဲမွာ ျမင္ေအာင္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္တာ။ အရိပ္ျပန္ျမင္ေအာင္ ၾကည့္တာ။
• လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္နဲ႔ ပတ္သက္တာျဖစ္ေနျဖစ္ေန၊
• အလုပ္ရွင္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ပတ္သက္မယ္၊
• အလုပ္သမားနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ပတ္သက္မယ္၊
• မိဘ၊ သားသမီးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ပတ္သက္မယ္၊
• ဒါမွ မဟုတ္ရင္ လင္မယားၾကားထဲမွာ "သူကပဲ အျမဲတမ္း အႏိုင္ယူေနတာပဲ"။ ဒီလိုစိတ္ေတြ ရွိရင္လည္း ရွိမယ္။
★ အဲ့လို စိတ္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ "The pain that your experience" အဲ့ဒီ အခ်ိန္မွာ ရင္ထဲမွာ ျဖစ္လာတဲ့ နာက်င္မႈ၊ အဲ့ဒီနာက်င္မႈနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ ထိေတြ႔ပါ
★ အေကာင္းအဆိုး မေ၀ဖန္နဲ႔။ ျပန္ၿပီးေတာ့ ထိေတြ႔ပါ။ ထိေတြ႔ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ အဲ့ဒါတစ္ခု။
★ ေနာက္တစ္ခုက အစားအေသာက္။ ကိုယ္ မႀကိဳက္တဲ့အခါ စိတ္က ဘယ္လို ၿငီးေငြ႔သြားတယ္။ ဘယ္လို ေ၀ဖန္ခ်င္တယ္။ အဲ့ဒီဟာ တစ္ခု။
★ တတိယတစ္ခုက်ေတာ့ မ်က္စိအျမင္။ မ်က္စိအျမင္ထဲမွာ ကန္႔လန္႔ ကန္႔လန္႔ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ စိတ္က ဘယ္လို React တံုျပန္သလဲ။ ဆိုတာ ဒီသံုးခုကို ဆယ္မိနစ္ေလာက္ ျပန္ၾကည့္မယ္။
☆★ Negative emotion က သူက အားေကာင္းၿပီး အေတြးကိုလည္း negative ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲပစ္တယ္။ အျမင္ကိုလည္း negative ျဖစ္ေအာင္
ေျပာင္းလဲပစ္တယ္။
★★ ဘာေၾကာင့္ အဲ့ေလာက္ထိ အားေကာင္းတာလဲဆိုေတာ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ေၾကာင့္ သူက အားေကာင္းတာ။
★ ဒီဟာကို အဂၤလိပ္လို surprised factor လို႔ေခၚတယ္။ ေခ်ာင္ခိုတိုက္ခိုက္တဲ့ပံုစံမ်ိဳး။ ေရွာင္တခင္ေပၚလာတဲ့ အခါက်ေတာ့၊ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲနဲ႔ ေတြ႔ရတဲ့အခါက်ေတာ့ သိစိတ္ (conscious mind) က လန္႔သြားတယ္။ လန္႔သြားလို႔ React လုပ္တာ ။ တံု႔ျပန္တာ။
အဲ့ဒီလိုနဲ႔ နံပါတ္တစ္ emotion က သူရွိတာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ အားေကာင္းလာတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ dominate လုပ္ႏိုင္တဲ့ အင္အားေတြ ရွိလာတယ္။
★ ဒီေနရာမွာ ဘာေျပာတာတုန္းဆိုေတာ့ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို မကူညီဘူးဆိုတာကိုယ္က ေမွ်ာ္လင့္ထားတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ လမ္းသြားေနရင္းနဲ႔ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ပစၥည္းက်သြားလို႔ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က ေကာက္မေပးဘူးဆိုရင္ စိတ္ထဲမွာ ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။
★ အိမ္ျပန္လာတယ္။ အိမ္ထဲေရာက္ၿပီးၿပီ။ ပစၥည္းတစ္ခုခုက်သြားတယ္။ ကိုယ့္အိမ္သားက ျမင္လ်က္နဲ႔ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ေကာက္မေပးဘူးဆုိရင္ စိတ္ထဲမွာ အရမ္းထိခိုက္တယ္။ ဘာလို႔ ထိခိုက္တုန္းဆိုေတာ့ ကိုယ့္အိမ္သားဆိုေတာ့ ဒါကိုယ့္ကို ကူညီမယ္။ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ေကာက္ေပးမယ္လို႔ ကိုယ္ေမွ်ာ္လင့္ထားတာ။
အဲ့ဒီ expectation (ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္) က မသိစိတ္ထဲမွာ ရွိတယ္။
● ေမွ်ာ္လင့္ထားတာက ကူညီလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာ။
● မေမွ်ာ္လင့္ထားတာက မကူညီဘူးဆိုၿပီးေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ထားတာ။
★ သူစိမ္းေတြတုန္းကေတာ့ မကူညီဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူ မကူညီတာ စိတ္ထဲမွာ ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။ သူကူညီတဲ့အခါမွာ စိတ္ထဲက surprise ျဖစ္တယ္။
★ ကိုယ့္အိမ္သားက မကူညီဘူးဆိုရင္ surprise ျဖစ္ၿပီးေတာ့ upset (စိတ္ပ်က္) သြားတာ။
ဒါ့ေၾကာင့္ Negative Emotion Management မွာ ဒီ Surprised Factor ကို နည္းႏိုင္သမွ် နည္းေအာင္လုပ္တယ္။
ဒါ ဗုဒၶရဲ႕ teaching ၊ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အဆံုးအမထဲမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္တာေတြအားလံုးကို ကိုင္တြယ္တတ္ေအာင္ သင္ေပးတာ။
★ ေလာကႀကီးက မျမဲဘူး၊
★ ဘ၀က မျမဲဘူး။
ဒီလိုေတြ အရင္ဆံုး ကိုယ့္ကိုယ္ ေျပာထား၊
ကိုယ့္ကိုယ္ အသိေပးထား၊ မျမဲဘူး။
တစ္ေန႔က်ရင္.... surprised factor မရွိေတာ့ဘူး။ ေကာင္းေကာင္းလက္ခံႏိုင္တယ္။
သူစိမ္းတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို မကူညီတာကို ကိုယ္က ေကာင္းေကာင္းလက္ခံသလိုမ်ိဳး ကိုယ္က လက္ခံႏိုင္တယ္။ အဲ့လိုပဲ ေလာကႀကီးက တရံတခါ စိမ္းတတ္တယ္။ တရံတခါမဟုတ္ပါဘူး။ အျမဲတမ္းလိုလို စိမ္းတတ္တယ္။ အဲ့လို စိမ္းတယ္ဆိုရင္ သူ႔သဘာ၀ပဲလို႔ လက္ခံလိုက္ၿပီဆိုရင္ surprised factor မရွိေတာ့ဘူး။
ဆက္ရန္