Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 2 - E)

Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 2 - E)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
🔯 ခုနတုန္းက ေျပာခဲ႔တဲ့ တိရိစာၦန္ေတြ အေၾကာင္းထဲမွာ
● အႏိုင္ရတဲ့ ျခေသၤ့တစ္ေကာင္က သူ႔ကေလးမဟုတ္တဲ့ ျခေသၤ့ေပါက္စေလးေတြကို ကုိက္သတ္ပစ္တယ္။ အဲ့ဒါကို အဲ့ဒီျခေသၤ့ေပါက္စေလးေတြရဲ႕ အေမကလည္း ရွိေနတယ္။ ဒီအုပ္စုထဲမွာကိုး။ ဘယ္ေလာက္အထိ ရင္ကြဲမယ္ဆိုတာကို ကိုယ္ခ်င္းစာၾကည့္ႏိုင္တယ္။ သူက သူ႔ရဲ႕ကေလးေတြကို ကာကြယ္ေသးတယ္။ လံုး၀ကာကြယ္လို႔ မရေတာ့တဲ့အတြက္ လက္ေလွ်ာ့လိုက္တာ။
လက္ေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္လဲဆိုေတာ့ .. ဒီ အုပ္စုဗိုလ္ျဖစ္လာတဲ့ ျခေသၤ့နဲ႔ သူက ျပန္ေပါင္းၿပီးေတာ့ ေနာက္ ကေလးျပန္ေမြးတယ္။ ဒါေတြ documentary ထဲမွာ ရွိတယ္။
● တစ္ဖက္က လူသားအေနနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အရမ္းရင္နာစရာေကာင္းတယ္။ အရမ္းေၾကကြဲစရာေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ဖက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီျခေသၤ့မႀကီးက သူ႔ဘ၀ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ သူလုပ္ႏိုင္တယ္။ သူက လက္ခံလိုက္တယ္။
တကယ္လို႔ ဒီ ျခေသၤ့ေပါက္စေလးေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့အထိ ႀကီးလာတဲ့အခါက်မွ ေနာက္ ျခေသၤ့တစ္ေကာင္က လာၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့ဒီ ျခေသၤ့ေလးေတြက သူတို႔က လြတ္တယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ မလြတ္ဘူး။
အဲ့ဒါကို သူတို႔က လက္ခံပံုရတယ္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ဘ၀မွာ emotional journey (emotion ဘ၀ခရီးစဥ္) အဲ့ဒါေလးကုိၾကည့္ရင္ သူတို႔မွာ စဥ္းစားဆင္ျခင္တဲ့ အပိုင္းက႑ မရွိဘူး။ ဒီ emotion (စိတ္ခံစားမႈ) နဲ႔ပဲ သူတို႔က ေနသြားတယ္။ ဘ၀တစ္ခုလံုး၊ ေလာကႀကီးတစ္ခုလံုး emotion (စိတ္ခံစားမႈ) နဲ႔ပဲ ၾကည့္သြားတယ္။
● လူသားက်ေတာ့ emotion (စိတ္ခံစားမႈ) နဲ႔လည္း ၾကည့္တယ္။
● စဥ္းစားဆင္ျခင္ဥာဏ္နဲ႔လည္း ၾကည့္တယ္။
ဒါေပမယ့္ တခါတခါ emotion လား၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဥာဏ္လား
ဆိုၿပီးေတာ့ မသဲကြဲတာလည္း ရွိတယ္။
ဒီ Auto mind (ေအာ္တိုစိတ္) အေၾကာင္းကို သိတယ္။
● အေကာင္းအဆိုးမေ၀ဖန္တဲ့ သတိတရားနဲ႔ emotion (စိတ္ခံစားမႈ) ေတြကို register (အသိအမွတ္ျပဳလုပ္) ႏိုင္တယ္။ ၾကည့္ႏိုင္တယ္။
● ေနာက္ၿပီးေတာ့ Release (လႊတ္လိုက္) ႏိုင္တယ္။ ခြင့္လႊတ္ႏိုင္တယ္။ စြန္႔လႊတ္ ႏိုင္တယ္။
● ေနာက္ၿပီး Retain (မူလ) ဆုိတာက မူလအာရံုဆီကို ျပန္ထား၊
emotion stable (စိတ္ခံစားမႈ တည္ၿငိမ္) ျဖစ္ေအာင္လုပ္တာ။ တည္ျငိမ္ေအာင္လုပ္တာ။
ဒီအက်င့္ေလးရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္တစ္ဆင့္တက္လို႔ရၿပီ။
★ ေနာက္တစ္ဆင့္ အခုေျပာမယ့္ဟာက Positive emotion ကို သီးသန္႔အားေကာင္းေအာင္ လုပ္တာ။ ဒါကလည္းပဲ လြယ္လြယ္ပဲလို႔ ေျပာလည္းရပါတယ္။ ခက္တယ္ေျပာလည္း ရပါတယ္။ လြယ္လြယ္ေလး ေျပာလို႔ရတာက လူတိုင္းလုပ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားမွာ ရွိတယ္။
★ အသက္ခုနစ္ႏွစ္ရွိတဲ့ အဂၤလန္က ကေလးေလးေတြကို ဘုန္းဘုန္းက ဒါေလးေတြ စမ္းဖူးတယ္။ သင္ေပးဖူးတယ္။ သူတို႔လုပ္လို႔ရတယ္။
★ Positive ျဖစ္ေအာင္လို႔ဆိုရင္ ကေလးေလးေတြ ေယာက္်ားေလးေတြကို မင္းတို႔ဘယ္အခ်ိန္မွာ excited (စိတ္လႈပ္ရွားမႈ) ျဖစ္တုန္းဆိုေတာ့ ေဘာလံုးကန္တဲ့ေနရာ၊ ဂိမ္းကစားတဲ့ ေနရာျဖစ္တယ္တဲ႔။
★ ဒီအတိုင္းဆိုရင္ မသိဘူး။ ဒီလို ေအးေအးေဆးေဆးထိုင္၊ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးထိုင္ၿပီး ေဘာလံုးမကစားဘဲ အရမ္းေပ်ာ္ေနတာေတြ ျပန္ေတြး။ ေတြးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကေလးေတြမွာ positive emotion (ေကာင္းတဲ႔စိတ္ခံစားမႈ) ေတြ ျဖစ္လာတယ္။
★ အဲ့ဒီဟာကို သံုးမိနစ္ေလာက္ အဲ့လို ျပန္ေတြးၿပီး မ်က္လံုးဖြင့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ Positive thinking (ေကာင္းတဲ႔အေတြး) ေတြက က်န္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒါကို expandလုပ္ (ခ်ဲ႕)မယ္။
★ ခ်ဲ႕မယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုခ်ဲ႕မလဲ။
ေဘာလံုးကန္တဲ့အခါ တစ္သင္းထဲ၊ တစ္ေယာက္ထဲဆိုရင္ ကန္ရတာ သိပ္ေပ်ာ္စရာမေကာင္းဘူး။ အသင္းနဲ႔ဆိုရင္ ပိုေကာင္းတယ္။
★ ကိုယ့္အသင္းထဲက ကိုယ္အရမ္းႀကိဳက္တဲ့ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္း၊ သူကန္တာကို ဘယ္လိုႀကိဳက္တယ္။ ဘယ္လို အေပးအယူေကာင္းတယ္။ အဲ့ဒါေတြ စဥ္းစား၊ စဥ္းစားေနရင္းနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ positive emotion (ေကာင္းတဲ႔စိတ္ခံစားမႈ) က သူ႔သူငယ္ခ်င္းအတြက္ ပါလာတယ္။
expand လုပ္ (ခ်ဲ႔) သြားတာ။
★ ေနာက္တစ္ေယာက္၊ ေနာက္တစ္ေယာက္နဲ႔ အဲ့လိုနဲ႔ လူေတြ ေစ့သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကေလးေတြက Positive emotion ေတြ ခုိင္မာလာတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
★ ေနာက္တစ္ခါက်ေတာ့.. တကယ္လို႔ ကိုယ္က ေဘာလံုးမကန္ဘူး။ ကိုယ္က သြားၾကည့္တယ္။ တျခားေက်ာင္း ႏွစ္ေက်ာင္းကန္တာကို သြားၾကည့္တယ္။ အ့ဲဒီလိုဆိုရင္ ႏိုင္တဲ့သူကို ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုရင္ ကိုယ္က ကေလးေတြကို သင္ေပးတယ္။ ႏိုင္တဲ့သူကို Congratulations (ဂုဏ္ျပဳတာ) လုပ္ရမယ္။
★ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ႏိုင္ေနတဲ့ဟာေလးေတြကို မ်က္စိထဲမွာ imagine လုပ္ (ပံုေဖာ္)၊ သူတို႔ ေပ်ာ္ေနတဲ့ဟာေတြ၊ သူတို႔နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ဟာေတြကို ကိုယ္က share လုပ္ (မွ်ေဝ) ေပးတယ္။ အတူတူ ခံစားေပးတယ္။
★ ဒါကအလယ္အလတ္ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သူမ်ားရဲ႕ positive ေတြကို share လုပ္ေပးတာ။
★ တကယ္လို႔ ကိုယ္ကရံႈးသြားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ သူႏိုင္သြားတာကို Congratulates လုပ္ (ဂုဏ္ျပဳ) ႏိုင္တဲ့စိတ္က ကိုယ့္ရဲ႕ positive (အေကာင္းျမင္) စိတ္က အရမ္းအားေကာင္းသြားတယ္။
★ ကိုယ္ရံႈးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္တဲ့သူကို သြားၿပီးေတာ့ congratulates (ဂုဏ္ျပဳ)တယ္။ ဒါေတြက emotion (စိတ္ခံစားမႈ) ေတြပဲ။ ခုနစ္ႏွစ္သားေလးေတာင္ ဒါနားလည္တယ္။
ဒီေန႔ .. အခု မိနစ္သံုးဆယ္ေလာက္ တရားထုိင္ၾကည့္မယ္။