Emotion Management (၃)

Emotion Management (၃)
===================
(Negative emotion ႏွင့္ ရင္းႏွီးေအာင္လုပ္ျခင္း)
===================
ပထမဆံုး ဆယ္မိနစ္ေလာက္၊ ဆယ့္ငါးမိနစ္ေလာက္ တရားထိုင္ၾကည့္မယ္။
တရားထိုင္တဲ့အခါမွာ ပထမဆံုး မိမိကိုယ္ကို ကိုယ္စိတ္ညစ္တဲ့ဟာေတြ
★ ဘာေၾကာင့္စိတ္ညစ္တတ္တာတုန္း။
★ Frustration ျဖစ္တယ္၊ ေဒါသျဖစ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တာတုန္း။
အိမ္ေဆာက္တဲ့သူ၊ အဂၤလန္မွာဆုိရင္ေတာ့ အလုပ္သမားေတြနဲ႔ စိတ္ညစ္ရတယ္။ အဲ့ဒါေတာ့ ေနရာတိုင္းပဲ။ အိမ္ေဆာက္တဲ့သူဆိုရင္ အိမ္ေဆာက္တဲ့သူ၊ ေက်ာင္းသားဆိုရင္ ေက်ာင္းသား၊ အိမ္ရွင္မဆိုရင္အိမ္ရွင္မ၊ ကားဆရာဆိုရင္လည္း ကားဆရာ၊ ကိုယ့္ကို စိတ္ညစ္ေစတဲ့ဟာ။
အဲ့ဒါေလး တစ္ခုကို ျပန္ေတြး။
(၁) အဲ့ဒီ Emotion ေလးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ In touch လုပ္ပါ။
ဒီဟာေလး အေရးႀကီးတယ္။
မဟုတ္ရင္ ဒီ Emotion က သူစိမ္းလို ျဖစ္ေနတယ္။
သူနဲ႔ ဆက္သြယ္လို႔ မရဘူး။ ျဖစ္တာက ကိုယ့္ရင္ထဲမွာ ျဖစ္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီ Emotion နဲ႔ ကိုယ္က ဆက္သြယ္လို႔ မရဘူး။ ဆက္သြယ္လို႔ မရေတာ့ ဒီ Emotion က သူစိမ္းလို ျဖစ္ေနတယ္။ သူစိမ္းနဲ႔ ေနရတဲ့သူဟာ အရမ္း Tense ျဖစ္တယ္။ စိတ္ထဲမွာ တင္းမာတာ။
★ ကိုယ့္ရင္ထဲမွာရွိတဲ့ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့ စိတ္ေတြ၊ ေဒါသျဖစ္တဲ့စိတ္ေတြ၊
မလံုမျခံဳဳ ျဖစ္တဲ့ Insecure Feeling ေတြ၊ ေၾကာက္တဲ့စိတ္ေတြ၊
အဲ့ဒီစိတ္ေတြကို သူ႔အရွိကို အရွိအတိုင္းၾကည့္။ ဒါ နံပါတ္တစ္အဆင့္။
(၂) ဒုတိယအဆင့္က်ေတာ့ ၾကည့္လို႔ ေတြ႔လိုက္ၿပီဆိုရင္ စိတ္က Auto Reaction က ဘာေတြလာတုန္း။
Auto Reaction က သူမ်ားကို အျပစ္တင္တာလား။
ကိုယ့္ကိုယ္ အျပစ္တင္တာလား။
အဲ့ဒါေလး ၾကည့္။
ရွိတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒါေလးကိုလည္းပဲ Register လုပ္လိုက္ပါ။
မေန႔ကေျပာတဲ့ Register ၊ Release and Retain.
★ Register (သိေအာင္လုပ္လိုက္ပါ။)
ဒီဟာပဲဆိုတာ အဲ့ဒါေလးကို မွတ္ထားလိုက္၊ သိလိုက္။ ျမန္မာလိုေျပာတာေတာ့ တရားမွတ္တယ္ေပါ့။ မွတ္လိုက္။ Register လုပ္လိုက္တယ္။
★ ၿပီးရင္ Release ဆိုတာ သူ႔ကို လႊတ္လိုက္တာ။
စိတ္ကို Train လုပ္ေပးရမယ္။ စိတ္ကို သင္ေပးရမယ္။ လႊတ္လိုက္ပါ။
အသိအမွတ္ျပဳလိုက္၊ ၿပီးေတာ့ လႊတ္လိုက္။
အသိအမွတ္ မျပဳဘူးဆိုရင္ မလႊတ္ႏိုင္ဘူး။
ပထမဆံုးအား ျဖစ္တဲ့ Register မလာဘဲနဲ႔
ဒုတိယျဖစ္တဲ့ release က မလာႏိုင္ဘူး။ ပထမဆံုးျဖစ္တဲ့အားေပါ့။
အဲ့ဒါကို သတိလို႔ေခၚတယ္။
ဒီလို လႊတ္တဲ့ဟာကိုက်ေတာ့ ပညာလို႔ေခၚတယ္။ လႊတ္လိုက္တာ။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ မူလအာရံုဆီ ျပန္သြားတယ္။ ျပန္သြားၿပီးေတာ့ စိတ္ကို stable ျဖစ္ေအာင္ stabilize လုပ္တယ္။ အဲ့ဒါ သမာဓိေခၚတယ္။
★★ သတိရယ္၊ ပညာရယ္၊ သမာဓိရယ္ ဒီအင္အားေတြ အသံုးျပဳတယ္။
‪#‎ပထမဦးဆံုး‬ မိမိရဲ႔ဒီစိတ္ညစ္တဲ့ဟာေလးေတြ၊ ဒီေန႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊
မေန႔ကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီအပတ္ျဖစ္ျဖစ္၊ အရင္အပတ္ကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီလျဖစ္ျဖစ္၊ အရင္လျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုေပါ့။ အရင္ႏွစ္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုေပါ့။
‪#‎ဒုတိယဟာက်ေတာ့‬ မိသားစု ထဲက တစ္ေယာက္ေပါ့။
သူစိတ္ညစ္တဲ့ဟာေလး အဲ့ဒါကို သူ႔ရဲ႕ Negative Emotion နဲ႔ in touch
ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားတယ္။
ဒီဟာေလးနဲ႔ စိတ္ညစ္ေနတယ္။
အေဖက စိတ္ညစ္ေနတယ္။ အေမက စိတ္ညစ္ေနတယ္။
အစ္ကို အစ္မေတြ စိတ္ညစ္ေနၿပီ။ တစ္ေယာက္ေယာက္ေပါ့။
ကိုယ့္သားသမီး စိတ္ညစ္ေနတယ္။
အဲ့ဒီဟာကို အေကာင္းဆံုး မေ၀ဖန္ဘဲနဲ႔ "သူက မွ အသံုးမက်တာ ဘာညာ၊
ေျပာရင္လည္း နားမေထာင္ဘူး။" အဲ့လိုစိတ္ Auto Reaction ေပၚလာရင္ အဲ့ဒါေလးကို Register လုပ္လိုက္ပါ။
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ စိတ္က အျပစ္တင္ေနတယ္။ အေၾကာင္းေတြ ျပေနတယ္။ Register လုပ္လိုက္။
ၿပီးရင္ Release လုပ္လိုက္။
ၿပီးရင္ Retain လုပ္လိုက္။
‪#‎ေနာက္တစ္ေယာက္က်ေတာ့‬ သူငယ္ခ်င္း။
စိတ္ညစ္တဲ့သူငယ္ခ်င္းလိုက္ရွာ။ မရွိဘူးဆိုရင္ေျပာ။
ဘုနး္ဘုန္းမွာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ မွ်ေပးမယ္။ (ရယ္လ်က္)
အဲ့ဒီဟာေလး စိတ္ညစ္တာေလးကို in touch လုပ္ပါ။
တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔ေနရာ ၀င္ထိုင္ၾကည့္ပါ။
ကိုယ္ခ်င္းစာဖို႔၊ သူ႔ရဲ႕ ေ၀ဒနာ တစ္မိနစ္၊ ႏွစ္မိနစ္ေလာက္ ခံစားၾကည့္ပါ။
ဘာမွ အေၾကာင္းျပစရာမလိုဘူး။ ဘာေၾကာင့္ သူစိတ္ညစ္တာ၊ အဲ့လိုလည္း သြားၿပီးေတာ့ ေတြးဖို႔မလိုဘူး။ အခုလိုအပ္တာက သူခံစားေနရတာကို ကိုယ္က တတ္ႏိုင္သေလာက္ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ခံစားေပးဖို႔ပဲ။
သူ စိတ္ညစ္ေနတယ္။ ၿပီးရင္ ကိုယ့္ဆီျပန္လာ။
★★ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ တရားထိုင္မယ္။
၀င္ေလ၊ထြက္ေလ က်က် နန ရွဴ ရိႈက္ပါ။
ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းတယ္ဆိုရင္ ပင္ပန္းတာကို လက္ခံ။ ရန္မျဖစ္နဲ႔။
ပင္ပန္းတဲ့ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ ရန္မျဖစ္နဲ႔။
ပင္ပန္းတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို ေမတၱာေရွ႕ထားၿပီးေတာ့ ၾကည့္။
ၿပီးေတာ့ ၀င္ေလ ထြက္ေလ က်က်နန ရွဴ ရိႈက္ေပး။
★ ဒီ ၿပီးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ျပန္ေတြးၿပီးေတာ့
Negative Emotion တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ပိုၿပီးရင္းႏွီးေအာင္လုပ္တဲ့ဟာ။
ရင္းႏွီးရင္ သိပ္ေၾကာက္စရာမလိုဘူး။
မရင္းႏွီးဘူးဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ရင္ထဲမွာ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ ျဖစ္တဲ့ Emotion ကို ေတာင္မွ ကိုယ္က ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ရမယ္မွန္း မသိဘူး။
ဘယ္လို Manage လုပ္ရမယ္ ဆိုတာမသိဘူး။ ရင္းႏွီးအာင္လုပ္တာ။
ဆက္ရန္ ..