Omega 3 fatty acid ဟာ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ရင္က်ပ္ပန္းနာ ေရာဂါေတြ အျပင္ စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြကေန ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္လို႕ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ သိလာရပါတယ္။ [ရဲ၀င့္ဦး (ဇီ၀ကမၼေဗဒ)]
အဘိုးအဘြား ႏွင့္ အေဖအေမ တို႔သည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မ်က္စိေရွ႕တြင္ အိုမင္းလာၾကေပျပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္လည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အိုမင္းလာေန သည္။ [ကိုငယ္(မႏၱေလး)]
ဒီစနစ္ဆုိးႀကီးက အျမစ္စြဲေနပါတယ္။ ဘယ္သူအုပ္ခ်ဳပ္ အုပ္ခ်ဳပ္၊ ဒီျပႆနာဟာ တုိးတက္လာဖို႔ မ႐ွိပါဘူး။ ဒီျပႆနာကုိ ႐ွင္းဖုိ႔ အခ်ိန္အေတာ္ ယူရပါလိမ့္မယ္။ [သူရိယ]
စိိတ္က်သူေတြမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြကို သတိထားေတြ႕ႏိုင္မလဲ
၁။ အစဥ္မပ်က္ ၀မ္းနည္းေနျခင္း
၂။ စိတ္တိုလြယ္ျခင္း ႏွင့္ အဆိုးျမင္ျခင္း
၃။ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကလြယ္ျခင္း
၄။ အကူအညီမဲ႔ သလိုခံစားရျခင္း
၅။ အစားအေသာက္ စားေသာက္ျခင္း ပံုစံေျပာင္းလဲလာျခင္း
၆။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရုတ္တရက္တက္လာျခင္း(သို႕) က်သြားျခင္း
၇။ ၀ါသနာပါရာအလုပ္အကိုင္မ်ား၊ လိင္ကိစၥမ်ားတြင္ စိတ္၀င္စားမႈနည္းလားျခင္း
၈။ စိတ္စုစည္းရခက္ခဲျခင္း
၉။ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း
၁၀။ အျပစ္ရွိသလုိ အျမဲတေစခံစားေနရျခင္း။
၁၁။ သတ္ေသရန္ စဥ္းစားျခင္း
ရဲ၀င့္ဦး (ဇီ၀ကမၼေဗဒ)
Friday, June 14, 2019
အဖြဲ႔အစည္း၊ အသင္းအဖြဲ႔တစ္ခုဖြံႊ႔ျဖိဳးတိုးတက္ျပီးေရရွည္တည္တံ့ေအာင္ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္မလဲ
ယေန႔အခါအမွာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ေနရာအႏွံ႔မွာ ေပၚေပါက္လာတာၾကားေနသိေနရပါတယ္။ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ေပၚေပါက္လာတာပဲၾကားသိရျပီး၊ ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာကိုေတာ့မၾကားရပါဘူး။ မၾကားေပမယ့္ သိေနရပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းအသင္းအဖြဲ႔ဆိုရာမွာ လူမွဳ႔အသင္းအဖြဲ႔၊ စီးပြားေရးအသင္းအဖြဲ႔ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ Terms အရေျပာရ မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ Profit Organization ႏွင့္ Non-Profit Organization ဆိုျပီး ခြဲျခားနိုင္ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ေတြအေနႏွင့္ ယခုအခါ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေတြႏွင့္ စီးပြားေရးအဖြဲ႔အစည္း၊ လူမွဳေရးအဖြဲ႔အစည္း ေတြလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္၀မ္းေျမာက္ရသလဲဆိုရင္ ဘာမွမလုပ္ပဲ၊ ေဘးထိုင္၊ ဘုေျပာေနတာႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ တခုခုလုပ္ေနတာက ပိုေကာင္းသည့္အတြက္ပါ။ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာေတြ႔ရွိရသလို၊ ၀မ္းနည္းဖြယ္ကိစစကိုလဲ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ရသလဲဆိုရင္၊ တခ်ိဳ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ဘာမဟုတ္တဲ့ကိစစေလးေတြႏွင့္ အကြဲအျပဲေတြျဖစ္သြားတာကို ေတြ႔ရွိရပါတယ္။
ဒီလိုကြဲျပဲရတာကလဲအဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ လုပ္တဲ့ေလ့အက်င့္မရွိတဲ့အတြက္ ပ်က္စီးသြားရတာျဖစ္ပါတယ္။ သည္အတြက္ ေပးဆပ္လိုက္ရတာကေတာ့ မိမိရဲ့ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြေပ်ာက္သြားရျခင္းပါပဲ။ တျပိဳင္တက္တည္း ေတြ႔ရွိရတာကလဲ ေနာက္ထပ္လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကိုထပ္မ့ေတြ႔ရွိလာရျခင္းပါပဲ။ တခ်ိဳ႔လူေတြဟာ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုတည္ေထာင္တဲ့အထဲ ရေအာင္၀င္၊ ေနရာတစ္ခုရေအာင္လုပ္၊ မိမိကိုက်ိဳးအတြက္ ရွာေလ့ရွိတဲ့ သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုလူမ်ိဳးပါလာတာကိုမသိပဲ လုပ္လိုက္လုိ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဘို႔ပ်က္ကြက္ျပီဆိုရင္ အကြဲအျပဲ ဇာတ္လမ္းကစတင္ေတာ့ပါပဲ။ ဒီေတာ့ အဖြဲ႔အစည္း အသင္းအဖြဲ႔ႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြကို ေ၀မွ်ခ်င္ပါတယ္။
အသင္းအဖြဲ႔ (Team) ဆိုတာဘာလဲ
T ogether
E veryone
A chieves
M ore
အသင္းအဖြဲ႔ဆိုတာ လူတိုင္းအမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး ပိုမိုရရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္ဆံုးဥပမာတစ္ခုကိုေျပာျပရမယ္ဆိုရင္၊ ျမန္မာျပည္ရဲ့တခ်ိဳ႔ေသာေက်းရြာေတြမွာ ယေန႔အထိေကာင္းမြန္ တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြရွိပါတယ္။ အေတာ္ေလးလဲေအာင္ျမင္သလို၊ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာလဲေကာင္းပါတယ္။ ရြာမွာ ေသြးေသာက္၀တ္အဖြဲ႔ ဆိုတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြပါ။ အညာေက်းလက္ေဒသေတြမွာက်င့္သံုးပါတယ္။ ရြာတစ္ရြာမွာ အိမ္တစ္အိမ္မွ လူတစ္ဦးဦးဆံုးပါးတယ္ဆိုလွ်င္ ယခင္က ဆန္တျပည္၊ ေငြတစ္က်ပ္ထည့္၀င္ျပီး လူမွဳေရးေဆာင္ရြက္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းပါ။ အဲ့ဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ဆင္းရဲ၊ခ်မ္းသာမေရြး မည္သည့္အိမ္ကလူ ဆံုးပါးပါေစ အသုဘအတြက္ ကုန္က်မည့္ကုန္က်စရိတ္ကိုထည့္တြက္စရာမလိုေတာ့ပါ။ ယခုအခါေတာ့ ဆန္တျပည္၊ ေငြငါးက်ပ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဒီအသင္းရဲ့စိတ္၀င္စားစရာကေတာ့၊ ရြာရဲ့ ၾသဇာရွိတဲ့လူၾကီးသူမတစ္ဦးဦး က ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳျပီး တစ္ဦးတစ္ေယာက္ေသဆံုးတာႏွင့္၊ အသံခ်ဲ႔စက္ဖြင့္ျပီးေၾကျငာေပးလိုက္တယ္။ စာရင္းဇယားႏွင့္ လက္ခံတယ္။ အေကၽြးအေမြးျပဳလုပ္ေပးတယ္။ ပိုတာအားလံုးကို အသုဘရွင္လက္ထဲ အပ္လိုက္ တာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔အရပ္မွာ လူေသလို႔ အေလာင္းမလွမွာမပူရပါဘူး။ ျမတ္ေတာင္ ျမတ္ပါေသးတယ္။ တျခားလူမွဳေရးအရကူညီေထာက္ပံ့တာမပါပဲႏွင့္ကို ျမတ္တာပါ။ အေတာ္အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္း တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲမွာ ဥကကဌတို႔၊ အတြင္းေရးမွဴးတို႔မရွိပါဘူး။ လူတိုင္းဟာ အသင္းသားျဖစ္ သလို၊ လူတိုင္းဟာ ကိုယ္တိုင္နာယကလုပ္လို႔ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အညာေက်းလက္ေဒသမွာရွိတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔တစ္ခုအေၾကာင္းပါ။
ဒီဥပမာကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အထက္မွာေဖၚျပတဲ့ Team ဆိုတာရဲ့အဓိပ္ပါယ္ကိုေဖၚေဆာင္နိုင္မယ္လို႔ယူဆ ပါတယ္။
As each goose flaps its wings it creates an "uplift" for the birds that follow. By flying in a "V" formation, the whole flock adds 71% greater flying range than if each bird flew alone.
Lesson: People who share a common direction and sense of community can get where they are going quicker and easier because they are travelling on the thrust of one another.
အထက္ေဖၚျပပါဥပမကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အသင္းအဖြဲဖြဲ႔ျပီး၊ စုဖြဲ႔လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းရဲ့အားကို ေလ့လာေတြ႔ရွိ နိုင္ပါတယ္။ ဘာသာေတာ့မျပန္ေတာ့ပါဘူး။
အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုမွာ မည္ကဲ့သို႔ေသာ အဂၤါရပ္မ်ားရွိသင့္သလဲ
အဖြဲ႔၊ အသင္းတစ္ခုဖြဲ႔မည္ဆိုလွ်င္မိမိအဖြဲ႔၊ အသင္းရဲ့ ေရရွည္ရပ္တည္ဘို႔ ေအာက္ေဖၚျပပါ အဂၤါရပ္ေတြႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းသင့္ပါတယ္။
၁။ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္
အသင္း၀င္တိုင္းနားလည္ျပီး ကန္႔သတ္တိုင္းတာလို႔ရတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ရွိဘို႔လိုအပ္ပါတယ္။ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြဟာ လူအမ်ားၾကားထဲနားေထာင္လို႔ေကာင္းေပမယ့္ ေရာက္ရွိရမည့္ ပန္းတိုင္ ကာလမပါရွိလွ်င္ အေကာင္အထည္ေဖးေဆာင္ရြက္ဘို႔ခဲယဥ္းပါတယ္။
၂။ အခန္းက႑
မည္သူေတြက မည္သည့္တာ၀န္ေတြယူျပီးအေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ရွိရပါမည္။
၃။ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း
အလုပ္တစ္ခုကိုအတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာမွာ ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ့သေဘာတူညီမွဳရွိထားဘို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတာ ဖန္တီးထားဘို႔လိုအပ္ပါတယ္။
၄။ Relationship
အလုပ္တစ္ခုကို မည္ကဲ့သို႔အတူတကြလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မလဲ ဆိုတဲ့ အေျခခံက်တဲ့ အခ်က္ကို တည္ေဆာက္ဘို႔ အခ်င္းခ်င္းေလးစားမွဳ၊ တစ္ဦးခ်င္းစီအေပၚနားလည္မွဳႏွင့္ ပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးနိုင္မွဳတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အဖြဲ႔၊ အသင္းတည္ေဆာက္မွဳ အဆင့္ဆင့္
အသင္း၊ အဖြဲ႔တည္ေဆာက္ရာတြင္ အေျခခံအားျဖင့္ အဆင့္ (၄) ဆင့္တည္ရွိပါသည္။
၁။ Forming
၂။ Storming
၃။ Norming
၄။ Performing
အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ၊ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ အေကာင္အထည္မေဖၚခင္မွာ မည္ကဲ့သို႔ ပံုေဖၚေဆာင္ရြက္ (Forming) မလဲဆိုတာ အၾကမ္းျဖင္းစိတ္ကွူးျဖင့္ ပံုေဖၚရပါတယ္။ Forming မွာ Team Building ႏွင့္Task ဆိုျပီး ရွိပါတယ္။ Team Building ေအာက္မွာ
- မိမိအဖြဲ႔အစည္း၊ အသင္းကို အဓိပ္ပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း
- တစ္ဦးျခင္းစီရဲ့အခန္းက႑
- ယံုၾကည္မွဳႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးကိုျမွင့္တင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း
- Norm (ႏွဳန္းစံ) ေတြကိုျမွင့္တင္ျခင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
Task ရဲ့ေအာက္မွာေတာ့
- ျပသနာႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေတြကို အဓိပ္ပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း
- လိုအပ္သည့္သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ေသခ်ာေအာင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုကဲ့သို႔ မိမိဖြဲ႔စည့္မည့္ အသင္း၊ အဖြဲ႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုခ်မွတ္ျပီး လုပ္ေဆာင္ မိမိအဖြဲ႔အစည္း၊ အသင္းကို အဓိပ္ပါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ တစ္ဦးျခင္းစီရဲ့အခန္းက႑ေတြကိုသတ္မွတ္ဘို႔စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ယံုၾကည္မွဳ ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးကိုဘယ္လိုျမင့္တယ္ေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတာႏွင့္ ျပသနာႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေတြကို အဓိပ္ပါယ္ဖြင့္ဆို ျပီး၊ လိုအပ္သည့္သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ေသခ်ာေအာင္ေဆာင္ရြက္ျပီးသည္ႏွင့္ ေအာက္ေဖၚျပပါ အခ်က္အလက္ေတြကို ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေဆာင္သူ၏အခန္းက႑
အသင္း၊ အဖြဲ႔တစ္ခုဖြဲ႔စည္းလိုက္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ အဲသည့္အသင္းအဖြ႔ဲကိုမည္သူကဦးေဆာင္မ်ာလဲ ဆိုတာသည္ လြန္စာအေရးၾကီးပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ့အခန္းက႑ေတြကေတာ့
- ပြင့္လင္းေသာ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မွဳကို ထိန္းသိမ္းျပီး အားေပးအားေျမွာက္ျပဳျခင္း
- အသင္းအဖြဲ႔ရဲ့တုိးတက္မွဳ၊ အသင္းရဲ့ ႏွဳန္းစံမ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ ကူညီျခင္း
- အသင္းအဖြဲ႔ရဲ့ ဦးတည္ခ်က္ကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ကူညီျခင္း
- ၀ိေရာဓိျပသနာမ်ားကို အျပဳသေဘာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
မွတ္တမ္းမ်ားထိန္းသိမ္းျခင္းက႑
အသင္း၊ အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းျပီး ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုကို အမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ကတဲက မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားသည္ လြန္စြာအေရးၾကီးပါသည္။ မွတ္တမ္းမရွိျခင္းသည္ ေရွ႔ရွည္ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ အတြက္ အတားအဆီးတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ မွတ္တမ္းထိန္းသိမ္းျခင္းရဲ့ အခန္းက႑ကေတာ့
- အစည္းေ၀းမွတ္တမ္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းျခင္း
- အသင္း၊ အဖြဲ႔မွ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ထားသည့္ မွတ္တမ္းမ်ားကိုထိန္းသိမ္းျခင္း
- အသင္း၊ အဖြဲ႔႔၏ အလုပ္မွတ္တမ္းမ်ားကိုထိန္းသိမ္းျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႔ထိ္န္းသိမ္းထားသည့္မွတ္တမ္းမ်ားကို မွီျငမ္းျခင္းျဖင့္ ေနာင္လုပ္ကိုင္ရမည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ လြန္စြာမွ အေထာက္အကူျပဳေပသည္။
အသင္၏လူထုဆက္ဆံေရးအရာရွိ၏ခန္းက႑
အသင္း၊ အဖြဲ႔ ကိုတည္ေထာက္လုိက္ျပီဆိုသည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ ျခင္း မဟုတ္ပဲ အမ်ားႏွင့္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အမ်ားႏွင့္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ အသင္း၀င္မ်ား၏ အခန္းက႑သည္လဲလြန္စြာမွ အေရးၾကီးသကဲ့သို႔ အသင္း၀င္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ အခန္းက႑ကို မီဒီယာ သို႔မဟုတ္ လူထုကိုလြန္စြာမွေျပာဆိုခ်င္ေလ့ရွိပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေျပာဆိုသည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ မွားယြင္းေသာသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ေပးအပ္မိပါက မလိုလားအပ္ေသာ ျပသနာမ်ားျဖစ္ပြားနိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ မလိုလားအပ္သည့္ျပသနာမ်ားကို ေရွာင္ရွားနိုင္ရန္ လူထုဆက္ဆံေရးအရာရွိခန္႔အပ္ထားရန္ သို႔မဟုတ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိေသာပုဂဂိဳလ္ရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ၄င္း လူထုဆက္ဆံေရးအရာရွိ သို႔မဟုတ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိေသာပုဂဂိဳလ္၏ အခန္းက႑မွာ -
- မိမိအသင္း၊ အဖြဲ႔၏ျပင္ပမွ အရင္းအျမစ္ပုဂဂိဳလ္မ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း
- Team’s Mentor ႏွင့္အတူ စာေရးသားဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း
- အသင္း၀င္မ်ားအၾကား ေကာင္းမြန္ေသာဆက္ဆံေရးထူေထာင္ျပီးထိန္းသိမ္းျခင္း
တို႔ျဖစ္ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အသင္းႏွင့္ အသင္း၀င္မ်ားၾကားေကာင္းမြန္ေသာ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ႏိုင္ျခင္းျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ားပိုမိုေအာင္ျမင္နိုင္ေပသည္။
အသင္း၏ႏွဳန္းစံ (Norms) မ်ား
အသင္း၊ အဖြဲ႔ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ အမ်ားႏွင့္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အသင္းႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ႏွဳန္းစံမ်ား (Norms) ၏ အခန္းက႑သည္ လြန္စြာမွ အေရးပါေပသည္။ ၄င္း၏ အခန္းက႑မွာ -
- အခ်င္းခ်င္းမည္ကဲ့သို႔ ကူညီေဆာင္ရြက္မလဲ
- ျပသနာျဖစ္ပြားလာသည့္အခါ မည္ကဲ့သို႔ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမလဲ
- မိမိရဲ့ အသင္း၊ အဖြဲ႔ေပၚေဆာင္ရြက္ရမည့္တာ၀န္ႏွင့္၀တ္တရာမ်ားကဘာေတြလဲ စသည္တို႔ ျဖစ္ေပသည္။
တစ္ဦးျခင္းစီမွ အစုအဖြဲ႔ဆီသို႔
လူေတြဟာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ စိတ္ေနသေဘာထား၊ ခံယူခ်က္ေတြဟာမတူညီတာကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - ေအးေအးေဆးေဆးေနတတ္သူႏွင့္ ဗြာေလာင္ဗြာေလာင္ေနတတ္သူ။ အဲ့ဒီလို မတူညီေပမည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြတူညီရင္အလုပ္ေတြကို လက္တြဲျပီးလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္နိုင္ပါတယ္။ မတူညီတဲ့အစုကို ေအာက္ပါအတိုင္း Myers-Briggs ကခြဲျခားထားပါတယ္။
Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)
n Extraverts ---------------- Introverts
n Sensors ------------------- iNtuitive
n Thinker ------------------- Feelers
n Judger -------------------- Perceiver
မတူညီတာေတြကိုသိရွိထားျခင္းျဖင့္ အဖြဲ႔၀င္အခ်င္းခ်င္း မည္ကဲ့သို႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ရမည္ဆိုတာကို အကူအညီေပးအပ္နိုင္ပါတယ္။ လူတုိင္းဟာ အရာရာအားလံုးကို အားသာခ်က္မရွိနိုင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ တူရာအားသာခ်က္ေတြစုျပီး အဖြဲ႔ေကာင္း၊ အသင္းေကာင္းျဖစ္ေအာင္ တည္ေထာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
Extravert Introverts
- က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္စဥ္းစားတတ္သူ - စဥ္းစားရာတြင္ အခ်ိန္ယူတတ္သူ
- က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရွင္းလင္းျပတတ္သူ - က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေတြးေခၚအာရံုစူးစိုက္တတ္သူ
- အျခားသူမ်ားကို လႊမ္းမိုးနုိင္သူ - အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားကို မၾကားခ်င္သူ
iNtuitive Sensor
- အျခားသူမ်ားကို မိမိစိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားကို အမွန္တကယ္ျဖစ္ေပၚေနေသာျပသနာ၊ ကိုင္တြယ္
ေဖၚျပျပီး အသံုးျပဳျခင္း ရမည့္အခ်က္အလက္မ်ားကိုေဖၚျပျခင္း
ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ Alternatives မ်ားကို - သတ္မွတ္၊ ျပဌာန္း၊ ရည္ညႊန္းထားသည့္ အခ်က္
အသံုးျပဳျခင္း အလက္မ်ားျပဳလုပ္ရန္ေတာင္းဆိုျခင္း
- သင္၏ Creativity ကို ဖုံးကြယ္ထားျပီး အျခား - Common Sense အတြက္ ဆက္လက္ျပီး Push
သူမ်ားကိုမသိေစျခင္း လုပ္ျခင္း
Thinker Feeler
- မည္ကဲ့သို႔လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမည္ကို - ဘာေၾကာင့္တစံုတခုျဖစ္ပြားသလဲဆိုတာ
နားလည္ေသာကၽြမ္းက်င္မွဳ သိျခင္း
- (အျခားသူမ်ား တေနရာရာ၊ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာျပသနာ - (မိမိရဲ့ Personal Values ေတြဟာ၊ အသင္းအဖြဲ႔
ျဖစ္ပြားတဲ့အခါမွာ ကူညီျခင္း) အတြင္းေမွးမွိန္လာတဲ့အခါ မိမိကိုယ္မိမိ၀န္ခံျခင္း)
- တိက်မွဳအတြက္ ဆက္လက္ျပီး ဖိအားေပးျခင္း - လူတိုင္းအား စကားေျပာခြင့္ေပးရန္ အခြင့္အေရး
ေပးျပီး၊ ေကားမြန္စြာနားေထာင္ျခင္းျဖင့္ ၄င္းေျပာ ဆိုေသာ သူ၏အေၾကာင္းအရာကို ခိုင္မာေစျပီး ေဆြးေႏြးျခင္း ဒါေပမယ့္ လိုအပ္သည္ထက္ပိုမိုျပီး အက်ယ္တ၀င့္မေဆြးေႏြးေစျခင္း
Judger Perceiver
- လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကိုမ်က္ေျခမျပတ္ေဆာင္ရြက္ - အျခားသူမ်ားကို ဆံုးျဖတ္မ်ားႏွင့္အညီ အျမဲ အဖြဲ႔
ရန္ႏွင့္၊ မိမိအဖြဲ႔ရဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚက မေသြ ၀င္မ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ျခင္း
- ဆံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုလြယ္ကူလ်င္ျမန္စြာခ်ျခင္း - လြဲမွားေသာအျပဳအမူကို မရရွိေစျခင္း
- တခ်ိဳ႔ကိစစရပ္မ်ားကို မလိုအပ္ပဲ ပံုၾကီးခ်ဲ့ျခင္း
အထက္ေဖၚျပပါ လူအမ်ိဳးအစားထဲတြင္ မိမိသည္ မည္သည့္အမ်ိဳးအစားထဲပါ၀င္သည္ကို မိမိကိုယ္ မိမိသိရွိနိုင္သလို လိုအပ္ပါက Test မ်ားျဖင့္လဲ သိရွိႏိုင္ေပသည္။လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ့ စရိုက္လက္ခဏာ မတူညီသည့္ အတြက္ အဖြဲ႔၀င္အခ်င္းခ်င္းျဖစ္ပါက တစ္ဦးခ်င္းအေပၚနားလည္မွဳသည္ လြန္စြာမွအေရးၾကီး ေပသည္။ ဥပမာ - အစည္းအေ၀းတစ္ခုမွာ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကျပီ ဆိုၾကပါစို႔ မိမိႏွင့္သေဘာထားျခင္းမတိုက္ ဆိုင္လဲ နားေထာင္နိုင္စြမ္းရွိရပါမည္။ တင္ျပခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးအေပၚ၊ ထင္ျမင္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးအေပၚ အမ်ားသေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ သို႔မဟုတ္ အသင္းအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္၏ ဆံုးျဖတ္ခ််က္အေပၚ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္သာလွ်င္ ရည္မွန္းခ်က္ကိုေရာက္ရွိနိုင္ ေပမည္။ အဖြဲ႔၀င္ (၂၀)ရွိတယ္၊ အိုင္ဒီယာ (၂၀)ရွိတယ္။ အဲ့ဒီအိုင္ဒီယာ (၂၀)ကို မည္ကဲ့သို႔အေကာင္အထည္ ေဖၚ ေဆာင္ရြက္မည္နည္း။
Storming stage အဆင့္မွာေတာ့ အဖြဲ႔၀င္မ်ားအေနျဖင့္ ပထမအဆင့္ Forming မွာ သူတို႔ေတြ စိတ္ကူးခဲ့တာေတြထက္ လုပ္ငန္းေတြဟာ ပိုမုိခက္ခါတာေတြကို သိရွိလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မွဳ အခြင့္အေရးအတြက္ အျမင္မ်ားဟာလဲ အနိမ့္/အျမင့္ အတက္အက်ေတြဟာ မ်ားစြာရွိလာမွာ မလြဲ၊ဧကန္ျဖစ္ျပီး၊ အဲ့ဒီ အတက္အက်ေတြကပဲ အသင္း၊ အဖြဲ႔၏ ေအာင္ျမင္မွဳ၊ ရွံဳးနိမ့္မွဳေတြျဖစ္လာမွာပါပဲ။ တျပိဳင္နက္တည္း အဖြဲ၀င္ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာလဲ လုပ္ငန္းေတြလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ တင္းခံေနတာ (Resistance) ေတြ ရွိလာမွာပါ။ ထိုကဲ့သို႔ျဖစ္လာတဲ့အေျခအေနကို ေက်ာ္လႊားဘို႔ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ Collaboration ဟာ လြန္စာအေရးၾကီးပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ Collaboration လုပ္ဘို႔ကေတာ့ အထက္ Forming Stage မွာ ေဖၚျပခဲ့တဲ့ Personality Traits ေတြကို ဦးေဆာင္မည့္သူေတြဟာ သိရွိနားလည္ဘို႔လြန္စြာအေရးၾကီးပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ သိရွိနားလည္ ႏိုင္မွသာလွ်င္ အသင္း၊ အဖြဲ႔ကိုဦးေဆာင္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
Storming Diagnosis
မတူကြဲျပားတဲ့အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အိုင္ဒီယာအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလာတဲ့အခါ ေဘာင္အျပင္ဖက္ကေန ျငင္းခံုျခင္းကိုမျပဳလုပ္ပဲ မိမိအသင္း၊ အဖြဲ႔ရည္မွန္းခ်က္ကိုဦးတိုက္ျပီးျပဳလုပ္၇မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပသနာကို ကုစား၊ ေျဖရွင္းဘို႔ ေအာက္ပါ အတိုင္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။
- မိမိတို႔ အသင္း၊ အဖြဲ႔မွာ ဘံုရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဦးတည္ခ်က္မ်ားရွိျပီလား
- မိမိတို႔ အသင္း၊ အဖြဲ႔မွာ အားလံုးသေဘာတူညီလက္ခံထားတဲ့ တာ၀န္ႏွင့္ အခန္းက႑ေတြရွိျပီလား
- မိမိတို႔ အသင္း၊ အဖြဲ႔ဟာ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ဆံုးျဖတ္မည့္စနစ္မ်ား အတိုင္း အလုပ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနျပီလား
- မိမိတို႔ အသင္း၊ အဖြဲ႔မွာ လိုအပ္ေသာ Interpersonal Skills ေတြရွိျပီလား
အထက္ေဖၚျပပါအခ်က္အလက္ေတြရွိျပီဆိုရင္ေတာ့ မိမိတို႔ အသင္း၊ အဖြဲ႔အတြင္း မတူကြဲျပား၊ ျခားနားမွဳေတြကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ျပီျဖစ္ပါတယ္။ မရွိေသးရင္ေတာ့ ရွိေအာင္လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ထားသင့္ပါတယ္။ မရွိရင္ ေရရွည္မွာ ျပသနာေတြျဖစ္ပြားနိုင္ပါတယ္။
Negotiating Conflicts
အသင္း၊ အဖြဲ႔ရယ္လုိ႔ရွိလာျပီဆိုတာႏွင့္တျပိဳင္နက္ သေဘာထားကြဲလြဲမွဳဆိုတာ မလြဲဧကန္ရွိမွာပါပဲ။ အဲ့ဒီမတူကြဲျပားမွုေတြကို ေအာက္ေဖၚျပပါ နည္းမ်ားႏွင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။
- လူေတြကေနျဖစ္ေပၚလာတဲ့ Issues ေတြကေန Problem Issues ေတြကိုခြဲထုတ္ျခင္း (တခါတရံ လူေတြဟာ ကိုယ့္ရဲ့ျပသနာႏွင့္ အလုပ္ရဲ့ျပသနာေတြကိုေရာေထြးေစတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုျဖစ္ျပီဆိုရင္ လူကရွာတဲ့ျပသနာကေန အလုပ္ရဲ့ျပသနာကို ရွင္းထုတ္ႏိုင္ရပါမယ္။)
- လူေတြကိုျငင္သာစြာကိုင္တြယ္ျပီး၊ ျပသနာကိုေတာ့ အေၾကအလည္ေဆြးေႏြးျခင္း
- ျပသနာေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ သီးျခားတစ္ခုျခင္းစီေျဖရွင္းျခင္းထက္ အဖြဲ႔တစ္ခုစီရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အထူးရွာေဖြသင့္ပါတယ္။
သေဘာထားကြဲလြဲမွုေတြကိုေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီကိုတိုက္ခိုက္မွဳကို ေရွာင္ျခားျပီး၊ ျပသနာရဲ့ရင္းျမစ္ ကို ရွွာျပီး ေျဖရွင္းရပါမယ္။ အဲ့ဒီသေဘာထားကြဲလြဲမွဳဟာဘယ္ကဆင္းသက္လာသလဲဆိုတဲ့ရင္းျမစ္ရွာေဖြရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ့ဗီဇဟာ မတူညီတဲ့အတဲ့အတြက္ သေဘာထားကြဲလြဲမွဳေတြျဖစ္ေပးလာတဲ့အခါ တတ္ႏိုင္သမွ် ညင္သာစြာ ကိုင္တြယ္ရပါမယ္။ ပံုၾကီးခ်ဲ႔႔ျခင္းကိုေလ်ွာ့ခ်ျပီး တတ္ႏိုင္သမွ် ေသးငယ္သြားေအာင္ လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ျပသနာကို အျခားသူမ်ားႏွင့္ အားလံုးလက္ခံႏိုင္ေအာင္လို႔ အေၾကအလည္ေဆြးေႏြးသင့္ျပီး၊ ဖုန္းကြယ္ျပီး ျမံဳမထားသင့္ပဲ၊ ၄င္းျပသနာကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္တဲ့အထိ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဖုန္းကြယ္ ထားပါက ေနာင္တခ်ိန္ျပန္လည္ေပၚေပါက္လာပါက ေျဖရွင္းရလြန္စြာခက္ခဲတတ္ပါတယ္။
ထိုကဲ့သို႔ေျဖရွင္းရာမွာ အသင္း၀င္အားလံုးဟာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျပီး မိမိသေဘာထားအယူအဆႏွင့္မကိုက္ညီ ပါက တင္ျပေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ အားလံုးသေဘာတူဆံုးျဖတ္ျပီးပါမွ အဲ့ဒီတံုးကမိမိမပါ၀င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဆုိျပီး ဆင္ေျခေပးျခင္းကိုေရွာင္ျခားသင့္ပါတယ္။
ျပသနာ၊ သေဘာထားကြဲလြဲမွဳေပၚေပါက္လာသည့္အခါတိုင္း ၄င္းအေပၚယွဥ္းကပ္ရာမွာ Win-win Approach ကို သံုးစြဲသင့္ပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းစီႏွင့္ အခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံေရးကို လြန္စြာတန္ဘိုးထားသင့္ပါတယ္။
Addressing the Problem
သေဘာထားကြဲလြဲမွဳ၊ ျပသနာေတြရွိလာတဲ့အခါမွာ မိမိအသင္း၊ အဖြဲ႔ကိုတင္ျပဘို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ မတင္ျပပဲ သိမ္းဆည္းထားပါက ပိုမိုၾကီးမားအပ္သည့္ျပသနာေတြ ထပ္မံေပၚေပါက္လာနိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ျပသနာ၊ သေဘာထားကြဲလြဲမွဳေတြတင္ျပသည့္အခါ ေအာက္ေဖၚျပပါ အခ်က္အလက္ေတြ အတုိင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပသင့္ပါတယ္။
- မိမရဲ့အျမင္ကို မိမိရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္မပါ၀င္ပဲ ရွင္းလင္းစြာတင္ျပျခင္း
- အဓိကက်ေသာ Issues မ်ားကို ရွင္းလင္းစြာတင္ျပျခင္း
- အျခားသူမ်ား၏ အျမင္မ်ားကို ဂရိုက္စိုက္ျပီး နားေထာင္ျခင္း
- အဓိကက်ေသာ Issues ေတြကို ေသခ်ာနားေထာင္ျပီး၊ မိမရဲ့နားလည္မွဳကို စစ္ေဆးျပီး၊ လိုအပ္သလိုျပန္လည္ေမးျမန္းျခင္း
Norming အဆင့္မွာ အဖြဲ႔၀င္ေတြဟာ မိမိအဖြဲ႔ရဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ျခင္း၊ အသင္း၊အဖြဲ႔ရဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းႏွင့္ စည္းကမ္းမ်ား၊ အဖြဲ႔အတြင္း မိမိရဲ့အခန္းက႑၊ အဖြင့္၀င္အားလံုးၾကား တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ အခန္းက႑၊ အဖြဲ႔၀င္မ်ားဟာ တစ္ဦးကိုတစ္ဦးကူညီျခင္း ႏွင့္ တစ္ဦးကိုတစ္ဦးမတိုက္ခိုက္ပဲ ပ်က္စီးေစျခင္းတုိ႔ မျဖစ္ပြား ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းတို႔ကို လက္ခံေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
အသင္း၊ အဖြဲ႔ေအာင္ျမင္ဘို႔အတြက္ အဖြဲ႔၀င္ေတြအခ်င္းခ်င္းေတြအၾကား
- မိမိျမင္ေတြ႔၊ ၾကားသိရေသာအခ်က္အလက္မ်ားကို ဥပမာမ်ားျဖင့္တင္ျပျခင္း
- မရင့္က်က္ေသာ၊ Professional မဆန္ေသာ၊ တာ၀န္ယူမွဳမရွိေသာ စကားမ်ားကိုမေျပာျခင္း
- တိတိက်က်ေျပာပါ။ “You’re always late for deadlines” is probably untrue and unfair. ထိုကဲ့သိို႔ေသာစကားမ်ားကိုမေျပာဆိုျခင္း
- မဆိုးဘူး၊ ပိုေကာင္းတယ္၊ ဆိုးတယ္၊ အဆိုးဆံုး စသည္ကဲ့သို႔ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မပါ၀င္ေသာ စကားလံုးမ်ားကို မသံုးစြဲျခင္း
- ပ်က္ကြက္ေသာသူမ်ားကို ရည္ညႊန္းျပီးမေျပာဆိုျခင္း၊ တက္ေရာက္လာေသာသူမ်ားႏွင့္ မိမိအတြက္သာ ေျပာဆိုသင့္ျခင္း တို႔ကို အဖြဲ႔၀င္အခ်င္းခ်င္းၾကား ေျပာဆိုေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။
- ေျပာဆိုတင္ျပရာတြင္ You အစား I သာအသံုးျပဳျခင္း
- မိမိရဲ့ feedback ကို တိက်ေသခ်သည္မ်ားကိုသာေပးျခင္း
- အဖြဲ႔၀င္မ်ားအား အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ Feedback ေပးအပ္သည့္အခါ မိမိရဲ့ခ်ီးမြန္းျခင္းမ်ားကို အဖြဲ႔၀င္မ်ားလက္ခံနိုင္ရန္ ကူညီေစျခင္း
ထိုကဲ့သို႔တစ္ဦးအေပၚ နားလည္မွဳရွိစြာ၊ ေျပာဆိုတင္ျပ၊ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ မိမိႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႔၀င္မ်ားအၾကား ေကာင္းမြန္စြာတည္ေဆာက္ႏိုင္ေပမည္။ ေကာင္းမြန္ေသာဆက္ဆံမွဳ တည္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္အခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မွဳတည္ေဆာက္ႏိုင္ေပမည္။ ယံုၾကည္မွဳခိုင္မာသည္ႏွင့္အမွ် လုပ္ငန္းမ်ား ပုိမိုေအာင္ျမင္နိုင္ေပမည္။
Feedback မ်ားကို လက္ခံျခင္း
Feedback မ်ားကို လက္ခံရာတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။
- ဂရုတစိုက္နားေထာင္ျခင္း
- ရွင္းလင္းစြာနားလည္ဘို႔ ျပန္လွန္ေမးျမန္းျခင္း
- ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းျပန္လည္ေျပာဆိုျခင္း
- မိမိဘာနားလည္သည္ကို ရွင္းလင္းစြာနားလည္ဘို႔ အခ်ိန္ယူျခင္း
ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္သည့္ Performing အဆင့္တြင္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္
- အသင္း၊ အဖြဲ႔စည္း၏ လုပ္ငန္းျဖစ္စဥ္အတြင္းႏွင့္ မိမိကိုယ္ေရးကိုတာမ်ားကို ရွင္းလင္းစြာနားလည္ျခင္း
- အျခားအဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာနားလည္ျခင္း
- အစုအဖြဲ႔အလိုက္သေဘာထားကြဲလြဲမွဳ၊ ကြဲျပားျခားနားခ်က္မ်ားကို ေျဖရွင္းျခင္းျဖင့္ အလုပ္ သို႔မဟုတ္ ၾကိဳတင္ကြယ္နိုင္ေသာအရည္အခ်င္းရရွိေစျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
အသင္းအဖြဲ႔တစ္ခုေအာင္ျမင္ေစသည့္နည္းလမ္းမ်ား
အသင္း၊ အဖြဲ႔တစ္ခုေရရွည္ေအာင္ျမင္ေစရန္ အလုပ္သည္လြယ္ကူလွသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ အသင္းအဖြဲ႔တစ္ခု ေအာင္ျမင္ေစသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကေတာ့
ရည္မွန္းခ်က္၊ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ရွိဘို႔ မွ်ေ၀ျပီး ကတိက၀တ္ျပဳျခင္း
- တာ၀န္ႏွင့္ အခန္းက႑ကို ရွင္းလင္းစြာေဖၚျပထားျခင္း
တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ကၽြမ္းက်င္မွဳကို အေကာင္းဆံုးအသံုးျပဳျခင္း
အိုင္ဒီယာအားလံုးကို အသင္း၀င္၊ အဖြဲ႔၀င္အားလံုးအားဖြ႔ံျဖိဳးဘို႔ ေဆြးေႏြးရန္ခြင့္ျပဳျခင္း
- ထိေရာက္ရွင္းလင္းေသာ Communication စနစ္ထားရွိျခင္း
- ရွင္းလင္းစြာအဓိပ္ပါယ္ဖြင့္ဆိုထားေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားရွိျခင္း
- Balanced Participation
- အစုလိုက္၊ အဖြဲ႔လိုက္လုပ္ေသာ process မ်ားကိုအျမတေစ သတိရွိေစျခင္း
- ေကင္းမြန္ေသာ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ျခင္း
စသည့္ အထက္ေဖၚျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ အသင္း၊ အဖြဲ႔တစ္ခုေအာင္ျမင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္ေပသည္။
အသင္း၊ အဖြဲ႔တည္ေဆာက္ေရးသည္လြယ္ကူေသာ္လည္း ၄င္းအသင္း၊ အဖြဲ႔ေရရွည္တည္တံ့ေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးတို႔သည္ လြန္စြာမွ ခက္ခဲလွေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး၊ ေရရွည္တည္တံ့ေရးအတြက္ အထက္ေဖၚျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။
Effective systems and processes
n Clear communication
n Beneficial team behaviors; well-defined decision procedures and ground rules
n Balanced participation
n Awareness of the group process
n Good personal relationships
ေဒါသနည္းေအာင္ေနနည္း
ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက၏ မွတ္သားဖြယ္ရာ ေဒါသနည္းေအာင္ေနနည္း တရားေတာ္အားေ၀ငွလိုက္ပါသည္။
လူတိုင္း စိတ္ပင္ပန္းရတာ သက္သာေအာင္ အေကာင္းဆံုး လုပ္နည္းက
တတ္ႏိုင္သေလာက္ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္တဲ့ နည္းပါပဲ။
• သြားစရာရွိရင္ လိုက္မယ့္သူေတြကို ၾကိဳၾကိဳတင္တင္ ေၿပာထားပါ၊
ကပ္ျပီးမွေျပာရင္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ မေလာက္လို႕ေစာင့္ေနတဲ့အခါမွာ စိတ္တို
တတ္တယ္။
• သံုးေနက်ပစၥည္းကို ၾကိဳၾကိဳတင္တင္၀ယ္ထားပါ၊ သံုးခ်င္တဲ့အခ်ိန္က်မွ
ကုန္ေနလို႕ စိတ္တိုတာမျဖစ္ေအာင္ေနာ္။
• ကတိအေၾကြးေတြဟာ စိတ္ကို ပင္ပန္းေစတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ကတိကို
လြယ္လြယ္နဲ႕မေပးပါနဲ႔။ ကတိေပးျပီးမွမတည္ႏိုင္တဲ့အခါစိတ္္ ဆင္းရဲ ရတယ္၊
စိတ္တိုရတယ္၊ ကတိမတည္တဲ့သူလို႔အေျပာခံရတဲ့အခါ ရွက္တယ္၊ ေဒါသၿဖစ္တယ္။
• မတတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္လြန္းေနတာမ်ိဳးကို မမွန္းပါနဲ႕။
ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ကိုယ့္အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီဖို႕လိုတယ္။ ကိုယ့္
ရည္မွန္းခ်က္ကို နဲနဲခ်င္း ေျဖးေျဖးျမွင့္ပါ ။
• ကိုယ့္အတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥကိုလုပ္ဖို႕ အခ်ိန္လံုေလာက္
ေအာင္စီစဥ္ထားပါ။ အေရးမၾကီးတာေတြကို အရင္လုပ္ၿပီး ပင္ပန္းသြားတဲ့အခါက်မွ
အေရးၾကီးတာကိုလုပ္ရင္ ပိုၿပီးစိတ္ပင္ပန္း တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးၾကီးတာကို
အရင္လုပ္ပါ။ အေရးၾကီးတာကို အရင္လုပ္ၿပီးရင္ စိတ္ေပါ့ပါးသြားလို႕
သိပ္အေရးမၾကီးတာကိုလုပ္ဖို႕ အားတက္လာမယ္ ။
• စနစ္တက်လုပ္တတ္တဲ့အက်င့္ကို ေလ့က်င့္ထားပါ။ စနစ္ရွိရင္
အခ်ိန္ကုန္သက္သာတယ္္၊ အမွားနည္းတယ္၊ စိတ္ပင္ပန္း လူပင္ပန္း ရတာလဲနည္းတယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ စိတ္တိုရတာ ေဒါသၿဖစ္ရတာပါ နဲသြားတယ္။ ပံုမွန္အခ်ိန္ဇယားနဲ႔
လုပ္လို႔ျဖစ္တာမ်ိဳးကို သူ႕အခ်ိန္က် ရင္လုပ္ျဖစ္ေအာင္
အက်င့္လုပ္ထားတာေကာင္းတယ္။ အခုလုပ္ ရမလား၊ ေနာက္မွလုပ္ရမလားလို႔
ေတြးမေနရေတာ့ဘူး။ အဲဒါကိုက အခ်ိန္ကုန္သက္သာသလို စိတ္ပင္ပန္းတာလဲ
သက္သာပါတယ္။
• ကိုေနရတဲ့ေနရာ၊ ကိုယ္အလုပ္ လုပ္တဲ့ေနရာကို တတ္ႏိုင္သေလာက္
သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေအာင္ လွပေအာင္ၿပဳျပင္ပါ။ ရႈပ္ေထြး၊ ညစ္ပတ္၊ နံေစာ္
ေနတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ အလုပ္လုပ္ရရင္ စိတ္ၾကည္လင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
• စိတ္ၾကည္လင္ေစမႈကို ဖ်က္စီးတတ္တဲ့ အရာမ်ိဳးေတြကို ကိုယ္ျမင္ႏိုင္
တဲ့ေနရာမွာမရွိပါေစနဲ႔။ နံရံေပၚမွာ၊ စာအုပ္စင္ေပၚမွာ၊ အလုပ္စားပြဲ ေပၚမွာ
စိတ္ကိုအေႏွာက္အယွက္ေပးႏိုင္တဲ့အရာေတြကို မရွိပါေစနဲ႕။ စိတ္တိုစရာကိစၥ၊
စိတ္ညစ္စရာကိစၥ၊ အေဟာင္းကိုအသစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မဲ့ ပစၥည္းမ်ိဳးကို
ျမင္ႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ မထားတာေကာင္းတယ္။ ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔
စိတ္ကိုၾကည္လင္ေအးခ်မ္းသြားေစႏိုင္တဲ့ ရႈခင္း ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို
ျမင္သာတဲ့ေနရာမွာ ထားပါ။ ေရခဲေတာင္ ဓါတ္ပံုမ်ိဳး၊ ေရကန္ၾကီးၾကီး
ဓါတ္ပံုမ်ိဳးကို ၾကည့္ၿပီး အဲဒိေနရာမ်ိဳးမွာ ကိုယ္ေရာက္ ေနတယ္လို႕
မွန္းၾကည့္ပါ။ ကိုျမင္သမွ် ၾကားသမွ်အရာေတြဟာ ကိုယ့္စိတ္ကို လႊမ္းမိုးတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မျမင္ရရင္ေကာင္းတဲ့ အရာေတြကို ေ၀းေ၀းပို႕ထားပါ၊
ေ၀းေလးေကာင္းေလပဲ။ ပစၥည္းေတြက ကိုယ့္စိတ္ကို ေခ်ာက္ခ်ားေစႏိုင္တယ္။
ဘာပစၥည္းမွမရွိရင္ ဘာအေႏွာက္အယွက္မွ မရွိဘူး။
• အနံ႔အသက္ဆိုးေတြ၊ မီးခိုးေတြ၊ ဆူညံသံေတြ မရွိေအာင္
လုပ္ႏိုင္ရင္ေကာင္းတယ္။ မရွိေအာင္မတတ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ နဲႏိုင္သမွ် နဲေအာင္
လုပ္ပါ။
• ကိုယ္ကေအာင္ျမင္ေလေလ ကိုယ့္ကိုေတြ႕ခ်င္တဲ့သူ၊ ကိုယ့္ဆီက
အကူအညီေတာင္းခ်င္သူေတြ မ်ားလာေလျဖစ္တတ္တာ သဘာ၀ပဲ။ တစ္ခါတစ္ေလ
ကိုယ္မအားတုန္း အလုပ္မ်ားေနတုန္း သူတို႕ကေတြ႕ခ်င္ အကူအညီေတာင္းခ်င္ေနလို႕
မရမက လုပ္လာရင္လည္း စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတယ္။
• စိတ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္ရင္ သူမ်ားအေၾကာင္းကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္
မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကို
မေျပာပဲေနတာေကာင္းတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး ပုတ္ခတ္ၿပီး ေျပာတာမ်ိဳးကို
အထူးေရွာင္သင့္တယ္။ ကိုယ္ကသူမ်ား မေကာင္းေၾကာင္းကိုေျပာရင္
ကိုယ့္မေကာင္းေၾကာင္း ကိုလည္း သူမ်ားက ေျပာမွာေသခ်ာတယ္။ အဲဒါနဲ႕ပဲ
ကိုယ့္စိတ္ၾကည္လင္မႈ ပ်က္ရတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို
သူမ်ားကမေကာင္းေျပာရင္ေတာင္မွ သူေျပာတာမဟုတ္ေၾကာင္းကိုပဲ
ေအးေအးေဆးေဆးေျပာၿပီး သူ႕မေကာင္း ေၾကာင္းကိုေတာ့ ဟုတ္ေနရင္ေတာင္မွ
မေျပာပဲထား လိုက္တာက ပိုေကာင္းတယ္။ ကိုယ္ကသေဘာထားၾကီးၾကီး ထားဖို႔လိုတယ္.
• စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရတာ နဲခ်င္ရင္ မလိုအပ္ပဲနဲ႕ လူမ်ား
မ်ားနဲ႕မေရာပါနဲ႕။ အလုပ္မ်ားတဲ့သူဟာ တစ္ေန႕ တစ္ေန႔ လူေတြနဲ႕စကားေျပာရတာ
နဲမွာမဟုတ္ဘူး။ အခက္အခဲရွိလို႔ေျပာ ခ်င္ရင္၊ တိုင္ပင္ခ်င္ရင္
တကယ္ေကာင္းတဲ့ အၾကံဥာဏ္မ်ိဳး ေပးႏိုင္မဲ့သူကိုပဲေျပာပါ။
မဆိုင္တဲ့သူေတြကိုမေျပာပါနဲ႔။ စိတ္ပ်က္ စရာကို ေျပာတတ္တဲ့သူေတြကို
ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာပါနဲ႔။ စိတ္ပ်က္စရာကိုေျပာတတ္တဲ့သူကိုေျပာရင္
ကိုယ္ပါစိတ္ဓါတ္က်မယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ေတြမ်ားလာမယ္။ စိတ္ပင္ပန္းမယ္။
ကိုယ္လုပ္မဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ေနတဲ့သူ၊ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားတဲ့သူမွသာ
ကိုယ့္အခက္အခဲကိုနာလည္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ဘယ္သူနဲ႕ တိုင္ပင္တယ္ ဆိုတာကို
ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားပါ။
• ေအးေအးေဆးေဆး ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ ေအးေအး
ေဆးေဆးလုပ္တတ္ေအာင္ေလ့က်င့္ပါ။ အလ်င္လိုတဲ့အက်င့္ဟာ စိတ္ပင္ပန္းေစတယ္။
အလ်င္လိုေနရင္ စိတ္မရွည္ဘူး။ အလ်င္လိုေန တဲ့သူဟာ စိတ္တိုဖို႕ပိုမ်ားတယ္။
မွားလို႕ျပန္လုပ္ရရင္ အခ်ိန္ပိုကုန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ``အရင္လိုရင္
အရေႏွးတယ္´´ လို႕ေျပာတာ။ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိက်က်
လုပ္တတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ဟာ ေရရွည္မွာ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကိုေပး တယ္ ။
• လတ္တေလာအဆင္ေျပေအာင္လြယ္လြယ္နဲ႕ကတိမေပးလိုက္ပါနဲ႔။
ကိုယ့္ကိုသေဘာက်ေအာင္ ဘာေတြေပးမယ္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးမယ္၊
ဘယ္လိုအခြင့္အေရးေတြေပးမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို မစားရ၀ခမန္း မေျပာပါနဲ႔။
ကိုယ္ကို အင္မတန္သေဘာေကာင္း တယ္လို႔ျမင္ေစခ်င္လို႔
ခ်က္ခ်င္း၀မ္းသာသြားေအာင္မေျပာပါနဲ႔။ ေျပာတုန္းမွာ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျပာၿပီး
တကယ္လုပ္တဲ့အခါ ကိုယ္မတတ္ႏိုင္ရင္ မူလက ကိုယ့္ ေစတနာမွန္ေပမယ့္လည္း
ကိုယ့္ေစတနာကို တဖက္ကယံုမွာ မဟုတ္ဘူး။ အေျပာနဲ႕
အလုပ္မညီတာေတြမ်ားလာတဲ့အခါ ကိုယ့္စကားကို ၾကာေတာ့ ဘယ္သူမွ
ယံုေတာ့မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ေပးႏိုင္မွ၊ တကယ္လုပ္ေပးႏိုင္မွပဲ ေျပာပါ။
ေပးႏိုင္ တာထက္ နည္းနည္းေလွ်ာ့ေျပာတာေကာင္းတယ္။
• အေရးမၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ညင္းတာခံုတာကို မလုပ္ပါနဲ႔။
ဘာမွမဟုတ္တာကို ညင္းခံုၾကရင္း ရန္ျဖစ္ရတာ စိတ္ဆင္းရဲရတာေတြ
ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္အေရးၾကီးတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ေနတဲ့သူဟာ
အေရးမၾကီးတာေတြကို ကိုသိတိုင္းလည္း မေျပာသင့္ဘူး။
ေမးတိုင္းလည္းမေျဖသင့္ဘူး။
• အေရးမၾကီးတဲ့ကိစၥမွာ သူမ်ားမွားေနလည္း သူ႕အမွားကို သူသိလာေအာင္
ေစာင့္သင့္တယ္။ ကိုယ္မွန္တိုင္ ၀င္ေျပာၿပီး အႏိုင္မယူသင့္ဘူး။
ႏိုင္လို႕ရတိုင္းႏိုင္ခ်င္တာဟာ မရင့္က်က္တဲ့ စိတ္ထားျဖစ္တယ္။
စိတ္ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ရင့္က်က္တဲ့စိတ္ထား၊
သေဘာထားၾကီးတဲ့စိတ္ထားမ်ိဳးကိုေမြးယူရမယ္။
• ဘယ္အလုပါမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ အဆင္မေျပမႈရွိပါတယ္၊ အခက္အခဲရွိပါတယ္။
ဆရာ၀န္အလုပ္ခက္သလို၊ ေက်ာင္းဆရာအလုပ္လည္းခက္ပါတယ္။
ေစ်းေရာင္းတဲ့အလုပ္ခက္သလို ကားေမာင္းတဲ့အလုပ္လည္း ခက္ပါ တယ္။
ကားေမာင္းတဲ့အလုပ္က စိတ္ရွည္ဖို႕ ေတာ္ေတာ္လိုပါတယ္။ ဆရာ၀န္အလုပ္လည္း
စိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ လူနာရဲ႕ အသက္ကို လုေနရတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ေသးမင္းနဲ႕
ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲလို ျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းပါတယ္။ လူနာက
အားကိုး တၾကီးနဲ႔ၾကည့္တဲ့ မ်က္လံုရဲ႕အဓိပၸါယ္ဟာ ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ စိတ္မွာ
ျပင္းထန္တဲ့ ကရုဏာကို ျဖစ္ေစတယ္။ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကလည္း
စိတ္ရွည္ဖို႔လိုပါတယ္။ စာေမးပြဲက်တဲ့ေက်ာင္းသားရဲ႕ စိတ္မွာ
ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့သလိုျဖစ္သြားတာဟာ ေတာ္ေတာ္
သနားစရာေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ့္တပည့္ေလးေအာင္ပါ့မလားဆိုၿပီး ဆရာေတြ ဆရာမေတြ
ေသာကျဖစ္ရတယ္။ မိဘေတြ ဆင္းဆင္းရဲရဲနဲ႕ သားသမီးကို ပညာတတ္ေစခ်င္လို႕
ေက်ာင္းထားတယ္။ စားေမးပြဲက်ရင္ ဆက္ထားဖို႕မလြယ္ေတာ့ဘူး။
• လူမ်ားမ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံရတဲ့အလုပ္ေတြက ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲ အၿမဲရွိပါတယ္။
လူတိုင္းကိုစိတ္ေက်နပ္ေအာင္ဘယ္သူမွ လုပ္မေပး ႏိုင္ဘူး။ မေက်နပ္တဲ့သူက
အျပစ္တင္မယ္၊ မေကာင္းေျပာမယ္။ အဲဒီအခါ စိတ္တိုမယ္၊ ေဒါသျဖစ္မယ္၊
စိတ္ဓါတ္က်မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး
ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အခက္အခဲေတြကို ၾကိဳတင္ၿပီး ေတြးထားၿပီးေတာ့
ဒီအခက္အခဲမ်ိဳးကေတာ့ ေတြ႕ရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒီလိုအေျပာမ်ိဳးေတာ့
ခံရမွာေသခ်ာတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အခက္အခဲနဲ႔ေတြ႕ရတဲ့အခါ၊ အေျပာခံရတဲ့အခါ
စိတ္မပ်က္ဘူး၊ စိတ္မညစ္ဘူ။ စိတ္ရွည္ရွည္ထားမယ္လို႔မၾကာခဏ
ႏွလံုးသြင္းပါ။လူေတြေပၚမွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ စိတ္ရွည္ရွည္ထားပါ။
သူတို႔ကိုနားလည္ဖို႔ၾကိဳးစားပါ။ ေဒါသအေလ်ာက္ နာသြားေအာင္ မေျပာပါနဲ႔၊
ကိုယ့္ေစတနာက မွားေနရင္ ကိုယ့္ေစတနာက ကိုယ့္ကိုအက်ိဳးေပးမွာပါပဲ။ ျပႆနာ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပလို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ တစ္ေယာက္
ေျပာခ်င္တာကို တစ္ေယာက္ဆံုးေအာင္ နားမေထာင္ရင္ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္
နားလည္မွာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ေယာက္ စကားကို တစ္ေယာက္ အဓိပၸါယ္္မွန္ေအာင္
မေကာက္ႏိုင္ရင္ အထင္လြဲတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရး
အဆင္ေျပခ်င္ရင္ တဖက္သား ေျပာခ်င္ေနတာကို ဂရုတစိုက္ နားေထာင္ပါ။
သူ႕စိတ္ထဲမွာ ေျပာခ်င္ေနတာကို ေျပာခြင့္ေပးပါ။ အထူးသျဖင့္ အေရးၾကီးတဲ့
ကိစၥေျပာမယ္ဆိုရင္ အထင္လြဲတာမျဖစ္ဖို႕ ပိုၿပီးအေရးၾကီးတယ္။
သူေျပာခ်င္ေနတာကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာႏိုင္ေအာင္ သူ႕ကို
ေမးခြန္းေတြေမးၿပီး ရွင္းခိုင္းပါ။ သူ႕အခက္အခဲကို ကိုယ္က ကိုခ်င္စာပါတယ္
ဆိုတာကို သူသိေအာင္ေျပာပါ။ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အခက္အခဲကို
တစ္ေယာက္ကူညီၿပီးေနသြားရတာ ေက်နပ္စရာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔
တစ္ေယာက္ တစ္ကယ္ နားလည္မႈရသြားရင္ စိတ္သက္သာမႈရတယ္။ ကိုယ့္ဘ၀မွာ
အေရးပါတဲ့သူရဲ႕ အထင္လြဲမႈကို ခံရတာ စိတ္ဆင္းရဲစရာ သိပ္ေကာင္းတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ အထင္လြဲေနရင္ ေလးေလးစားစားေဆြးေႏြးပါ။
ကနဦးစြာ ဆရာေတာ္ ေျပာျပဆံုးမသည့္အတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးၾကည့္ေတာ့
ကၽြန္ေတာ္ရင္ထဲ အေတာ္ေပါ့သြားပါတယ္။ ဒီစာေလးကို ၇ေခါက္၈ေခါက္ ဖတ္လိုက္တယ္
အျမဲမွတ္မိေနေအာင္ပါ။ ေဒါသတရား ျဖစ္လာမယ့္စိတ္ကို ခ်ဳပ္ထိန္းႏိုင္ပါတယ္။
ဒါလက္ေတြ႕ပါပဲ။ ေလာကီအတြက္ပါ အၾကိိဳးေပးတဲ႔ ဆံုးမၾသ၀ါဒပါ။
၀ိပႆနာတရားေတြကို အျမဲရႈပြားေနႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ဆရာေတာ္ရဲ႕
ၾသ၀ါဒက ခ်က္ခ်င္းစိတ္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေစႏိုင္ပါတယ္။
စိတ္ကေလးၾကည္လင္ေနတဲ႔အခါ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္တရားမ်ားကို
အားစိုက္နာၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒါမမဟုတ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ၾကည့္ပါ။ အင္မတန္ကို
ခ်မ္းသာသုခ ရေနတဲ႔အခ်ိန္ပါ။ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားလည္း ဆရာေတာ္
ေျပာျပဆံုးမသည့္အတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ပါေစ။ ဘ၀မွာ
စိတ္အခ်မ္းသာဆံုးေနႏိုင္ၾကပါေစ။ တရားအရသာကို ႏွစ္သက္၍ တရား၌ေမြ႕ေလ်ာ္၊
တရားႏွင့္ေပ်ာ္ကာ ဒုကၡခပ္သိမ္း ျငိမ္းေအး ေအာင္ႏိုင္ပါေစဗ်ာ။
Ref : သူငယ္ခ်င္း ေမာင္ဘဲ(ေရနံ႔သာ)၏ ဓမၼဒါနၿဖစ္ပါသည္ ... ။
အသည္းႏွင့္တည့္ေအာင္ေနပါ
copy from http://www.sitagucenter.org/index.php?option=com_content&view=article&id=306:2010-09-24-13-29-07&catid=71:health
အသည္းဆုိတာ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဓာတ္ခြဲခန္း (သုိ႕) ဓာတုေဗဒ စက္ရံုႀကီးၿဖစ္ပါတယ္၊ ဇီ၀ယႏၱာရားႀကီး ပံုမွန္လည္ပတ္ဖုိ႔အတြက္ အစာအာဟာရကုိ ကုန္ၾကမ္းၿပဳၿပီး လုိအပ္တဲ႔႔ ဇီ၀ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္၊ ၿပီးေတာ႔ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းကုိ ေရာက္လာေသာ အဆိပ္အေတာက္ေတြ (ဥပမာ-အရက္နွင္႔ ဓာတုပစၥည္းေတြ) ကုိလည္း ေခ်ဖ်က္စြန္႔ထုတ္ေပး ေနပါတယ္။
ဒီတာ၀န္ကုိ အသည္းဟာ အၿခားအဂၤါေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး (၂၄)နာရီ ထမ္းေဆာင္ရာမွာ ဇီ၀နာရီရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္၊ လူေတြဟာ ဒီအခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြ ေနထုိင္စားေသာက္ အိပ္စက္တတ္ရင္ အသည္းလည္း က်န္းမာမယ္၊ လူလည္း အသက္ရွည္မယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ အသည္းရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားဟာ အံမ၀င္ခြင္မက် ၿဖစ္ေနရင္ေတာ႔ အသည္းလည္း ပ်က္စီးလြယ္ၿပီး လူလည္းက်န္းမာေရး ထိခုိက္နုိင္ပါတယ္။
ဒီေတာ႔ မိမိအသည္းနဲ႔ မိမိ ခ်ိန္ကုိက္ညီ သဟဇာတၿဖစ္ေအာင္ ဆင္ၿခင္တတ္ဖုိ႔ အသည္းရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားကုိ ေဖၚၿပလုိက္ပါတယ္။
ည(၉)နာရီမွ (၁၁)နာရီ
ဒီအခ်ိန္မွာ အသည္းဟာ လင္႔က်ိတ္ (Lymph nodes) ကတဆင္႔ ကုိယ္ခံစြမ္းအားစနစ္နဲ႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ ေခ်ဖ်က္ေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္။ လူရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ဟာ အနားယူရမယ္႔ အခ်ိန္ပါ။ ေတးဂီတ၊ တီဗီ၊ ဗီဒီယုိၾကည္႔ အပန္းေၿဖရမယ္႔ အခ်ိန္မ်ိဳး ၿဖစ္ပါတယ္၊ အလုပ္ေဇာကပ္တဲ႔ ေယာက္်ားေတြ၊ ေန႕မွာ စီးပြားေရးလုပ္ၿပီး ညက်မွ အိမ္မွဳ႕ကိစၥေတြ လုပ္ရတဲ႔ အိမ္ရွင္မေတြ ဒီအခ်ိန္အထိ အလုပ္လုပ္ေနရတယ္ဆုိရင္ အသည္းနဲ႔ အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လြဲေခ်ာ္ေနၿပီဆုိတာ သတိထားသင္႔ပါတယ္။
ည(၁၁)နာရီမွ သန္းေခါင္ေက်ာ္ (၁)နာရီ
အသည္းဟာ သည္းေၿခအိတ္နဲ႔အတူ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ဖယ္ရွားေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ လူဟာလည္း အိပ္စက္အနားယူရမယ့္ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္ထိ မအိပ္ေသးဘဲ ေဖ်ာ္ေၿဖမွဳ႕ေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ပါးေနမယ္၊ စာေတြထုိင္ဖတ္ေနမယ္ဆုိရင္ က်န္းမာေရးကို ထိခုိက္ႏိုင္ပါတယ္။
သန္းေခါင္ေက်ာ္(၁)နာရီမွ (၃)နာရီ
အသည္းထဲမွာ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ေခ်ဖ်က္ေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ခႏၶာကုိယ္ဟာလဲ နွစ္နွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေမာက်ေနရမယ္႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္။
နံနက္(၃)နာရီမွ (၅)နာရီ
အသည္းဟာ အဆုတ္မွ တဆင္႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ဖယ္ရွားေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ ေခ်ာင္းဆုိးၾကတာဟာ သလိပ္နဲ႔အတူ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ စြန္ထုတ္ေနတာမုိ႔ ေခ်ာင္ဆုိးေပ်ာက္ ေဆးေတြမေသာက္ သင္႔ဘူးလုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။
နံနက္(၅)နာရီမွ (၇)နာရီ
အသည္းဟာ အူမႀကီးမွတဆင္႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ စြန္႔ထုတ္ေနပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ အိမ္သာတက္၊ ဆီး၊ ၀မ္းသြားတာ အက်င္႔ၿဖစ္ေနဖုိ႔ လုိပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ အိမ္သာမတက္၊ မစြန္႔ထုတ္ၿဖစ္ေသးရင္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းေတြ (ၿမန္မာလုိ အပုပ္အစပ္ေတြ)ကုိ သိမ္းဆည္း သုိေလွာင္ထားသလုိ ၿဖစ္ေနပါလိမ္႔မယ္။
နံနက္(၇)နာရီမွ (၉)နာရီ
အူသိမ္ထဲက အစာအာဟာရေတြကုိ အသည္းက စုပ္ယူေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ အူသိမ္ထဲမွာ အစာသစ္ ရွိေနရမွာၿဖစ္လို႔ နံနက္ခင္းစာ (breakfast)ကုိ စားထားၿပီး ၿဖစ္ေနသင္႔ပါတယ္၊ မက်န္းမာသူဆုိရင္ နံနက္ (၆နာရီခြဲ) ကတည္းက စားထားရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အိပ္ယာထေနာက္က်လုိ႔ (၉)နာရီ ေက်ာ္မွ နံနက္ခင္းစာ စားရင္လည္း မိမိအက်င္႔နဲ႔ ဇီ၀နာရီ အခ်ိ္န္ဇယား လြဲေခ်ာ္ေနၿပီလုိ႔ မွတ္ယူရပါတယ္။
ဒီေတာ႔ အသည္းကုိ ပ်က္စီးေစမယ္႔ အမူအက်င္႔ေတြကုိ ေၿပာရမယ္ဆုိရင္--
- ညဥ္႔နက္မုိးခ်ဳပ္တဲ႔အထိ အလုပ္လုပ္တာ၊ ညဥ္႔နက္သန္းေခါင္အထိ မအိပ္ေသးတဲ႔ အက်င့္ဟာ မေကာင္းပါဘူး။
- သန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္မွ နံနက္(၄)နာရီ အတြင္းမွာ ရုိးတြင္းၿခင္ဆီက ေသြးအသစ္ထုတ္လုပ္တဲ႔ အခ်ိန္မုိ႔ ဒီအခ်ိန္ထိ မအိပ္ေသးရင္ ပုိဆုိးပါတယ္၊
- နံနက္ေစာေစာမထဘဲ အိပ္ယာထေနာက္က်လုိ႔ အိမ္သာေစာေစာ မတက္ၿဖစ္တာ၊ နံနက္စာကုိ မစားၿဖစ္တတ္ၾကတာေတြဟာလဲ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္ပါတယ္။
- အစားၾကဴးတာ၊ အရက္၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ မလိုဘဲ ေဆး၀ါးနဲ႔ ဓာတုပစၥည္းေတြ၊ ေရာင္ၿခည္ပစၥည္း၊ အနံ႔ အရသာ အပုိေဆာင္း (ဥပမာ-ဟင္းခ်ိဳမွဳန္႔) ပါတဲ႔ အစားအစာေတြဟာ အသည္းကုိ တာ၀န္ပုိေစပါတယ္၊ တာ၀န္ပိေစပါတယ္။
- မသန္႔တဲ႔ ဆီေတြနဲ႔ ေၾကာ္ေလွာ္ထားတဲ႔ အစားအစာေတြဟာ အသည္းနဲ႔မတည့္ပါဘူး။ (သံလြင္ဆီဟာ အသည္းအတြက္ အသင္႔ေတာ္ဆံုးလုိ႔ ေၿပာၾကပါတယ္) ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကုိ ပဲဆီသန္သန္႔ေလးနဲ႔ ေၾကာ္မယ္ဆုိရင္လဲ အက်က္မလြန္ေစပါနဲ႔၊ ေၾကာ္ထားတဲ႔ အသီးအရြက္ေတြကုိလဲ တစ္ခါတည္းနွင္႔ အၿပတ္စား၊ က်န္တာကုိ သိမ္းၿပီးေနာက္မွ တစ္ခါ ၿပန္စားတာဟာလဲ က်န္းမာေရးႏွင္႔ မသင္႔ေတာ္ဘူးလုိ႔ မွတ္သားရပါတယ္၊ ကုိယ္႔အသည္းနဲ႔ ကုိယ္တည့္ေအာင္ ေနတတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္၊ က်န္းမာလုိသူတိုင္း ကုိယ္႔အသည္းနွင္႔ကုိယ္ တည့္ေအာင္ေနႏိုင္ၾကပါေစ လုိ႔ဆႏၵၿပဳလုိက္ပါတယ္။
အသည္းဆုိတာ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဓာတ္ခြဲခန္း (သုိ႕) ဓာတုေဗဒ စက္ရံုႀကီးၿဖစ္ပါတယ္၊ ဇီ၀ယႏၱာရားႀကီး ပံုမွန္လည္ပတ္ဖုိ႔အတြက္ အစာအာဟာရကုိ ကုန္ၾကမ္းၿပဳၿပီး လုိအပ္တဲ႔႔ ဇီ၀ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္၊ ၿပီးေတာ႔ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းကုိ ေရာက္လာေသာ အဆိပ္အေတာက္ေတြ (ဥပမာ-အရက္နွင္႔ ဓာတုပစၥည္းေတြ) ကုိလည္း ေခ်ဖ်က္စြန္႔ထုတ္ေပး ေနပါတယ္။
ဒီတာ၀န္ကုိ အသည္းဟာ အၿခားအဂၤါေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး (၂၄)နာရီ ထမ္းေဆာင္ရာမွာ ဇီ၀နာရီရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္၊ လူေတြဟာ ဒီအခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြ ေနထုိင္စားေသာက္ အိပ္စက္တတ္ရင္ အသည္းလည္း က်န္းမာမယ္၊ လူလည္း အသက္ရွည္မယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ အသည္းရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားဟာ အံမ၀င္ခြင္မက် ၿဖစ္ေနရင္ေတာ႔ အသည္းလည္း ပ်က္စီးလြယ္ၿပီး လူလည္းက်န္းမာေရး ထိခုိက္နုိင္ပါတယ္။
ဒီေတာ႔ မိမိအသည္းနဲ႔ မိမိ ခ်ိန္ကုိက္ညီ သဟဇာတၿဖစ္ေအာင္ ဆင္ၿခင္တတ္ဖုိ႔ အသည္းရဲ႕ အခ်ိန္ဇယားကုိ ေဖၚၿပလုိက္ပါတယ္။
ည(၉)နာရီမွ (၁၁)နာရီ
ဒီအခ်ိန္မွာ အသည္းဟာ လင္႔က်ိတ္ (Lymph nodes) ကတဆင္႔ ကုိယ္ခံစြမ္းအားစနစ္နဲ႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ ေခ်ဖ်က္ေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္။ လူရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ဟာ အနားယူရမယ္႔ အခ်ိန္ပါ။ ေတးဂီတ၊ တီဗီ၊ ဗီဒီယုိၾကည္႔ အပန္းေၿဖရမယ္႔ အခ်ိန္မ်ိဳး ၿဖစ္ပါတယ္၊ အလုပ္ေဇာကပ္တဲ႔ ေယာက္်ားေတြ၊ ေန႕မွာ စီးပြားေရးလုပ္ၿပီး ညက်မွ အိမ္မွဳ႕ကိစၥေတြ လုပ္ရတဲ႔ အိမ္ရွင္မေတြ ဒီအခ်ိန္အထိ အလုပ္လုပ္ေနရတယ္ဆုိရင္ အသည္းနဲ႔ အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ လြဲေခ်ာ္ေနၿပီဆုိတာ သတိထားသင္႔ပါတယ္။
ည(၁၁)နာရီမွ သန္းေခါင္ေက်ာ္ (၁)နာရီ
အသည္းဟာ သည္းေၿခအိတ္နဲ႔အတူ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ဖယ္ရွားေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ လူဟာလည္း အိပ္စက္အနားယူရမယ့္ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္ထိ မအိပ္ေသးဘဲ ေဖ်ာ္ေၿဖမွဳ႕ေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ပါးေနမယ္၊ စာေတြထုိင္ဖတ္ေနမယ္ဆုိရင္ က်န္းမာေရးကို ထိခုိက္ႏိုင္ပါတယ္။
သန္းေခါင္ေက်ာ္(၁)နာရီမွ (၃)နာရီ
အသည္းထဲမွာ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ေခ်ဖ်က္ေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ခႏၶာကုိယ္ဟာလဲ နွစ္နွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေမာက်ေနရမယ္႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္။
နံနက္(၃)နာရီမွ (၅)နာရီ
အသည္းဟာ အဆုတ္မွ တဆင္႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ဖယ္ရွားေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ ေခ်ာင္းဆုိးၾကတာဟာ သလိပ္နဲ႔အတူ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ စြန္ထုတ္ေနတာမုိ႔ ေခ်ာင္ဆုိးေပ်ာက္ ေဆးေတြမေသာက္ သင္႔ဘူးလုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။
နံနက္(၅)နာရီမွ (၇)နာရီ
အသည္းဟာ အူမႀကီးမွတဆင္႔ အဆိပ္အေတာက္ေတြကုိ စြန္႔ထုတ္ေနပါတယ္၊ ဒါေၾကာင္႔ အိမ္သာတက္၊ ဆီး၊ ၀မ္းသြားတာ အက်င္႔ၿဖစ္ေနဖုိ႔ လုိပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ အိမ္သာမတက္၊ မစြန္႔ထုတ္ၿဖစ္ေသးရင္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းေတြ (ၿမန္မာလုိ အပုပ္အစပ္ေတြ)ကုိ သိမ္းဆည္း သုိေလွာင္ထားသလုိ ၿဖစ္ေနပါလိမ္႔မယ္။
နံနက္(၇)နာရီမွ (၉)နာရီ
အူသိမ္ထဲက အစာအာဟာရေတြကုိ အသည္းက စုပ္ယူေနတဲ႔ အခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအခ်ိန္မွာ အူသိမ္ထဲမွာ အစာသစ္ ရွိေနရမွာၿဖစ္လို႔ နံနက္ခင္းစာ (breakfast)ကုိ စားထားၿပီး ၿဖစ္ေနသင္႔ပါတယ္၊ မက်န္းမာသူဆုိရင္ နံနက္ (၆နာရီခြဲ) ကတည္းက စားထားရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အိပ္ယာထေနာက္က်လုိ႔ (၉)နာရီ ေက်ာ္မွ နံနက္ခင္းစာ စားရင္လည္း မိမိအက်င္႔နဲ႔ ဇီ၀နာရီ အခ်ိ္န္ဇယား လြဲေခ်ာ္ေနၿပီလုိ႔ မွတ္ယူရပါတယ္။
ဒီေတာ႔ အသည္းကုိ ပ်က္စီးေစမယ္႔ အမူအက်င္႔ေတြကုိ ေၿပာရမယ္ဆုိရင္--
- ညဥ္႔နက္မုိးခ်ဳပ္တဲ႔အထိ အလုပ္လုပ္တာ၊ ညဥ္႔နက္သန္းေခါင္အထိ မအိပ္ေသးတဲ႔ အက်င့္ဟာ မေကာင္းပါဘူး။
- သန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္မွ နံနက္(၄)နာရီ အတြင္းမွာ ရုိးတြင္းၿခင္ဆီက ေသြးအသစ္ထုတ္လုပ္တဲ႔ အခ်ိန္မုိ႔ ဒီအခ်ိန္ထိ မအိပ္ေသးရင္ ပုိဆုိးပါတယ္၊
- နံနက္ေစာေစာမထဘဲ အိပ္ယာထေနာက္က်လုိ႔ အိမ္သာေစာေစာ မတက္ၿဖစ္တာ၊ နံနက္စာကုိ မစားၿဖစ္တတ္ၾကတာေတြဟာလဲ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္ပါတယ္။
- အစားၾကဴးတာ၊ အရက္၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ မလိုဘဲ ေဆး၀ါးနဲ႔ ဓာတုပစၥည္းေတြ၊ ေရာင္ၿခည္ပစၥည္း၊ အနံ႔ အရသာ အပုိေဆာင္း (ဥပမာ-ဟင္းခ်ိဳမွဳန္႔) ပါတဲ႔ အစားအစာေတြဟာ အသည္းကုိ တာ၀န္ပုိေစပါတယ္၊ တာ၀န္ပိေစပါတယ္။
- မသန္႔တဲ႔ ဆီေတြနဲ႔ ေၾကာ္ေလွာ္ထားတဲ႔ အစားအစာေတြဟာ အသည္းနဲ႔မတည့္ပါဘူး။ (သံလြင္ဆီဟာ အသည္းအတြက္ အသင္႔ေတာ္ဆံုးလုိ႔ ေၿပာၾကပါတယ္) ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကုိ ပဲဆီသန္သန္႔ေလးနဲ႔ ေၾကာ္မယ္ဆုိရင္လဲ အက်က္မလြန္ေစပါနဲ႔၊ ေၾကာ္ထားတဲ႔ အသီးအရြက္ေတြကုိလဲ တစ္ခါတည္းနွင္႔ အၿပတ္စား၊ က်န္တာကုိ သိမ္းၿပီးေနာက္မွ တစ္ခါ ၿပန္စားတာဟာလဲ က်န္းမာေရးႏွင္႔ မသင္႔ေတာ္ဘူးလုိ႔ မွတ္သားရပါတယ္၊ ကုိယ္႔အသည္းနဲ႔ ကုိယ္တည့္ေအာင္ ေနတတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္၊ က်န္းမာလုိသူတိုင္း ကုိယ္႔အသည္းနွင္႔ကုိယ္ တည့္ေအာင္ေနႏိုင္ၾကပါေစ လုိ႔ဆႏၵၿပဳလုိက္ပါတယ္။
Saturday, January 13, 2018
Saturday, November 4, 2017
Friday, November 3, 2017
Wednesday, August 30, 2017
Monday, August 28, 2017
Thursday, August 24, 2017
Wednesday, August 23, 2017
Sunday, January 29, 2017
Saturday, January 28, 2017
"ေသခါနီး ေ၀ဒနာ ခံစားရပံု"
ေသတယ္ဆိုတာ အခုအေကာင္းၾကီးျမင္ေနလို ့
အေကာင္းမတြက္နဲ ့။ အေကာင္းၾကီးနဲ ့တြက္ရင္ေတာ့
မွားလိမ့္မယ္။ ေသခါနီး ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကို
ယပ္ေတာင္သြားမခတ္နဲ ့၊ ဓားနဲ ့ခြဲသလိုပဲ ။
စကားသြား မေျပာနဲ ့နားကို စူးနဲ ့ထိုးသလိုပဲ။
ဒါ ဦးဇင္း မွတ္တမ္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ေသခါနီးအခါက်ေတာ့ ေသတဲ့ ပုဂၢိဳလ္
ဘယ္လိုခံစားရသလဲဆိုရင္ ေသတယ္ဆိုတာ
သီတေတေဇာ၊ ဥဏွေတေဇာ အျပန္အလွန္ မဖလွယ္
ေတာ့တာကို ေခၚတာ။
ဘယ္ေရာဂါနဲ ့ဘယ္လိုပဲေသေသ
ဓာတ္ေလးပါး ျပိဳကြဲမွ ေသလို ့ရတယ္။
ဓာတ္ေလးပါး ျပိဳကြဲဖို ့က အပူအေအး
မဖလွယ္ေတာ့တာကို ဆိုလိုတာ။
ခုထြန္းထားတဲ့ မီးဟာ ပူတလွည့္ ေအးတလွည့္ ၊
တစ္ၾကိမ္ပူျပီးရင္ တစ္ၾကိမ္ေအးတာ၊
ေတာက္ေလွ်ာက္သာ ပူသြားရင္ ေလာင္သြားမွာေပါ့။
ပူတလွည့္ ေအးတလွည့္ ပတ္ေနတာ။
ခင္ဗ်ားတို ့က်ဳပ္တို ့ရုပ္ေတြလည္း ပူတလွည့္
ေအးတလွည့္ မရွိဘူးလား။
ပူတလွည့္ ေအးတလွည့္ ၊
တင္းတလွည့္ ေတာင့္တလွည့္၊
ထံုတလွည့္ က်င္တလွည့္၊
တြန္းတလွည့္ ကန္တလွည့္ ၊
ယိုတလွည့္ ဖြဲ ့တလွည့္၊
အဲလို အျပန္အလွန္ျဖစ္ေနမွ
ဓာတ္ေလးပါး မွ်တတယ္ေခၚတယ္။
အဲဒီ ဓာတ္ေလးပါးမွာ ဓာတ္သံုးပါးကို
ဦးေဆာင္တာက ေတေဇာဓာတ္ က ဦးေဆာင္တယ္။
ေသခါနီးလူ သြားၾကည့္ရင္ ဘာေတြ ့လဲ၊
ေသြးသြားစမ္းၾကည့္ရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္
ေသြးဆုတ္ျပီ ဆိုရင္ ေသျပီေပါ့။
ေသြးဆိုတာက ေတေဇာဓာတ္၊
အပူဓာတ္လို ့ေခၚတယ္၊
ေသြးမေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာ ေအးတာပဲ။
အဲေတာ့ ေသျပီဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ပူျပီးရင္ ေအး၊
ေအးျပီးရင္ မပူေတာ့ဘဲနဲ ့ အပူဓာတ္ျဖစ္တဲ့
ေသြးေတြဟာ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ ့ေျခဖ်ား လက္ဖ်ား
ေခါင္းဖ်ားကေန တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ဗဟိုခ်က္
ႏွလံုးကို လာစုခဲပါတယ္။
အပူခဲတာ တခ်ိဳ ့မေသခင္
အေရျပားေတြ ေလာင္မေနဘူးလား။
မေသေသးဘူး၊ ေလာင္ေနတာ၊
အျပင္ကမီးနဲ ့ခႏၶာက မီးနဲ ့အတူတူပဲ။
အခုေယာဂီတို ့က အပူအေအး ဖလွယ္မွ်တေနလို ့။
တခ်ိဳ ့အပူခ်ိန္ ၁၀၄ ေလာက္ဆို
ကေယာင္ကတမ္း ငန္းဖမ္းမလာဘူးလား။
အဲဒါ အပူ၊ မေသေသးဘူး။
အဲေလာက္ အဟုန္ရွိတဲ့ အပူေတြဟာေခါင္းဖ်ား
ေျခဖ်ား လက္ဖ်ားကေန စုလာျပီးေတာ့
ႏွလံုးအိမ္ေရာက္ေရာ။ ႏွလံုးအိမ္ကို အပူေတြ
စုခဲေတာ့ ႏွလံုးက ဘာျဖစ္သြားလဲ၊
ကြ်တ္ကြ်တ္ဆူေအာင္ ေလာင္ျမိဳက္ေတာ့တာေပါ့။
ေရေႏြးအိုးကို မီးမ်ားမ်ားထိုးသလို
ဆူပြတ္မလာဘူးလား။ ေသခါနီးျပီဆိုတဲ့သူဟာ
ဓာတ္ေလးပါး ျပိဳကြဲဖို ့ရာ အပူေတေဇာက
ႏွလံုးအိမ္ကို စုေတာ့ မီးေတြ ခဲလာတယ္။
ကဲ ခင္ဗ်ားတို ့စိတ္ကေလး ေရေႏြးအိုးတည္သလို
အထိုးခံရျပီ ဆိုရင္ ဘယ္ႏွယ့္ေနမလဲ။
ခ်မ္းသာပါ့မလား၊ အဲဒါက ဥဏွတေဇာ။
ႏွလံုးအိမ္ထဲကို မီးခဲနဲ ့ထိုးသလို ခံရပါျပီ။
ေပါ့ေပါ့ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့နဲ ့ေတာ့ မတြက္ၾကနဲ ့။
အေကာင္းဘက္နဲ ့မတြက္ၾကနဲ့။
ေသခါနီးေတာ့ အားရွိေသးလား။
အာဟာရေတြ ျပတ္ျပီ။ ခင္ဗ်ားတို ့ထမင္း မစားဘဲ
ႏွစ္ရက္ေနၾကည့္စမ္း။ အာဟာရအကုန္ျပတ္ေတာ့
အားအင္ေတြ အကုန္ ကုန္ခမ္းေနတဲ့ ေရာဂါ၊
အားအင္ေတြ ျပတ္ေတာက္ ေနေတာ့
ေတာ္လွန္ႏိုင္ေသးလား၊ ေရလည္း
မေသာက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ထမင္းလည္း မစားႏိုင္ေတာ့
အားအင္ေတြ ကုန္ခမ္း ရက္စက္တဲ့ ေရာဂါကလည္း
ျပင္းထန္တဲ့အခ်ိန္၊ အဲဒီလို တြက္ရမွာ
ဒီလို အေကာင္းၾကီးေတြ ရွိမယ္မ်ား မတြက္နဲ ့။
အဲေတာ့မွ အပူႏႈတ္လိုက္ေတာ့
အေအးက်န္တယ္တဲ့။ ပူတာနဲ ့ေအးတာ
ဘယ္ဟာက ျပင္းထန္လဲ။
ပူတာက ျပင္းထန္တယ္ဆိုရင္
ေရခဲတုိက္ထဲ သြားေနၾကည့္ပါလား။
ေအးတာေရာ ခ်မ္းသာရဲ ့လား။
ဒီေဆာင္းတြင္း ေအးလိုက္တာကြာ`
အရုိးကြဲမတက္ဘဲ လို ့မေျပာဘူးလား။
ေအး မွတ္ထား၊ ေသခါနီး အရုိးကြဲတာပဲ။
ဥဏွေတေဇာ အပူက ႏွလံုးအိမ္စုျပီးေတာ့
အျပင္မွာ သီတေတေဇာ
အေအးဓာတ္ မက်န္ဘူးလား။
အရုိးေတြကို ပလာယာနဲ ့ညွပ္နဲ
့တူေပၚတင္ျပီး တစ္ေခ်ာင္းခ်င္း ခြဲေနသလို။
ဦးဇင္းက ခံစားျပီး ေျပာတာ။
ဒီစိတ္ရဲ ့ပါ၀ါ အပူအေအးကို
ဒီစိတ္နဲ ့ေျပာင္းလြဲၾကည့္တာ။
ေျပာင္းလဲၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့
စိတ္ရဲ ့ပါ၀ါ ဇီးရုိးထိ ကိုယ့္ဘာသာ
ခ်ၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့ ခ်က္ခ်င္း ရွိန္းဆို
တခါတည္း အပူဓာတ္ေတြ ႏွလံုးအိမ္မွာ
စုျပီးေတာ့ အျပင္မွာ ေအးတာ။
ဘယ္ေလာက္ထိလဲဆိုရင္ ဆက္ျပီးေတာ့
ခ်ရင္ ေသမ်ားေသေတာ့မယ္။
အရုိးေတြက ခြပ္ကနဲ ခြပ္ကနဲ ကြ်တ္ကနဲ
အဲလို ခံစားေနရတယ္။ ဒါ ကုိယ့္ဘာသာကိုယ္
စိတ္နဲ ့တရားနဲ ့လုပ္ၾကည့္တာ။ သီတေတေဇာ
အေအးဓာတ္ရဲ ့သေဘာကလည္း အရုိးေတြ
အက္ကြဲမတက္ ခံစားရတယ္။
ဒီႏွလံုးအိမ္မွာလည္း အပူဓာတ္က
တ၀ုန္း၀ုန္းဆူေအာင္ ခံစားရတယ္။
တခါ နားထဲကပါ တ၀ူး၀ူးနဲ ့ၾကားေနရတယ္။
ႏွလံုးေသြးေတြ ဆူပြက္တာ။ ဆက္သာ လုပ္ရင္
ေသသြားမလား ေအာက့္ေမ့ရတယ္။
အဲဒီေတာ့မွ သီတေတေဇာနဲ ့ဥဏွေတေဇာ
မဖလွယ္ေတာ့မွ က်န္တဲ့ ဓာတ္ေတြက ျပိဳကြဲသြားေတာ့၊ တြန္းတာနဲ ့ကန္တာ မေလွ်ာ့ဘူးဆိုရင္ ဘာျဖစ္သြားမလဲ ၊ ေတာင့္တင္းျပီး ျပတ္ထြက္မသြားဘူးလား။
ေသခါနီးေတာ့ တြန္းတာကလည္း ဆက္တြန္းေတာ့မယ္၊ ကန္တာကလည္း ဆက္ကန္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ေဟာဒီခႏၶာကို္ယ္ၾကီးကို အ၀တ္ေရညွစ္သလို လိန္ညွစ္ေနသလိုပဲ ၊ တြန္းတဲ့ ၀ါေယာကလည္း
ဆက္တြန္း ေနသလို ကန္တဲ့ ၀ါေယာကလည္း ဆက္ကန္ေနေတာ့မယ္ဆိုရင္ လိန္ညွစ္မလာဘူးလား။
ေသတဲ့သူ သြားစမ္းရင္ ေတာင့္ေတာင့္ၾကီး ျဖစ္မေနဘူးလား။ အဲဒါ အညွစ္ခံထားရတာ။ အဲဒီလို လိန္ညွစ္မတက္ ျပတ္ထြက္မတတ္ ခံစားရသလို၊ အဲဒိလိုညွစ္ေတာ့အထဲထဲမွာရွိတဲ့ ေရေတြက ထြက္မလာဘူးလား။
ခႏၶာကိုယ္က ထြက္တဲ့ ေခြ်းဟာ
ခင္ဗ်ားတို ့ၾကည့္ေတာ့ ဇီးကင္းေလာက္ ရွိတယ္၊
ဟိုမွာေတာ့ မခ်ိမဆန္ ့ခံစားေနရတယ္။
ေခြ်းတစ္ေပါက္ ထြက္လာတာဟာ
သံေခ်ာင္းတုံးတုံးၾကီးနဲ ့အသားေတြၾကားထဲက
ျဖတ္ထြက္လာသလို ခံစားရတယ္။
ေခြ်းေပါက္တစ္ေပါက္ အျပင္ေရာက္လာဖို ့ဟာ
အသားေတြကို အမွ်င္ အမွ်င္ ျဖတ္ထြက္လာရတယ္။
အဲလိုထြက္လာေတာ့ မခံႏိုင္ဘူး။
တစ္ဖက္ကလည္း လိန္ညွစ္ေနတယ္၊
တစ္ဖက္ကလည္း ႏွလံုးကို
ေသြးပြက္ပြက္ဆူေအာင္ ပူေနတယ္။
အရုိးေတြက ကြဲမတက္လည္း ျဖစ္ေန တယ္၊
အသားထဲက ဆူးနဲ ့ထိုးသလိုလည္း
ေခြ်းေတြ ထြက္ေနတယ္။
ေခြ်းက တစ္ေပါက္တည္းလား၊
ျပည့္ႏွက္ေနလား၊ ခႏၶာကိုယ္တစ္ကိုယ္လံုး
သံေခ်ာင္းေတြနဲ ့ထိုးေနသလိုပဲ။
အဲဒီက ေခြ်းေပါက္တစ္ေပါက္ က
စီးလာတယ္ဆိုတာက အသားကို တုတ္နဲ ့
တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျခစ္ခ်ေနသလို ခံစားရတယ္။
သေဘာေပါက္ျပီလား။
အဲဒီေသေဘးနဲ ့ၾကံဳလာရင္
ခ်မ္းသာဖို ့လိုပါသည္။
သူေ႒းၾကီး မျဖစ္ရင္ ေနပါေစ ၊
အေသတတ္ဖို ့လိုပါသည္။
အာဏာရွိၾကီး နာမည္ေက်ာ္ၾကီး
မျဖစ္ရင္ေနပါေစ ၊
အေသတတ္ဖို ့လိုပါသည္။
တရားစခန္းမွာ ဘာလာယူတာလဲ၊
အေသတတ္မယ့္ ပညာလာယူတာ။
ေသတယ္ဆိုတာ ေဟာဒီရုပ္ၾကီး ျပင္းထန္စြာ
ႏွိပ္စက္တာ။ ျပင္းထန္စြာ ႏွိပ္စက္တဲ့အခါမွာ
ေဆာက္တည္ရာ မရေအာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္ကေလးက ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီးေတာ့ ခ်မ္းသာစြာ ေသႏိုင္ဖို ့ တရား လိုတယ္။
(ေအာင္လံဆရာေတာ္ၾကီး အရွင္စႏၵိမာ
ေဟာၾကားေသာ နိဒါန္းတရား တရားေတာ္မွ)
Photo-တိုက္ခြဲ(၃၂)သဲအင္းဂူဝိပႆနာဓမၼ႐ိပ္သ
ေမတၱာျဖင့္
_/\_ _/\_ _/\_
Credit to Lwin Oo Ko
အေကာင္းမတြက္နဲ ့။ အေကာင္းၾကီးနဲ ့တြက္ရင္ေတာ့
မွားလိမ့္မယ္။ ေသခါနီး ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကို
ယပ္ေတာင္သြားမခတ္နဲ ့၊ ဓားနဲ ့ခြဲသလိုပဲ ။
စကားသြား မေျပာနဲ ့နားကို စူးနဲ ့ထိုးသလိုပဲ။
ဒါ ဦးဇင္း မွတ္တမ္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ေသခါနီးအခါက်ေတာ့ ေသတဲ့ ပုဂၢိဳလ္
ဘယ္လိုခံစားရသလဲဆိုရင္ ေသတယ္ဆိုတာ
သီတေတေဇာ၊ ဥဏွေတေဇာ အျပန္အလွန္ မဖလွယ္
ေတာ့တာကို ေခၚတာ။
ဘယ္ေရာဂါနဲ ့ဘယ္လိုပဲေသေသ
ဓာတ္ေလးပါး ျပိဳကြဲမွ ေသလို ့ရတယ္။
ဓာတ္ေလးပါး ျပိဳကြဲဖို ့က အပူအေအး
မဖလွယ္ေတာ့တာကို ဆိုလိုတာ။
ခုထြန္းထားတဲ့ မီးဟာ ပူတလွည့္ ေအးတလွည့္ ၊
တစ္ၾကိမ္ပူျပီးရင္ တစ္ၾကိမ္ေအးတာ၊
ေတာက္ေလွ်ာက္သာ ပူသြားရင္ ေလာင္သြားမွာေပါ့။
ပူတလွည့္ ေအးတလွည့္ ပတ္ေနတာ။
ခင္ဗ်ားတို ့က်ဳပ္တို ့ရုပ္ေတြလည္း ပူတလွည့္
ေအးတလွည့္ မရွိဘူးလား။
ပူတလွည့္ ေအးတလွည့္ ၊
တင္းတလွည့္ ေတာင့္တလွည့္၊
ထံုတလွည့္ က်င္တလွည့္၊
တြန္းတလွည့္ ကန္တလွည့္ ၊
ယိုတလွည့္ ဖြဲ ့တလွည့္၊
အဲလို အျပန္အလွန္ျဖစ္ေနမွ
ဓာတ္ေလးပါး မွ်တတယ္ေခၚတယ္။
အဲဒီ ဓာတ္ေလးပါးမွာ ဓာတ္သံုးပါးကို
ဦးေဆာင္တာက ေတေဇာဓာတ္ က ဦးေဆာင္တယ္။
ေသခါနီးလူ သြားၾကည့္ရင္ ဘာေတြ ့လဲ၊
ေသြးသြားစမ္းၾကည့္ရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္
ေသြးဆုတ္ျပီ ဆိုရင္ ေသျပီေပါ့။
ေသြးဆိုတာက ေတေဇာဓာတ္၊
အပူဓာတ္လို ့ေခၚတယ္၊
ေသြးမေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာ ေအးတာပဲ။
အဲေတာ့ ေသျပီဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ပူျပီးရင္ ေအး၊
ေအးျပီးရင္ မပူေတာ့ဘဲနဲ ့ အပူဓာတ္ျဖစ္တဲ့
ေသြးေတြဟာ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ ့ေျခဖ်ား လက္ဖ်ား
ေခါင္းဖ်ားကေန တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ဗဟိုခ်က္
ႏွလံုးကို လာစုခဲပါတယ္။
အပူခဲတာ တခ်ိဳ ့မေသခင္
အေရျပားေတြ ေလာင္မေနဘူးလား။
မေသေသးဘူး၊ ေလာင္ေနတာ၊
အျပင္ကမီးနဲ ့ခႏၶာက မီးနဲ ့အတူတူပဲ။
အခုေယာဂီတို ့က အပူအေအး ဖလွယ္မွ်တေနလို ့။
တခ်ိဳ ့အပူခ်ိန္ ၁၀၄ ေလာက္ဆို
ကေယာင္ကတမ္း ငန္းဖမ္းမလာဘူးလား။
အဲဒါ အပူ၊ မေသေသးဘူး။
အဲေလာက္ အဟုန္ရွိတဲ့ အပူေတြဟာေခါင္းဖ်ား
ေျခဖ်ား လက္ဖ်ားကေန စုလာျပီးေတာ့
ႏွလံုးအိမ္ေရာက္ေရာ။ ႏွလံုးအိမ္ကို အပူေတြ
စုခဲေတာ့ ႏွလံုးက ဘာျဖစ္သြားလဲ၊
ကြ်တ္ကြ်တ္ဆူေအာင္ ေလာင္ျမိဳက္ေတာ့တာေပါ့။
ေရေႏြးအိုးကို မီးမ်ားမ်ားထိုးသလို
ဆူပြတ္မလာဘူးလား။ ေသခါနီးျပီဆိုတဲ့သူဟာ
ဓာတ္ေလးပါး ျပိဳကြဲဖို ့ရာ အပူေတေဇာက
ႏွလံုးအိမ္ကို စုေတာ့ မီးေတြ ခဲလာတယ္။
ကဲ ခင္ဗ်ားတို ့စိတ္ကေလး ေရေႏြးအိုးတည္သလို
အထိုးခံရျပီ ဆိုရင္ ဘယ္ႏွယ့္ေနမလဲ။
ခ်မ္းသာပါ့မလား၊ အဲဒါက ဥဏွတေဇာ။
ႏွလံုးအိမ္ထဲကို မီးခဲနဲ ့ထိုးသလို ခံရပါျပီ။
ေပါ့ေပါ့ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့နဲ ့ေတာ့ မတြက္ၾကနဲ ့။
အေကာင္းဘက္နဲ ့မတြက္ၾကနဲ့။
ေသခါနီးေတာ့ အားရွိေသးလား။
အာဟာရေတြ ျပတ္ျပီ။ ခင္ဗ်ားတို ့ထမင္း မစားဘဲ
ႏွစ္ရက္ေနၾကည့္စမ္း။ အာဟာရအကုန္ျပတ္ေတာ့
အားအင္ေတြ အကုန္ ကုန္ခမ္းေနတဲ့ ေရာဂါ၊
အားအင္ေတြ ျပတ္ေတာက္ ေနေတာ့
ေတာ္လွန္ႏိုင္ေသးလား၊ ေရလည္း
မေသာက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ထမင္းလည္း မစားႏိုင္ေတာ့
အားအင္ေတြ ကုန္ခမ္း ရက္စက္တဲ့ ေရာဂါကလည္း
ျပင္းထန္တဲ့အခ်ိန္၊ အဲဒီလို တြက္ရမွာ
ဒီလို အေကာင္းၾကီးေတြ ရွိမယ္မ်ား မတြက္နဲ ့။
အဲေတာ့မွ အပူႏႈတ္လိုက္ေတာ့
အေအးက်န္တယ္တဲ့။ ပူတာနဲ ့ေအးတာ
ဘယ္ဟာက ျပင္းထန္လဲ။
ပူတာက ျပင္းထန္တယ္ဆိုရင္
ေရခဲတုိက္ထဲ သြားေနၾကည့္ပါလား။
ေအးတာေရာ ခ်မ္းသာရဲ ့လား။
ဒီေဆာင္းတြင္း ေအးလိုက္တာကြာ`
အရုိးကြဲမတက္ဘဲ လို ့မေျပာဘူးလား။
ေအး မွတ္ထား၊ ေသခါနီး အရုိးကြဲတာပဲ။
ဥဏွေတေဇာ အပူက ႏွလံုးအိမ္စုျပီးေတာ့
အျပင္မွာ သီတေတေဇာ
အေအးဓာတ္ မက်န္ဘူးလား။
အရုိးေတြကို ပလာယာနဲ ့ညွပ္နဲ
့တူေပၚတင္ျပီး တစ္ေခ်ာင္းခ်င္း ခြဲေနသလို။
ဦးဇင္းက ခံစားျပီး ေျပာတာ။
ဒီစိတ္ရဲ ့ပါ၀ါ အပူအေအးကို
ဒီစိတ္နဲ ့ေျပာင္းလြဲၾကည့္တာ။
ေျပာင္းလဲၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့
စိတ္ရဲ ့ပါ၀ါ ဇီးရုိးထိ ကိုယ့္ဘာသာ
ခ်ၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့ ခ်က္ခ်င္း ရွိန္းဆို
တခါတည္း အပူဓာတ္ေတြ ႏွလံုးအိမ္မွာ
စုျပီးေတာ့ အျပင္မွာ ေအးတာ။
ဘယ္ေလာက္ထိလဲဆိုရင္ ဆက္ျပီးေတာ့
ခ်ရင္ ေသမ်ားေသေတာ့မယ္။
အရုိးေတြက ခြပ္ကနဲ ခြပ္ကနဲ ကြ်တ္ကနဲ
အဲလို ခံစားေနရတယ္။ ဒါ ကုိယ့္ဘာသာကိုယ္
စိတ္နဲ ့တရားနဲ ့လုပ္ၾကည့္တာ။ သီတေတေဇာ
အေအးဓာတ္ရဲ ့သေဘာကလည္း အရုိးေတြ
အက္ကြဲမတက္ ခံစားရတယ္။
ဒီႏွလံုးအိမ္မွာလည္း အပူဓာတ္က
တ၀ုန္း၀ုန္းဆူေအာင္ ခံစားရတယ္။
တခါ နားထဲကပါ တ၀ူး၀ူးနဲ ့ၾကားေနရတယ္။
ႏွလံုးေသြးေတြ ဆူပြက္တာ။ ဆက္သာ လုပ္ရင္
ေသသြားမလား ေအာက့္ေမ့ရတယ္။
အဲဒီေတာ့မွ သီတေတေဇာနဲ ့ဥဏွေတေဇာ
မဖလွယ္ေတာ့မွ က်န္တဲ့ ဓာတ္ေတြက ျပိဳကြဲသြားေတာ့၊ တြန္းတာနဲ ့ကန္တာ မေလွ်ာ့ဘူးဆိုရင္ ဘာျဖစ္သြားမလဲ ၊ ေတာင့္တင္းျပီး ျပတ္ထြက္မသြားဘူးလား။
ေသခါနီးေတာ့ တြန္းတာကလည္း ဆက္တြန္းေတာ့မယ္၊ ကန္တာကလည္း ဆက္ကန္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ေဟာဒီခႏၶာကို္ယ္ၾကီးကို အ၀တ္ေရညွစ္သလို လိန္ညွစ္ေနသလိုပဲ ၊ တြန္းတဲ့ ၀ါေယာကလည္း
ဆက္တြန္း ေနသလို ကန္တဲ့ ၀ါေယာကလည္း ဆက္ကန္ေနေတာ့မယ္ဆိုရင္ လိန္ညွစ္မလာဘူးလား။
ေသတဲ့သူ သြားစမ္းရင္ ေတာင့္ေတာင့္ၾကီး ျဖစ္မေနဘူးလား။ အဲဒါ အညွစ္ခံထားရတာ။ အဲဒီလို လိန္ညွစ္မတက္ ျပတ္ထြက္မတတ္ ခံစားရသလို၊ အဲဒိလိုညွစ္ေတာ့အထဲထဲမွာရွိတဲ့ ေရေတြက ထြက္မလာဘူးလား။
ခႏၶာကိုယ္က ထြက္တဲ့ ေခြ်းဟာ
ခင္ဗ်ားတို ့ၾကည့္ေတာ့ ဇီးကင္းေလာက္ ရွိတယ္၊
ဟိုမွာေတာ့ မခ်ိမဆန္ ့ခံစားေနရတယ္။
ေခြ်းတစ္ေပါက္ ထြက္လာတာဟာ
သံေခ်ာင္းတုံးတုံးၾကီးနဲ ့အသားေတြၾကားထဲက
ျဖတ္ထြက္လာသလို ခံစားရတယ္။
ေခြ်းေပါက္တစ္ေပါက္ အျပင္ေရာက္လာဖို ့ဟာ
အသားေတြကို အမွ်င္ အမွ်င္ ျဖတ္ထြက္လာရတယ္။
အဲလိုထြက္လာေတာ့ မခံႏိုင္ဘူး။
တစ္ဖက္ကလည္း လိန္ညွစ္ေနတယ္၊
တစ္ဖက္ကလည္း ႏွလံုးကို
ေသြးပြက္ပြက္ဆူေအာင္ ပူေနတယ္။
အရုိးေတြက ကြဲမတက္လည္း ျဖစ္ေန တယ္၊
အသားထဲက ဆူးနဲ ့ထိုးသလိုလည္း
ေခြ်းေတြ ထြက္ေနတယ္။
ေခြ်းက တစ္ေပါက္တည္းလား၊
ျပည့္ႏွက္ေနလား၊ ခႏၶာကိုယ္တစ္ကိုယ္လံုး
သံေခ်ာင္းေတြနဲ ့ထိုးေနသလိုပဲ။
အဲဒီက ေခြ်းေပါက္တစ္ေပါက္ က
စီးလာတယ္ဆိုတာက အသားကို တုတ္နဲ ့
တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျခစ္ခ်ေနသလို ခံစားရတယ္။
သေဘာေပါက္ျပီလား။
အဲဒီေသေဘးနဲ ့ၾကံဳလာရင္
ခ်မ္းသာဖို ့လိုပါသည္။
သူေ႒းၾကီး မျဖစ္ရင္ ေနပါေစ ၊
အေသတတ္ဖို ့လိုပါသည္။
အာဏာရွိၾကီး နာမည္ေက်ာ္ၾကီး
မျဖစ္ရင္ေနပါေစ ၊
အေသတတ္ဖို ့လိုပါသည္။
တရားစခန္းမွာ ဘာလာယူတာလဲ၊
အေသတတ္မယ့္ ပညာလာယူတာ။
ေသတယ္ဆိုတာ ေဟာဒီရုပ္ၾကီး ျပင္းထန္စြာ
ႏွိပ္စက္တာ။ ျပင္းထန္စြာ ႏွိပ္စက္တဲ့အခါမွာ
ေဆာက္တည္ရာ မရေအာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္ကေလးက ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီးေတာ့ ခ်မ္းသာစြာ ေသႏိုင္ဖို ့ တရား လိုတယ္။
(ေအာင္လံဆရာေတာ္ၾကီး အရွင္စႏၵိမာ
ေဟာၾကားေသာ နိဒါန္းတရား တရားေတာ္မွ)
Photo-တိုက္ခြဲ(၃၂)သဲအင္းဂူဝိပႆနာဓမၼ႐ိပ္သ
ေမတၱာျဖင့္
_/\_ _/\_ _/\_
Credit to Lwin Oo Ko
သေဘာသက္သက္ ကိုျမင္တဲ႔အခါမွာ
တရားအားထုတ္တာ အရိွန္ရသြားတဲ့လူေတြၾကေတာ့ လက္ေတြ ေျခေတြ ေခါင္ေတြဆိုတာ
လည္းေပ်ာက္သြားတယ္။ ဒါကို အာရံုမျပဳမိေတာ႔ဘူေနာ္ နာတဲ႔ သေဘာသက္သက၊
ေညာင္းတဲ႔ သေဘာသက္သက္၊ ပူတဲ႔ သေဘာသက္သက္၊ ေအးတဲ႔ သေဘာသက္သက္၊ ကိုက္တဲ႔
သေဘာသက္သက္ အဲသလို သေဘာသက္သက္ ကိုျမင္တဲ႔အခါမွာ ပုဂၢိဳလ္၊သတၱဝါဆိုတာ
ေပ်ာက္သြားၿပီး နာမည္လည္းတပ္လို႕မရေတာ႔ဘူး။ အဲလိုအခါမွာ ပုဂၢိဳလ္၊ သတၱဝါ
မဟုတ္ေတာ့ပဲနဲ႔ သူ႔သေဘာသက္သက္လို႔ သိလိုက္ရတာ အလြန္ထူးဆန္းတယ္။ ပူတာ ေအးတာ ကမထူးဆန္းဘူးေနာ္။
ေျပာပါမ်ားရင္ေတာ့ ၾကားပါမ်ားရင္ ရုိးသြားတယ္ေနာ္။ တကယ္ကိုယ္ဟာကို သိေနရတဲ့သူ ၾကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မရိုးဘူး။ သိတဲ့ဉာဏ္က အၿမဲတမ္းအသစ္အသစ္ ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ခါသိပံုနဲ႔ ေနာက္တစ္ခါသိပံု မတူဘူး။ ပိုၿပီး နက္နဲလာတယ္။ ပိုၿပီး သိမ္္ေမြ႔လာတယ္။ အဲဒီလို အရႈ႕ခံျဖစ္တဲ့ ရုပ္ရဲ့သေဘာ၊ ေဝဒနာရဲ့သေဘာကို ၾကည့္ရင္းကေန အဲဒီ ရုပ္တို႔ ေဝဒနာတုိ႔ကို သိေနတဲ့စိတ္ကိုပါ ျပန္ၾကည့္လို႔ရတယ္ေနာ္။ တရားအားထုတ္ေနတဲ့စိ္တ္ကိုပဲ ျပန္ရႈ႕မွတ္လို႔ရတယ္။ ဝိပႆနာစိတ္ကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့ ဝိပႆနာ ရႈ႕တာပဲေနာ္။
ဝိပႆနာစိတ္ကို ျပန္ၿပီး ဝိပႆနာ ရႈ႕နိုင္လို႔ရွိရင္ ဝိပႆနာက ပိုၿပီး အားေကာင္းလာတယ္။ ပိုၿပီး ေတာ့ျပည့္စံုလာတယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္ တခါတရံ ဘယ္လိုထင္သလဲဆိုေတာ့ ဒီလုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ပိုင္ပိုင္နုိင္နိုင္ သိေနတာ ငါသိတာပဲ ဒါငါဉာဏ္ပဲလို ထင္ေနတယ္။ အဲဒီ ရႈ႕မွတ္ေနတဲ့၊ သိေနတဲ့ အဲဒီ ဝိပႆနာဉာဏ္ကိုပဲ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေနတဲ့သေဘာေလး ဆိုတာကို သိလာတယ္။ တခါတေလ မရွင္းတာကိုလည္း သိလာတယ္။ အာရုံတစ္ခုေပၚလာတယ္။ အဲဒီ အာရံုကို ရႈ႕မွတ္တဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ အာရုံကိုရႈ႕မွတ္တဲ့စိတ္ကို ျပန္ၿပီး ရႈ႕မွတ္တယ္။
အဆင့္ဆင့္သြားတယ္ ဒီၤလိုေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ မလြယ္ဘူးလို႔ ထင္ေနမွာပဲေနာ္။ စိတ္ပါလက္နဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေသခ်ာ ေလးေလးစားစား လုပ္ၾကည့္ ၾကာၾကာလုပ္ရင္ သူဟာသူျဖစ္လာမွာပါေနာ္။ ဒီေလာက္မခက္ ပါဘူး။ …
(ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိက)
ေျပာပါမ်ားရင္ေတာ့ ၾကားပါမ်ားရင္ ရုိးသြားတယ္ေနာ္။ တကယ္ကိုယ္ဟာကို သိေနရတဲ့သူ ၾကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မရိုးဘူး။ သိတဲ့ဉာဏ္က အၿမဲတမ္းအသစ္အသစ္ ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ခါသိပံုနဲ႔ ေနာက္တစ္ခါသိပံု မတူဘူး။ ပိုၿပီး နက္နဲလာတယ္။ ပိုၿပီး သိမ္္ေမြ႔လာတယ္။ အဲဒီလို အရႈ႕ခံျဖစ္တဲ့ ရုပ္ရဲ့သေဘာ၊ ေဝဒနာရဲ့သေဘာကို ၾကည့္ရင္းကေန အဲဒီ ရုပ္တို႔ ေဝဒနာတုိ႔ကို သိေနတဲ့စိတ္ကိုပါ ျပန္ၾကည့္လို႔ရတယ္ေနာ္။ တရားအားထုတ္ေနတဲ့စိ္တ္ကိုပဲ ျပန္ရႈ႕မွတ္လို႔ရတယ္။ ဝိပႆနာစိတ္ကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့ ဝိပႆနာ ရႈ႕တာပဲေနာ္။
ဝိပႆနာစိတ္ကို ျပန္ၿပီး ဝိပႆနာ ရႈ႕နိုင္လို႔ရွိရင္ ဝိပႆနာက ပိုၿပီး အားေကာင္းလာတယ္။ ပိုၿပီး ေတာ့ျပည့္စံုလာတယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္ တခါတရံ ဘယ္လိုထင္သလဲဆိုေတာ့ ဒီလုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ပိုင္ပိုင္နုိင္နိုင္ သိေနတာ ငါသိတာပဲ ဒါငါဉာဏ္ပဲလို ထင္ေနတယ္။ အဲဒီ ရႈ႕မွတ္ေနတဲ့၊ သိေနတဲ့ အဲဒီ ဝိပႆနာဉာဏ္ကိုပဲ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေနတဲ့သေဘာေလး ဆိုတာကို သိလာတယ္။ တခါတေလ မရွင္းတာကိုလည္း သိလာတယ္။ အာရုံတစ္ခုေပၚလာတယ္။ အဲဒီ အာရံုကို ရႈ႕မွတ္တဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ အာရုံကိုရႈ႕မွတ္တဲ့စိတ္ကို ျပန္ၿပီး ရႈ႕မွတ္တယ္။
အဆင့္ဆင့္သြားတယ္ ဒီၤလိုေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ မလြယ္ဘူးလို႔ ထင္ေနမွာပဲေနာ္။ စိတ္ပါလက္နဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေသခ်ာ ေလးေလးစားစား လုပ္ၾကည့္ ၾကာၾကာလုပ္ရင္ သူဟာသူျဖစ္လာမွာပါေနာ္။ ဒီေလာက္မခက္ ပါဘူး။ …
(ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိက)
ေပးကမ္းျခင္းနဲ႔ ေပးကမ္းနည္း မသိ၍သာ ဆင္းရဲသည္
ဆင္းရဲသားတစ္ေယာက္က ဘုရားရွင္ကိုေမးတာ" ဘာျဖစ္လို႔ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးဟာ မြဲေတဆင္းရဲေနရတာလည္း"ဘုရား
ဘုရားရွင္က ေျပာပါတယ္။ သင္ဟာ" ေပးကမ္းျခင္းနဲ႔ ေပးကမ္းနည္းကို မသိလို႔ပါပဲ။
ဆင္းရဲသားက ျပန္ေျပာတာ ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳး" မွာ.....ေပးကမ္းစရာ ဘာမွမွ မရွိတာ.....ဆိုေတာ့" ျမတ္စြာဘုရားရွင္က သင္ေပးတာ" သင့္မွာ ရွိေနတာေတြ မနည္းပါဘူး။
မ်က္ႏွာ- အျပံဳးေတြေပးစြမ္းႏိုင္တယ္။
လန္းဆန္းမႈ-တက္ႂကြမႈ-ရႊင္လန္းမႈေတြ ေပးစြမ္းႏိုင္တယ္။
ပါးစပ္- - သင္"သူတပါးကို ခ်ီးမြမ္းစကားေတြ-အားေပးစကားေတြ-မဂၤလာရွိ ေကာင္းမြန္တဲ့စကားေတြ ေျပာေပးလို႔ရႏိုင္တယ္။
-ႏွလံုးသား -တပါးသူကို ရင္ဖြင့္ျပႏိုင္တယ္ စစ္မွန္ျခင္းေတြ "ျဖဴစင္႐ိုးသားမႈေတြ"နဲ႔ ေမတၱာတရားေတြ ေပးစြမ္းႏိုင္တယ္။
မ်က္လံုး- တပါးသူကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ေစတနာအျမင္နဲ႔ ျမင္ ၾကည့္လို႔ရတယ္
ေႏြးေထြးေဖာ္ေရြးတဲ့ အၾကည့္နဲ႔ ေပးစြမ္းႏိုင္တယ္"
ကိုယ္ခႏၶာ-သူ႔ကိုအသံုးခ်ၿပီး သူတပါးကို ကူညီႏိုင္တယ္
ဒါေၾကာင့္ သင္ဟာ မဆင္းရဲပါဘူး။ စိတ္ထဲက ႏွိမ့္ က်ဆင္းရဲျခင္းေတြက သာလ်င္ ဆင္းရဲျခင္းအစစ္ျဖစ္တယ္။
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြ ေပးလြတ္လိုက္တဲ့အခါ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြ ျပန္ေရာက္ လာမယ္ သူတပါးကို ကူညီလိုက္တဲ့ အခါ ကူညီမႈေတြက ျပန္ေရာက္လာမယ္
ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြေပးလိုက္တဲ့အခါ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြကျပန္ေရာက္ လာတတ္တယ္။ ဒါဟာ အက်ိဳးနဲ႔အေၾကာင္း ျဖစ္သလို ေလာကႀကီးရဲ႕ သဘာဝပဲ ေပးဆပ္ ေလေလ ရရွိေလေလပါပဲ။
ဘုရားရွင္က ေျပာပါတယ္။ သင္ဟာ" ေပးကမ္းျခင္းနဲ႔ ေပးကမ္းနည္းကို မသိလို႔ပါပဲ။
ဆင္းရဲသားက ျပန္ေျပာတာ ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳး" မွာ.....ေပးကမ္းစရာ ဘာမွမွ မရွိတာ.....ဆိုေတာ့" ျမတ္စြာဘုရားရွင္က သင္ေပးတာ" သင့္မွာ ရွိေနတာေတြ မနည္းပါဘူး။
မ်က္ႏွာ- အျပံဳးေတြေပးစြမ္းႏိုင္တယ္။
လန္းဆန္းမႈ-တက္ႂကြမႈ-ရႊင္လန္းမႈေတြ ေပးစြမ္းႏိုင္တယ္။
ပါးစပ္- - သင္"သူတပါးကို ခ်ီးမြမ္းစကားေတြ-အားေပးစကားေတြ-မဂၤလာရွိ ေကာင္းမြန္တဲ့စကားေတြ ေျပာေပးလို႔ရႏိုင္တယ္။
-ႏွလံုးသား -တပါးသူကို ရင္ဖြင့္ျပႏိုင္တယ္ စစ္မွန္ျခင္းေတြ "ျဖဴစင္႐ိုးသားမႈေတြ"နဲ႔ ေမတၱာတရားေတြ ေပးစြမ္းႏိုင္တယ္။
မ်က္လံုး- တပါးသူကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ေစတနာအျမင္နဲ႔ ျမင္ ၾကည့္လို႔ရတယ္
ေႏြးေထြးေဖာ္ေရြးတဲ့ အၾကည့္နဲ႔ ေပးစြမ္းႏိုင္တယ္"
ကိုယ္ခႏၶာ-သူ႔ကိုအသံုးခ်ၿပီး သူတပါးကို ကူညီႏိုင္တယ္
ဒါေၾကာင့္ သင္ဟာ မဆင္းရဲပါဘူး။ စိတ္ထဲက ႏွိမ့္ က်ဆင္းရဲျခင္းေတြက သာလ်င္ ဆင္းရဲျခင္းအစစ္ျဖစ္တယ္။
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြ ေပးလြတ္လိုက္တဲ့အခါ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြ ျပန္ေရာက္ လာမယ္ သူတပါးကို ကူညီလိုက္တဲ့ အခါ ကူညီမႈေတြက ျပန္ေရာက္လာမယ္
ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြေပးလိုက္တဲ့အခါ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြကျပန္ေရာက္ လာတတ္တယ္။ ဒါဟာ အက်ိဳးနဲ႔အေၾကာင္း ျဖစ္သလို ေလာကႀကီးရဲ႕ သဘာဝပဲ ေပးဆပ္ ေလေလ ရရွိေလေလပါပဲ။
Wednesday, January 11, 2017
Sunday, September 11, 2016
"ဝိပႆနာဆိုတာ မခက္ပါ"
"ဝိပႆနာဆိုတာ မခက္ပါ"
••••••••••••••••••••••
ဝိပႆနာ စတင္က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကမဲ့ ဓမၼမိတ္ေဆြ တို ့အတြက္ ဝိပႆနာ နဲ ့ဆိုင္တဲ့ က်ိဳးစားအားထုတ္ပံုအမ်ိဳးမ်ိဳး တို ့အျပင္ တရားအားထုတ္ၾကရာ၌ ၾကံဳေတြ ့ရမဲ့ အခက္ခဲေတြ စသည္အားျဖင့္ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ရွာေဖြ၍ ဓမၼဒါနျပဳခဲ့ပါသည္။
အမွန္တိုင္း ေျပာရရင္ ဓမၼမိတ္ေဆြတို႔ဟာ ဝိပႆနာ ကို စၿပီး မလုပ္ၾကည့္ေသးလိုပါ။
တကယ္တန္းလက္ေတြ ့လုပ္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ အက်င့္ျဖစ္သြားၿပီဆိုရင္ျဖင့္ ေန႔စဥ္ တရားမထိုင္ရေသးပါက တစ္ခုခုလိုေနသလိုလို၊ အေၾကာင္းကိစၥ တစ္ခုခုရွိလို ့ တစ္ရက္ေလာက္ ပ်က္ကြက္လိုက္ရင္ေတာင္မွ အျပစ္တစ္ခုခုရွိသလိုေတာင္ ခံစားမိမွာပါ။
အဲဒီလို လုပ္ၾကည့္တဲ့အခါ ဝိပႆနာ အားထုတ္ပံု ဟာ အခက္ႀကီး မဟုတ္ပါလားဆိုတာ သိလာၾကမွာပါ။
ဓမၼမိတ္ေဆြတို ့ဝိပႆနာအားထုတ္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာျဖင့္ ဖတ္ရႈထားသမွ်ကို ပိုမိုၿပီး အဓိပၸါယ္ရွင္းလင္း နားလည္ေစရန္ ထပ္မံ၍ ကုသိုလ္ျပဳရာ " ကိုသိန္းႏိုင္အုန္း ရဲ ့ ေဖစဘုတ္ စာမ်က္ႏွာမွ ဝိပႆနာဆိုတာ မခက္ပါ ဆိုတဲ့ ေရးသားေဖၚျပထားတာ ကို ေကာက္ႏႈတ္ၿပီး ထပ္မံကုသိုလ္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
( ခႏၶာ-၅ပါးတစ္ဦး )
ဝိပႆနာ ဆိုတာ ဘာလဲလို ့ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳး ဥပမာ ေပးၾကေပမဲ့ ...အလြယ္ဆံုးမွတ္ယူရရင္..
"ခႏၶာ" ရဲ႕ အရိွ ကို "ဉာဏ္" နဲ ့သိေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ဟာ "ဝိပႆနာ"ပါ။
ဗုဒၶတရားေတာ္အရ သက္ရိွသတၱဝါ ေတြမွာ ရုပ္ နဲ႕ နာမ္ပဲ ရိွပါတယ္။
အမည္နာမေတြ ဘယ္လိုဘဲ ေခၚေခၚ၊ သက္မဲ့အရာဝတၳဳေတြ မွာ ရုပ္ပဲ ရိွပါတယ္။ ဝိပႆနာတရား ရႈပြားအားထုတ္တဲ့အခါ ဘယ္နည္းနဲ႕ပဲရႈရႈ၊ ရႈခ်င္တဲ့ နည္းနဲ႕ရႈပါ။ ဝိပႆနာ ရဲ ့အရႈခံ အာရံုသည္ "ရုပ္ျဖစ္ရင္ျဖစ္" မျဖစ္ရင္ "နာမ္ျဖစ္" ရပါမယ္။
"ရုပ္နာမ္"ကို ဖယ္ထားၿပီးေတာ့ ဝိပႆနာ ရႈလို႕ မရပါဘူး။
ဘယ္နည္းနဲ႕ပဲ ရႈရႈ၊ အရင္ စသိမယ့္ ဉာဏ္က..ပဲ ရုပ္နာမ္ပိုင္းျခားသိတဲ့ "ဉာဏ္"ျဖစ္ပါတယ္။ ပါ႒ိ လို ေခၚေတာ့...နာမ႐ူပ ပရိေစၦဒဉာဏ္ (႐ုပ္ နာမ္ ခြဲျခားသိေသာဉာဏ္) ပါ။
အဲဒါေၾကာင့္ ဝိပႆနာ ရႈတဲ့အခါ အရႈခံအာရံုအျဖစ္ ထားရမွာက "ရုပ္ သို႕မဟုတ္ နာမ္"ျဖစ္ရမယ္ဆိုတာ ဦးစြာသေဘာေပါက္ဖို ့လိုပါတယ္။
ပုထုဇဥ္လူသားဆိုတာက လည္း နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြ လို မဟုတ္ပဲ၊ အဲဒီ ရုပ္ နဲ ့နာမ္ႏွစ္ပါးမွာ နာမ္တရားထက္ ရုပ္တရားက ပိုၿပီးထင္ရွားေနေတာ့ စၿပီး ရႈတဲ့အခါ ရုပ္တရားကို အရႈခံ ထားၿပီး ရႈတာက ပိုေကာင္းပါတယ္လို ့အၾကံေပးပါတယ္။
ဝိပႆနာဆိုတာ ရုပ္နာမ္မွာ ရႈရမွာ ျဖစ္ေတာ့ မရႈမီ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ရုပ္ဆိုတာက ဘယ္လိုလဲ။ နာမ္ဆိုတာက ဘယ္လိုလဲ သိရိွ သေဘာေပါက္ထားလို႕ရိွရင္ေတာ့ အခက္အခဲ မရိွ လြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။
တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ ႏွလံုးသြင္းေျပာင္း လိုက္တာပါ။
အယင္တုန္းကေတာ့ "ငါသြားတယ္၊ သူသြားတယ္၊ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါသြားတယ္၊ ေယာက်္ားမိန္းမသြားတယ္” လို႕ ႏွလံုးသြင္းပါတယ္။
အခု တရားအားထုတ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္သူ သြားတာလဲလို႕ သတိထားၿပီး အသိတရားနဲ႕ ရႈရပါတယ္။ သြားေနက်အတိုင္း သြားပါ၊ အသြားေျပာင္းဖို႕မလိုပါဘူး။ ရုပ္နာမ္ေပၚမွာသာ သတိထားၿပီးသြားျခင္း နဲ "့မိစၧာသတိ"ကေန "သမၼာသတိ"ကို ေျပာင္းသြားပါလိမ့္တယ္။
အယင္တုန္းက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ သတိနဲ႕ ထိုင္တယ္၊ အခုက်ေတာ့ ရုပ္နာမ္ က သတိနဲ႕ထိုင္တယ္၊ အယင္တုန္းက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ ဟာ သတိနဲ႕ အိပ္တယ္။ အခုက ရုပ္နာမ္သတိနဲ႕အိပ္တယ္၊ အယင္တုန္းက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ သတိနဲ႕ ရပ္တယ္။ အခုက ရုပ္နာမ္ က သတိနဲ႕ ရပ္တယ္။ ဒါပဲ ကြာတာပါ။
တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ နဂိုအမူအရာထဲမွာ ရုပ္နာမ္ေပၚေရာက္ေအာင္ သမၼာသတိကို သြင္းထားလိုက္ျခင္းပါ။ အဲဒီလို သတိသြင္းထားလိုက္ရင္ ရုပ္သေဘာ နာမ္သေဘာကို သိလာပါလိမ့္မယ္။
ရုပ္သေဘာက ဘယ္လိုလဲလို႕ေမးရင္ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့သေဘာက ရုပ္ပါ။ ေဖာက္ျပန္တယ္ဆိုတာက နဂိုအေနနဲ႕ မတူပဲ တစ္မ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ေျပာင္းသြားတာကို ေဖာက္ျပန္တယ္လို႕ ေခၚျခင္းပါ၊ အဲဒါကိုပဲ ရုပ္ လို႕ ေခၚပါတယ္။
ထိုင္တာ ၾကာလာတဲ့အခါ
မွာ ထိုင္စနဲ႕မတူေတာ့ပါဘူး။ ေအာက္ပိုင္းကိုယ္က နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ၊ ပူမႈ စသည္ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒါဘာျဖစ္တာလဲ ေမးရင္ ရုပ္ေဖာက္ျပန္တာပါ။
ကိုယ္ႏွင့္စပ္သမွ် ေျခဖဝါး ကေနၿပီး ငယ္ထိပ္အထိ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ျဖစ္ေနသမွ်ေတြကို ပညတ္နာမည္ တပ္ခ်င္သလို တပ္ပါ။ နာတယ္၊ က်ဥ္တယ္၊ ကိုက္တယ္၊ ခဲတယ္၊ ေညာင္းတယ္၊ ထံုတယ္၊ ေတာင့္တယ္၊ တင္းတယ္၊ မူးတယ္၊ ေ၀တယ္၊ ေအာ္ဂလီဆန္တယ္ စသည္ျဖင့္ နာမည္တပ္ခ်င္သလို တပ္ပါ။ အဲဒါေတြသည္ အမည္ပညတ္ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ပရမတ္သေဘာအားျဖင့္ ရုပ္ေဖာက္ျပန္ေနၾကတာပါ။
အဲဒီလို ရုပ္ေဖာက္ျပန္တာကို ဘယ္သူကသိလဲ ေမးရင္ နာမ္က သိပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါက သိတာမဟုတ္ပါဘူး။ နာမ္ကလည္း အလိုလိုသိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အာရံုျပဳလို႕ သိတာပါ။ အလိုလိုလည္း သိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမွတ္တမဲ့ေနလို႕ သိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီညႊတ္တတ္ သိတတ္တဲ့သေဘာသည္ နာမ္ပါ။ မသိဘဲနဲ႕ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဖာက္ျပန္ေနတာက ရုပ္ပါ။ အဲဒီေဖာက္ျပန္သမွ်ကို လိုက္ၿပီး အာရံုျပဳသိေနတာက နာမ္ပါ။
နာတယ္သိ၊ က်ဥ္တယ္သိ၊ ထံုတယ္သိ၊ ေညာင္းတယ္သိ၊ ေတာင့္တယ္သိ၊ တင္းတယ္သိ.. စသည္ျဖင့္ ကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ျဖစ္သမွ်ေတြကို လိုက္သိေနတာက နာမ္ပါ ဘဲ။
ဒီခႏၶာကိုယ္မွာ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ ရုပ္တရားနဲ႕ သိတတ္၊ ညႊတ္တတ္တဲ့ နာမ္တရားအျပင္ ဘာမွမရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မိမိတို႕ကေတာ့ မသိေသးပါ။ ဘာျဖစ္လို႕ မသိေသးလဲေမးရင္ မၾကည့္လို႕ မသိတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ အဆန္း မဟုတ္ပါ။ တကယ္ေတာ့ မ်က္လံုးေျပာင္းလိုက္တာပါ။ မိမိတို႕မွာ ပကတိမ်က္လံုး နဲ ့ ဉာဏ္မ်က္လံုးရယ္လို႕ မ်က္လံုးႏွစ္မ်ဳိး ရိွပါတယ္။ ပကတိ မ်က္လံုးက အေပၚယံျမင္ပါ။ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ၊ ေခါင္း၊ ကိုယ္၊ ေျခ၊ လက္လို႕ ျမင္တဲ့ အျမင္မ်ဳိးပါ။ ဉာဏ္မ်က္လံုးက အတြင္းျမင္ပါ။ ရုပ္နာမ္ျမင္တဲ့ အျမင္မ်ဳိးပါ။ ဒါေၾကာင့္ တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ ဉာဏ္မ်က္လံုးနဲ႕ ရႈၾကည့္ရမွာပါ။
ပကတိမ်က္လံုး ကေန ဉာဏ္မ်က္လံုးကို ေျပာင္းၿပီး ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာရွိတဲ့ ရုပ္နာမ္ကို ျမင္ေအာင္ ရႈၾကည့္တဲ့အလုပ္ဟာ "ဝိပႆနာ"အလုပ္ပါဘဲ။
ရုပ္ႏွင့္နာမ္ တရားႏွစ္ပါးဟာ ပ႒ာန္း အညမညပစၥည္းအရ ေျပာရရင္ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ မီွေနၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ရုပ္သေဘာ နဲ ့နာမ္သေဘာက မတူၾကပါဘူး။
ရုပ္က ေဖာက္ျပန္တဲ့သေဘာပါ။
ရုပ္အလုပ္က ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ပါ။
နာမ္က သိတတ္ညႊတ္တတ္တဲ့သေဘာပါ။ ရုပ္က ရုပ္အလုပ္လုပ္၊ ေဖာက္ျပန္ပါတယ္။ နာမ္က မကူညီႏိုင္ပါ။
နာမ္ကလည္း သိတဲ့ညႊတ္တဲ့ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။
ရုပ္ကို အကူအညီမေပးႏိုင္ပါ။
ဒီေတာ့ အလြယ္ဆံုးသိထားရရင္ေတာ့...
ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးတို႕ဟာ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ အက်ဳိးအေၾကာင္း သေဘာတရားအရ မီွေနၾကေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္းအကူအညီ မေပးႏိုင္ၾကပါဘူး။
ရုပ္ကလည္း ေဖာက္ျပန္ၿပီး ပ်က္ပါတယ္။ နာမ္ကလည္း သိၿပီး ညႊတ္ၿပီး ပ်က္ပါတယ္။
သြားခ်င္ေတာ့ နာမ္က သြားခ်င္တယ္။ သြားေတာ့ ရုပ္က သြားပါတယ္။ ရုပ္သြားရာ နာမ္က ပါသြားရပါတယ္။ အဲဒီသေဘာေတြကို သိေအာင္ သြားရင္း ရုပ္နာမ္ေပၚသတိကပ္ၿပီး သြားရပါတယ္။ အဲဒီလိုသြားရင္ သြားတဲ့ အမူအရာ မေျပာင္းရဘဲ အသြားမပ်က္ သြားႏိုင္ၿပီး အရႈမပ်က္ ရႈႏိုင္ပါတယ္။
"သြားခ်င္တာက နာမ္၊ သြားေနဟန္က ရုပ္၊ ငါ မဟုတ္၊ သူ မဟုတ္၊ သြားတာ နာမ္နဲ႕ရုပ္” လို႕ အသိတိုးလာပါလိမ့္မယ္။"
သြားခ်င္တဲ့ နာမ္ ကလည္း သြားခ်င္ၿပီး ခ်ဳပ္ပ်က္၊ သြားတဲ့ ရုပ္ကလည္း သြားၿပီး ခ်ဳပ္ပ်က္သြားတာကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။
"သြားခ်င္တဲ့ နာမ္က အေၾကာင္း၊ သြားတဲ့ ရုပ္က အက်ဳိး" လို႕ နာမ္ရုပ္ႏွစ္ပါးကို ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့သေဘာ၊ အေၾကာင္းခ်ဳပ္ေတာ့ အက်ဳိးခ်ဳပ္တဲ့ သေဘာေတြကို ျမင္ေအာင္ ရႈသြားရပါတယ္။
ဝိပႆနာ ရႈတယ္ဆိုတာ ရုပ္ကို ရႈရင္ရႈ မရႈရင္ နာမ္ကို ရႈရမွာပါ။ ဦးစြာပထမ သိရမွာလည္း ရုပ္နာမ္ပဲ သိရမွာပါ။ ရုပ္နာမ္ပိုင္းျခားသိတဲ့ ဉာဏ္ရၿပီးမွ တျခားဉာဏ္ေတြ ရမွာပါ။ ရုပ္နာမ္ပိုင္းျခားသိတဲ့ဉာဏ္ မရဘဲနဲ႕ တျခား ဉာဏ္ေတြ မရႏိုင္ပါဘူး။
ရုပ္ႏွင့္နာမ္က ကင္းၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့ ဣရိယာပုထ္၊ သင့္ေတာ္တဲ့ အမူအရာနဲ႕ အဆင္ေျပသလို ရႈမွတ္ေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ရႈတဲ့အခါ ရုပ္ကို မီွၿပီး ရုပ္ျဖစ္တာလဲ ျမင္ေအာင္ ရႈရပါမယ္။ ရုပ္အေၾကာင္း ရုပ္အက်ဳိးကြဲေအာင္ ရႈရပါတယ္။ ရုပ္မီွၿပီး နာမ္ျဖစ္တာကိုလည္း ျမင္ေအာင္ရႈရပါတယ္။ ရုပ္အေၾကာင္း နာမ္အက်ဳိး ကြဲေအာင္ ရႈရပါမယ္။ နာမ္ကို မီွၿပီး ရုပ္ျဖစ္တာ ျမင္ေအာင္ ရႈပါ။ နာမ္အေၾကာင္း ရုပ္အက်ဳိးကို ကြဲေအာင္ ရႈရပါမယ္။
အသြားအလာ အေနအထိုင္ မပ်က္ သြားရင္း လာရင္း စားရင္း ေသာက္ရင္း၊ ေနရင္း ထိုင္ရင္း၊ ေျပာရင္း ဆိုရင္းနဲ႕ “ဘယ္သူအေၾကာင္း ဘယ္သူ႕အက်ဳိးလဲ၊ ဘယ္သူေရွ႕ေဆာင္လဲ၊ ဘယ္သူေနာက္လိုက္လဲ” လို႕ ခႏၶာတြင္း ဉာဏ္သြင္းၿပီး သြားလာတာကို တရားအားထုတ္တယ္၊ ဝိပႆနာပြားတယ္လို႕ ေခၚတာပါ။
မိမိတို႕ခႏၶာကိုယ္မွာ ျပဳျပဳသမွ်၊ ေျပာေျပာသမွ်၊ ၾကံၾကံသမွ် အမူအရာတိုင္းမွာ သတိထားၿပီး အသိတရားနဲ႕ ရႈရပါတယ္။ ရုပ္နာမ္ကြဲၿပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္း ေၾကာင္းက်ဳိးပိုင္းျခား သိျမင္ေအာင္ ရႈပြားအားထုတ္ရပါတယ္။
ရုပ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ နာမ္အက်ဳိးေပၚပံု၊ ရုပ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ရုပ္အက်ဳိးေပၚပံု၊ နာမ္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ရုပ္အက်ဳိးေပၚပံု၊ နာမ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ နာမ္အက်ဳိးေပၚပံုတို႕ကို သိျမင္ေအာင္ ႐ႈဖို႕လိုပါတယ္။
ေၾကာင္းက်ဳိးမပိုင္ဘဲနဲ႕ ကခၤါယံုမွား မကြာႏိုင္ပါဘူး။ ကခၤါယံုမွားမကြာရင္ တရားထူးရဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။အဲဒီမွာ ကခၤါ ဆိုတာ ယံုမွားျခင္း(ဝိစိကိစၧာ) ပါ။ ရတနာျမတ္သံုးပါး၊ ကံ ကံ၏အက်ိဳးႏွင့္ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြအေပၚ ယံုမွားသံသယျဖစ္ျခင္းပါ။
ဒါေၾကာင့္ အလိုက္သင့္ ရႈပါ။ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာ ထိုင္ၿပီးလုပ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ မထိုင္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အခါ ေလ်ာင္းရႈ၊ ရပ္ရႈ၊ စၾကၤ ံေလွ်ာက္ရႈ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လည္း ပက္လက္ကုလားထိုင္ စသည္ႏွင့္ ေနသာသလို ေနၿပီး ခႏၶာတြင္းမွာ ဉာဏ္သြင္းရႈေပးပါ။ ကိုယ္ႏွင့္ စပ္ၿပီး ကိုယ္တြင္းမွာ ေဖာက္ျပန္ေနသမွ်၊ စိတ္ႏွင့္စပ္ၿပီး စိတ္ထဲမွာ သိေနသမွ် ညႊတ္ေနသမွ်ကို ရႈၾကည့္ေပးရပါတယ္။
ဉာဏ္ႏွင့္ၾကည့္ေနေတာ့ ခႏၶာမွာ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္ပဲ ရိွရာ ရုပ္ကလည္း ရုပ္အလုပ္လုပ္ရင္းက ေဖာက္ျပန္ေနပါတယ္။ နာမ္ကလည္း နာမ္အလုပ္လုပ္ရင္းက သိေနညႊတ္ေနပါတယ္။
ရုပ္ဆိုတာ သူ႕ရဲ ့အမည္ပါ။ အလုပ္ကေတာ့ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ပါ။ ရုပ္က သူ႕အလုပ္ျဖစ္တဲ့ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ကို မရပ္ပါ။ ရပ္ရင္ ေသၿပီ။ ရုပ္အလုပ္က နာက်င္ ကိုက္ခဲ ထံုက်ဥ္ မူးေသ စသည္တို႕ေပါ့။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အဲဒီ သေဘာမ်ဳိးေတြ တစ္မ်ဳိးမဟုတ္ တစ္မ်ဳိးရိွေနပါတယ္။ အဲဒီတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို သတိကပ္ၿပီး “ရုပ္” လုိ႕ ရႈေနပါ။ ရုပ္လို႕ရႈပါဆိုေတာ့ ရုပ္ဆိုတာကို ပါးစပ္ကလည္း မဆိုရပါ။ စိတ္ထဲကလည္း မဆိုရပါ။ ေဖာက္ျပန္တဲ့ နာသေဘာ စသည္ကို သိေနဖို႕ပါပဲ။
အဲဒီလို သိေန ၾကည့္ရႈေနတဲ့အခါမွာ ကိုယ္ေနကိုယ္ထားကို ေအးေအးေဆးေဆး ေနသာသလို သက္သာစြာ ရႈလို႕ရပါတယ္။ ပင္ပင္ပန္းပန္းလည္း မဟုတ္ပါ။ ရုပ္သေဘာကို သိၿပီး အနားလည္း ရပါတယ္။ အပန္းေျဖၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ခ်င္လည္း ေပ်ာ္သြားပါေစ။ ႏိုးလာရင္ ျပန္ရႈပါ။ အဲဒါ အနားယူတဲ့ ဝိပႆနာအလုပ္ပါ။
အဲဒီလို ကိုယ္ကို ေနသာသလိုေနၿပီးေတာ့ ရႈေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ေပၚလာသမွ် ေဖာက္ျပန္သမွ်သည္ ရႈစရာပါ။ ရႈရမွာပါ။
တရားမရႈပြားဖူးတဲ့သူေတြမွာ တရားရႈမွတ္ေနရင္း....ရင္တုန္တယ္ဆိုရင္ ..
"အမေလး ငါ ဘယ္လိုျဖစ္မွန္း မသိဘူး .. "ဆိုၿပီး အပူေသာက ဝင္ၾကမွာပါ။
ရႈေနက်ပုဂၢိဳလ္က်ေတာ့ တုန္တာပဲ ဆိုၿပီးရႈေတာ့ အပူမပါပါ။ အပူမပါပဲနဲ႕ ေနသာသလို ေနၿပီးေတာ့ တုန္တိုင္း တုန္တိုင္း ရုပ္လို႕ ရႈေနတဲ့အခါ အပူမပါတဲ့အတြက္ သက္သာပါတယ္။ အဲဒီ ေဖာက္ျပန္တဲ့အထဲမွာ ငါဘယ္လိုျဖစ္မွန္း မသိဘူး။ ေရာဂါမ်ားထသလား မသိဘူးလို႕ စိတ္ပါသြားရင္ ပူပါတယ္။ အပူပါရင္ ေရာဂါပိုတိုးပါတယ္။
နဂိုက ရုပ္ေဖာက္ျပန္မႈထဲမွာ စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈပါ တိုးသြားေတာ့ ေရာဂါပိုႀကီးသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အခ်ဳိ႕ဆရာဝန္ေတြဟာ ေရာဂါသည္ကို ေရာဂါအေၾကာင္းအမွန္ မေျပာၾကပါ။ ေျပာလို႕ရိွရင္ ေရာဂါသည္ စိတ္ဓာတ္က်ၿပီး ေရာဂါပိုႀကီးသြားတတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ကံေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္၊
စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္၊
ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္၊
အာဟာရေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္..ရယ္လို႕ ရုပ္ေလးပါးထဲမွာ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္က အားအေကာင္းဆံုးပါ။
က်န္တဲ့ ရုပ္ေတြ ပ်က္စီးခ်င္သေလာက္ ပ်က္စီး၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္ မပ်က္စီးက မပ်က္စီးပါ၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ရုပ္က အားအေကာင္းဆံုးပါ။
အဲဒါေၾကာင့္ ေနသာသလိုေနၿပီးေတာ့ ရႈမယ္ဆိုရင္ ကုသိုလ္လည္း ရမယ္။ ေရာဂါလည္း ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ တရားရႈပြားအားထုတ္တဲ့အခါ စိတ္ကို ေအးေအးေဆးေဆးၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ထားၿပီး ရုပ္ေဖာက္ျပန္တာပဲ။ ငါေဖာက္ျပန္တာ မဟုတ္ဘဲ ရုပ္ရဲ႕သေဘာက ေဖာက္ျပန္တဲ့သေဘာပဲ။ ေဖာက္ျပန္တဲ့အလုပ္ပဲ။ ငါ့အလုပ္က ရႈရမယ့္အလုပ္ပဲဆိုၿပီး ရႈၾကည့္ေနတဲ့အခါ ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
အဲဒီလို ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္သြားတဲ့အခါ တန္ခိုးလို႕ ယူဆတတ္ၾကပါေသးတယ္။ တန္ခိုးမဟုတ္ပါ။ စိတ္ၾကည္လင္လာေတာ့ ေသြးသားၾကည္လင္ပါတယ္။ ေသြးသားၾကည္လင္ေတာ့ ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္တာပါ။ အဲဒီသေဘာပါဘဲ။
ကိုယ့္အလုပ္က ခႏၶာကိုယ္မွာရိွတဲ့ ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး ထင္ရွားရာကို ရႈတဲ့ အလုပ္ပါပဲ။ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္ကလည္း အခ်င္းခ်င္း မီွေနေတာ့ ရုပ္ဆြဲ နာမ္လဲ၊ နာမ္ဆြဲ ရုပ္လဲပါတယ္။ ပရမတ္ သေဘာက တစ္ညွာဆြဲ တစ္တြဲပါ သေဘာပါ။
သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို သတိျပဳၾကည့္ပါ။
ကာယာ ႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ ဆိုတာ ရုပ္ကို အရႈခံၿပီး ရႈတာပါ။ အရႈခံက ရုပ္၊ ရႈေနတာက နာမ္ဆိုေတာ့ နာမ္ပါသြားပါတယ္။
ေဝဒနာ ႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ဆိုတာ ေဝဒနာကို အရႈခံထားၿပီး ရႈတာပါ။ ေဝဒနာက နာမ္တရား၊ ရႈတာကလည္း နာမ္တရားပါ။ အဲဒီ နာမ္ဘယ္မွာ မီွေနလဲဆိုေတာ့ ရုပ္မွာ မီွေနပါတယ္။ အဲဒီလို သိတဲ့အခါ ၿပီးသြားပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ မသိေသးပါ။ သိခ်ိန္တန္မွ သိမွာပါ။
ဝိပႆနာ ရဲ႕အလုပ္က အရိွ နဲ႕ သတိနဲ႕ကိုက္ေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ပါ။ မစဥ္းစားပါနဲ႕။ လိုက္မရွာပါနဲ႕။ အရိွရုပ္ နဲ႕ အရိွနာမ္ နဲ႕ ကိုက္ေအာင္ ရႈၾကည့္ရပါတယ္။ မရိွတာလည္း မရွာပါနဲ႕။ ရိွတာလည္း မႀကိဳက္ပါ မျဖစ္ပါနဲ႕။ မျဖစ္ၾကေသးတာကိုလည္း ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႕။ ျဖစ္ေနတာကိုလည္း ပ်က္ေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႕။ အရိွအတိုင္းျမင္ေအာင္ ၾကည့္ပါ။ ျဖစ္ေနတဲ့အတိုင္း ၾကည့္ပါ။
စိတၱာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ ဆိုတာ နာမ္ကမၼ႒ာန္းပါ။ ေရွ႕စိတ္ကို ေနာက္စိတ္နဲ႕ ရႈရတာပါ။ အဲဒီစိတ္ဟာ ဘယ္မွာ မီွေနသလဲဆိုယင္ ရုပ္မွာ မီွေနပါတယ္။
ေဝဒနာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ နဲ႕ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္တို႕ဟာ နာမ္သက္သက္ကို အရႈခံထားၿပီး ရႈရတဲ့ ကမၼ႒ာန္းပါ။ နာမ္ကမၼ႒ာန္းပါ။
ဓမၼႏုပႆနာသတိပ႒ာန္က ရုပ္နာမ္ေရာတဲ့ ကမၼ႒ာန္းပါ။
ဒါေတြ အားလံုးဟာ ဘုရားရွင္ေဟာခဲ့တာခ်ည္းပါပဲ။ ျဖစ္ႏိုင္လို႕ ရႏိုင္လို႕ ေဟာခဲ့တာေတြပါ။ ရႈအားေကာင္းစြာနဲ႕ ရႈဖို႕ ပြားဖို႕ပဲ လိုပါတယ္။
ရႈရမွာက ရံခါ ရုပ္၊ ရံခါ နာမ္ကို ရႈရမွာပါ။ ရႈတဲ့အခါ ရုပ္ကို မီွၿပီး နာမ္ျဖစ္တာလည္း ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။ နာမ္မီွၿပီး ရုပ္ျဖစ္တာလည္း သိပါလိမ့္မယ္။
ခႏၶာကိုယ္မွာ ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးအျပင္ တျခားဘာမွမရိွဘူးဆိုတာ သိလာပါလိမ့္မယ္။
အဲဒီသေဘာေတြကို သိေအာင္ သြားတဲ့အခါမွာ ဘယ္သူက ဘယ္သူ႕ကို မီွၿပီးျဖစ္တယ္လို႕ သတိထားၿပီး ရႈပြားသြားရမွာပါ။ ျပဳတဲ့အခါမွာလည္း ဘယ္သူက ဘယ္သူ႕ကို မီွၿပီး ျပဳတယ္ဆိုတာ သတိထားၿပီး ျပဳရမွာပါ။ ေျပာတဲ့အခါမွာလည္း ဘယ္သူက ဘယ္သူ႕ကို မီွၿပီး ေျပာေနတယ္ဆိုတာ သတိထားၿပီး ရႈပြားေျပာရမွာပါ။
ဝိပႆနာ အလုပ္ဆိုတာ အသိ ေျပာင္းေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ပါ။ တရားအားထုတ္လို႕ အသိေျပာင္းသြားၿပီဆိုရင္ နဂိုေန၊ နဂိုစား၊ နဂိုသြားလာတာမ်ဳိးနဲ႕ ဘယ္လိုမွ မတူဘဲ အမူအရာ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ အမူအရာ မေျပာင္းရင္ေတာ့ တရားမရေသးပါ။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အေနအထိုင္ အသြားအလာ အေျပာအဆိုအမူအရာမွ မေျပာင္းေသးရင္ အသိမေျပာင္းေသးလို႕ပါပဲ။ အသိမေျပာင္းတာလည္း ရုပ္နာမ္ကို အမွန္မျမင္ေသးတာ ျဖစ္လို ့ပါဘဲ။
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဆိုတာ ေၾကာင္းက်ဳိးတရားပါ။ ပ႒ာန္းတရားဆိုတာလည္း ေၾကာင္းက်ဳိးတရားပါပဲ။ အေၾကာင္းပစၥည္း အက်ဳိးပစၥယုပၸန္အေန ေဟာခဲ့ပါတယ္။ သစၥာတရားဆိုတာလည္း ေၾကာင္းက်ဳိးတရားပါပဲ။ အေၾကာင္း သမုဒယ၊ အက်ဳိး ဒုကၡပါပဲ။
ဒီေလာကႀကီးထဲမွာ အေၾကာင္းအက်ဳိးအျပင္ ဘာမွ မရိွပါ။ ဒီခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာလည္း ေၾကာင္းက်ဳိးအျပင္ ဘာမွမရိွပါ။ ဒီခႏၶာမွာ ရုပ္နာမ္ကြဲၿပီးရင္ အဲဒီရုပ္နာမ္ အေၾကာင္းကို သိမ္းဆည္းသိတဲ့ ဉာဏ္ရရမွာပါ။ အဲဒီ ဉာဏ္မွမရရင္ "ဝီစိကိစၧာ" မကင္းႏိုင္ပါ။ "ေသာတာပန္" မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ကြဲေအာင္ ႀကိဳးစားရႈပြားပါ။ ရုပ္နာမ္ရဲ႕ အေၾကာင္းကို သိမ္းဆည္းႏိုင္ေအာင္ ဝိပႆနာတရား ႀကိဳးစားရႈမွတ္ၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းရင္း ဓမၼဒါနျပဳလိုက္ရပါတယ္။
(ခႏၶာ-၅ပါးတစ္ဦး)
•••••••••••••••••••••••••••••••••
ကိုးကားမူယင္း-( ကိုသိန္းႏိုင္အုန္း ရဲ ့ ေဖစဘုတ္ စာမ်က္ႏွာ မွ "ဝိပႆနာဆိုတာ မခက္ပါ " ဆိုတဲ့ ေရးသားေဖၚျပထားတာ ကို ေကာက္ႏႈတ္ၿပီး ထပ္မံကုသိုလ္ျပဳလိုက္ပါတယ္)
••••••••••••••••••••••
ဝိပႆနာ စတင္က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကမဲ့ ဓမၼမိတ္ေဆြ တို ့အတြက္ ဝိပႆနာ နဲ ့ဆိုင္တဲ့ က်ိဳးစားအားထုတ္ပံုအမ်ိဳးမ်ိဳး တို ့အျပင္ တရားအားထုတ္ၾကရာ၌ ၾကံဳေတြ ့ရမဲ့ အခက္ခဲေတြ စသည္အားျဖင့္ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ရွာေဖြ၍ ဓမၼဒါနျပဳခဲ့ပါသည္။
အမွန္တိုင္း ေျပာရရင္ ဓမၼမိတ္ေဆြတို႔ဟာ ဝိပႆနာ ကို စၿပီး မလုပ္ၾကည့္ေသးလိုပါ။
တကယ္တန္းလက္ေတြ ့လုပ္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ အက်င့္ျဖစ္သြားၿပီဆိုရင္ျဖင့္ ေန႔စဥ္ တရားမထိုင္ရေသးပါက တစ္ခုခုလိုေနသလိုလို၊ အေၾကာင္းကိစၥ တစ္ခုခုရွိလို ့ တစ္ရက္ေလာက္ ပ်က္ကြက္လိုက္ရင္ေတာင္မွ အျပစ္တစ္ခုခုရွိသလိုေတာင္ ခံစားမိမွာပါ။
အဲဒီလို လုပ္ၾကည့္တဲ့အခါ ဝိပႆနာ အားထုတ္ပံု ဟာ အခက္ႀကီး မဟုတ္ပါလားဆိုတာ သိလာၾကမွာပါ။
ဓမၼမိတ္ေဆြတို ့ဝိပႆနာအားထုတ္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာျဖင့္ ဖတ္ရႈထားသမွ်ကို ပိုမိုၿပီး အဓိပၸါယ္ရွင္းလင္း နားလည္ေစရန္ ထပ္မံ၍ ကုသိုလ္ျပဳရာ " ကိုသိန္းႏိုင္အုန္း ရဲ ့ ေဖစဘုတ္ စာမ်က္ႏွာမွ ဝိပႆနာဆိုတာ မခက္ပါ ဆိုတဲ့ ေရးသားေဖၚျပထားတာ ကို ေကာက္ႏႈတ္ၿပီး ထပ္မံကုသိုလ္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
( ခႏၶာ-၅ပါးတစ္ဦး )
ဝိပႆနာ ဆိုတာ ဘာလဲလို ့ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳး ဥပမာ ေပးၾကေပမဲ့ ...အလြယ္ဆံုးမွတ္ယူရရင္..
"ခႏၶာ" ရဲ႕ အရိွ ကို "ဉာဏ္" နဲ ့သိေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ဟာ "ဝိပႆနာ"ပါ။
ဗုဒၶတရားေတာ္အရ သက္ရိွသတၱဝါ ေတြမွာ ရုပ္ နဲ႕ နာမ္ပဲ ရိွပါတယ္။
အမည္နာမေတြ ဘယ္လိုဘဲ ေခၚေခၚ၊ သက္မဲ့အရာဝတၳဳေတြ မွာ ရုပ္ပဲ ရိွပါတယ္။ ဝိပႆနာတရား ရႈပြားအားထုတ္တဲ့အခါ ဘယ္နည္းနဲ႕ပဲရႈရႈ၊ ရႈခ်င္တဲ့ နည္းနဲ႕ရႈပါ။ ဝိပႆနာ ရဲ ့အရႈခံ အာရံုသည္ "ရုပ္ျဖစ္ရင္ျဖစ္" မျဖစ္ရင္ "နာမ္ျဖစ္" ရပါမယ္။
"ရုပ္နာမ္"ကို ဖယ္ထားၿပီးေတာ့ ဝိပႆနာ ရႈလို႕ မရပါဘူး။
ဘယ္နည္းနဲ႕ပဲ ရႈရႈ၊ အရင္ စသိမယ့္ ဉာဏ္က..ပဲ ရုပ္နာမ္ပိုင္းျခားသိတဲ့ "ဉာဏ္"ျဖစ္ပါတယ္။ ပါ႒ိ လို ေခၚေတာ့...နာမ႐ူပ ပရိေစၦဒဉာဏ္ (႐ုပ္ နာမ္ ခြဲျခားသိေသာဉာဏ္) ပါ။
အဲဒါေၾကာင့္ ဝိပႆနာ ရႈတဲ့အခါ အရႈခံအာရံုအျဖစ္ ထားရမွာက "ရုပ္ သို႕မဟုတ္ နာမ္"ျဖစ္ရမယ္ဆိုတာ ဦးစြာသေဘာေပါက္ဖို ့လိုပါတယ္။
ပုထုဇဥ္လူသားဆိုတာက လည္း နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြ လို မဟုတ္ပဲ၊ အဲဒီ ရုပ္ နဲ ့နာမ္ႏွစ္ပါးမွာ နာမ္တရားထက္ ရုပ္တရားက ပိုၿပီးထင္ရွားေနေတာ့ စၿပီး ရႈတဲ့အခါ ရုပ္တရားကို အရႈခံ ထားၿပီး ရႈတာက ပိုေကာင္းပါတယ္လို ့အၾကံေပးပါတယ္။
ဝိပႆနာဆိုတာ ရုပ္နာမ္မွာ ရႈရမွာ ျဖစ္ေတာ့ မရႈမီ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ရုပ္ဆိုတာက ဘယ္လိုလဲ။ နာမ္ဆိုတာက ဘယ္လိုလဲ သိရိွ သေဘာေပါက္ထားလို႕ရိွရင္ေတာ့ အခက္အခဲ မရိွ လြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။
တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ ႏွလံုးသြင္းေျပာင္း လိုက္တာပါ။
အယင္တုန္းကေတာ့ "ငါသြားတယ္၊ သူသြားတယ္၊ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါသြားတယ္၊ ေယာက်္ားမိန္းမသြားတယ္” လို႕ ႏွလံုးသြင္းပါတယ္။
အခု တရားအားထုတ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္သူ သြားတာလဲလို႕ သတိထားၿပီး အသိတရားနဲ႕ ရႈရပါတယ္။ သြားေနက်အတိုင္း သြားပါ၊ အသြားေျပာင္းဖို႕မလိုပါဘူး။ ရုပ္နာမ္ေပၚမွာသာ သတိထားၿပီးသြားျခင္း နဲ "့မိစၧာသတိ"ကေန "သမၼာသတိ"ကို ေျပာင္းသြားပါလိမ့္တယ္။
အယင္တုန္းက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ သတိနဲ႕ ထိုင္တယ္၊ အခုက်ေတာ့ ရုပ္နာမ္ က သတိနဲ႕ထိုင္တယ္၊ အယင္တုန္းက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ ဟာ သတိနဲ႕ အိပ္တယ္။ အခုက ရုပ္နာမ္သတိနဲ႕အိပ္တယ္၊ အယင္တုန္းက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ သတိနဲ႕ ရပ္တယ္။ အခုက ရုပ္နာမ္ က သတိနဲ႕ ရပ္တယ္။ ဒါပဲ ကြာတာပါ။
တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ နဂိုအမူအရာထဲမွာ ရုပ္နာမ္ေပၚေရာက္ေအာင္ သမၼာသတိကို သြင္းထားလိုက္ျခင္းပါ။ အဲဒီလို သတိသြင္းထားလိုက္ရင္ ရုပ္သေဘာ နာမ္သေဘာကို သိလာပါလိမ့္မယ္။
ရုပ္သေဘာက ဘယ္လိုလဲလို႕ေမးရင္ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့သေဘာက ရုပ္ပါ။ ေဖာက္ျပန္တယ္ဆိုတာက နဂိုအေနနဲ႕ မတူပဲ တစ္မ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ေျပာင္းသြားတာကို ေဖာက္ျပန္တယ္လို႕ ေခၚျခင္းပါ၊ အဲဒါကိုပဲ ရုပ္ လို႕ ေခၚပါတယ္။
ထိုင္တာ ၾကာလာတဲ့အခါ
မွာ ထိုင္စနဲ႕မတူေတာ့ပါဘူး။ ေအာက္ပိုင္းကိုယ္က နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ၊ ပူမႈ စသည္ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒါဘာျဖစ္တာလဲ ေမးရင္ ရုပ္ေဖာက္ျပန္တာပါ။
ကိုယ္ႏွင့္စပ္သမွ် ေျခဖဝါး ကေနၿပီး ငယ္ထိပ္အထိ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ျဖစ္ေနသမွ်ေတြကို ပညတ္နာမည္ တပ္ခ်င္သလို တပ္ပါ။ နာတယ္၊ က်ဥ္တယ္၊ ကိုက္တယ္၊ ခဲတယ္၊ ေညာင္းတယ္၊ ထံုတယ္၊ ေတာင့္တယ္၊ တင္းတယ္၊ မူးတယ္၊ ေ၀တယ္၊ ေအာ္ဂလီဆန္တယ္ စသည္ျဖင့္ နာမည္တပ္ခ်င္သလို တပ္ပါ။ အဲဒါေတြသည္ အမည္ပညတ္ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ပရမတ္သေဘာအားျဖင့္ ရုပ္ေဖာက္ျပန္ေနၾကတာပါ။
အဲဒီလို ရုပ္ေဖာက္ျပန္တာကို ဘယ္သူကသိလဲ ေမးရင္ နာမ္က သိပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါက သိတာမဟုတ္ပါဘူး။ နာမ္ကလည္း အလိုလိုသိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အာရံုျပဳလို႕ သိတာပါ။ အလိုလိုလည္း သိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမွတ္တမဲ့ေနလို႕ သိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီညႊတ္တတ္ သိတတ္တဲ့သေဘာသည္ နာမ္ပါ။ မသိဘဲနဲ႕ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဖာက္ျပန္ေနတာက ရုပ္ပါ။ အဲဒီေဖာက္ျပန္သမွ်ကို လိုက္ၿပီး အာရံုျပဳသိေနတာက နာမ္ပါ။
နာတယ္သိ၊ က်ဥ္တယ္သိ၊ ထံုတယ္သိ၊ ေညာင္းတယ္သိ၊ ေတာင့္တယ္သိ၊ တင္းတယ္သိ.. စသည္ျဖင့္ ကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ျဖစ္သမွ်ေတြကို လိုက္သိေနတာက နာမ္ပါ ဘဲ။
ဒီခႏၶာကိုယ္မွာ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ ရုပ္တရားနဲ႕ သိတတ္၊ ညႊတ္တတ္တဲ့ နာမ္တရားအျပင္ ဘာမွမရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မိမိတို႕ကေတာ့ မသိေသးပါ။ ဘာျဖစ္လို႕ မသိေသးလဲေမးရင္ မၾကည့္လို႕ မသိတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ အဆန္း မဟုတ္ပါ။ တကယ္ေတာ့ မ်က္လံုးေျပာင္းလိုက္တာပါ။ မိမိတို႕မွာ ပကတိမ်က္လံုး နဲ ့ ဉာဏ္မ်က္လံုးရယ္လို႕ မ်က္လံုးႏွစ္မ်ဳိး ရိွပါတယ္။ ပကတိ မ်က္လံုးက အေပၚယံျမင္ပါ။ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ၊ ေခါင္း၊ ကိုယ္၊ ေျခ၊ လက္လို႕ ျမင္တဲ့ အျမင္မ်ဳိးပါ။ ဉာဏ္မ်က္လံုးက အတြင္းျမင္ပါ။ ရုပ္နာမ္ျမင္တဲ့ အျမင္မ်ဳိးပါ။ ဒါေၾကာင့္ တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ ဉာဏ္မ်က္လံုးနဲ႕ ရႈၾကည့္ရမွာပါ။
ပကတိမ်က္လံုး ကေန ဉာဏ္မ်က္လံုးကို ေျပာင္းၿပီး ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာရွိတဲ့ ရုပ္နာမ္ကို ျမင္ေအာင္ ရႈၾကည့္တဲ့အလုပ္ဟာ "ဝိပႆနာ"အလုပ္ပါဘဲ။
ရုပ္ႏွင့္နာမ္ တရားႏွစ္ပါးဟာ ပ႒ာန္း အညမညပစၥည္းအရ ေျပာရရင္ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ မီွေနၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ရုပ္သေဘာ နဲ ့နာမ္သေဘာက မတူၾကပါဘူး။
ရုပ္က ေဖာက္ျပန္တဲ့သေဘာပါ။
ရုပ္အလုပ္က ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ပါ။
နာမ္က သိတတ္ညႊတ္တတ္တဲ့သေဘာပါ။ ရုပ္က ရုပ္အလုပ္လုပ္၊ ေဖာက္ျပန္ပါတယ္။ နာမ္က မကူညီႏိုင္ပါ။
နာမ္ကလည္း သိတဲ့ညႊတ္တဲ့ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။
ရုပ္ကို အကူအညီမေပးႏိုင္ပါ။
ဒီေတာ့ အလြယ္ဆံုးသိထားရရင္ေတာ့...
ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးတို႕ဟာ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ အက်ဳိးအေၾကာင္း သေဘာတရားအရ မီွေနၾကေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္းအကူအညီ မေပးႏိုင္ၾကပါဘူး။
ရုပ္ကလည္း ေဖာက္ျပန္ၿပီး ပ်က္ပါတယ္။ နာမ္ကလည္း သိၿပီး ညႊတ္ၿပီး ပ်က္ပါတယ္။
သြားခ်င္ေတာ့ နာမ္က သြားခ်င္တယ္။ သြားေတာ့ ရုပ္က သြားပါတယ္။ ရုပ္သြားရာ နာမ္က ပါသြားရပါတယ္။ အဲဒီသေဘာေတြကို သိေအာင္ သြားရင္း ရုပ္နာမ္ေပၚသတိကပ္ၿပီး သြားရပါတယ္။ အဲဒီလိုသြားရင္ သြားတဲ့ အမူအရာ မေျပာင္းရဘဲ အသြားမပ်က္ သြားႏိုင္ၿပီး အရႈမပ်က္ ရႈႏိုင္ပါတယ္။
"သြားခ်င္တာက နာမ္၊ သြားေနဟန္က ရုပ္၊ ငါ မဟုတ္၊ သူ မဟုတ္၊ သြားတာ နာမ္နဲ႕ရုပ္” လို႕ အသိတိုးလာပါလိမ့္မယ္။"
သြားခ်င္တဲ့ နာမ္ ကလည္း သြားခ်င္ၿပီး ခ်ဳပ္ပ်က္၊ သြားတဲ့ ရုပ္ကလည္း သြားၿပီး ခ်ဳပ္ပ်က္သြားတာကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။
"သြားခ်င္တဲ့ နာမ္က အေၾကာင္း၊ သြားတဲ့ ရုပ္က အက်ဳိး" လို႕ နာမ္ရုပ္ႏွစ္ပါးကို ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့သေဘာ၊ အေၾကာင္းခ်ဳပ္ေတာ့ အက်ဳိးခ်ဳပ္တဲ့ သေဘာေတြကို ျမင္ေအာင္ ရႈသြားရပါတယ္။
ဝိပႆနာ ရႈတယ္ဆိုတာ ရုပ္ကို ရႈရင္ရႈ မရႈရင္ နာမ္ကို ရႈရမွာပါ။ ဦးစြာပထမ သိရမွာလည္း ရုပ္နာမ္ပဲ သိရမွာပါ။ ရုပ္နာမ္ပိုင္းျခားသိတဲ့ ဉာဏ္ရၿပီးမွ တျခားဉာဏ္ေတြ ရမွာပါ။ ရုပ္နာမ္ပိုင္းျခားသိတဲ့ဉာဏ္ မရဘဲနဲ႕ တျခား ဉာဏ္ေတြ မရႏိုင္ပါဘူး။
ရုပ္ႏွင့္နာမ္က ကင္းၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့ ဣရိယာပုထ္၊ သင့္ေတာ္တဲ့ အမူအရာနဲ႕ အဆင္ေျပသလို ရႈမွတ္ေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ရႈတဲ့အခါ ရုပ္ကို မီွၿပီး ရုပ္ျဖစ္တာလဲ ျမင္ေအာင္ ရႈရပါမယ္။ ရုပ္အေၾကာင္း ရုပ္အက်ဳိးကြဲေအာင္ ရႈရပါတယ္။ ရုပ္မီွၿပီး နာမ္ျဖစ္တာကိုလည္း ျမင္ေအာင္ရႈရပါတယ္။ ရုပ္အေၾကာင္း နာမ္အက်ဳိး ကြဲေအာင္ ရႈရပါမယ္။ နာမ္ကို မီွၿပီး ရုပ္ျဖစ္တာ ျမင္ေအာင္ ရႈပါ။ နာမ္အေၾကာင္း ရုပ္အက်ဳိးကို ကြဲေအာင္ ရႈရပါမယ္။
အသြားအလာ အေနအထိုင္ မပ်က္ သြားရင္း လာရင္း စားရင္း ေသာက္ရင္း၊ ေနရင္း ထိုင္ရင္း၊ ေျပာရင္း ဆိုရင္းနဲ႕ “ဘယ္သူအေၾကာင္း ဘယ္သူ႕အက်ဳိးလဲ၊ ဘယ္သူေရွ႕ေဆာင္လဲ၊ ဘယ္သူေနာက္လိုက္လဲ” လို႕ ခႏၶာတြင္း ဉာဏ္သြင္းၿပီး သြားလာတာကို တရားအားထုတ္တယ္၊ ဝိပႆနာပြားတယ္လို႕ ေခၚတာပါ။
မိမိတို႕ခႏၶာကိုယ္မွာ ျပဳျပဳသမွ်၊ ေျပာေျပာသမွ်၊ ၾကံၾကံသမွ် အမူအရာတိုင္းမွာ သတိထားၿပီး အသိတရားနဲ႕ ရႈရပါတယ္။ ရုပ္နာမ္ကြဲၿပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္း ေၾကာင္းက်ဳိးပိုင္းျခား သိျမင္ေအာင္ ရႈပြားအားထုတ္ရပါတယ္။
ရုပ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ နာမ္အက်ဳိးေပၚပံု၊ ရုပ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ရုပ္အက်ဳိးေပၚပံု၊ နာမ္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ရုပ္အက်ဳိးေပၚပံု၊ နာမ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ နာမ္အက်ဳိးေပၚပံုတို႕ကို သိျမင္ေအာင္ ႐ႈဖို႕လိုပါတယ္။
ေၾကာင္းက်ဳိးမပိုင္ဘဲနဲ႕ ကခၤါယံုမွား မကြာႏိုင္ပါဘူး။ ကခၤါယံုမွားမကြာရင္ တရားထူးရဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။အဲဒီမွာ ကခၤါ ဆိုတာ ယံုမွားျခင္း(ဝိစိကိစၧာ) ပါ။ ရတနာျမတ္သံုးပါး၊ ကံ ကံ၏အက်ိဳးႏွင့္ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြအေပၚ ယံုမွားသံသယျဖစ္ျခင္းပါ။
ဒါေၾကာင့္ အလိုက္သင့္ ရႈပါ။ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာ ထိုင္ၿပီးလုပ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ မထိုင္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အခါ ေလ်ာင္းရႈ၊ ရပ္ရႈ၊ စၾကၤ ံေလွ်ာက္ရႈ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လည္း ပက္လက္ကုလားထိုင္ စသည္ႏွင့္ ေနသာသလို ေနၿပီး ခႏၶာတြင္းမွာ ဉာဏ္သြင္းရႈေပးပါ။ ကိုယ္ႏွင့္ စပ္ၿပီး ကိုယ္တြင္းမွာ ေဖာက္ျပန္ေနသမွ်၊ စိတ္ႏွင့္စပ္ၿပီး စိတ္ထဲမွာ သိေနသမွ် ညႊတ္ေနသမွ်ကို ရႈၾကည့္ေပးရပါတယ္။
ဉာဏ္ႏွင့္ၾကည့္ေနေတာ့ ခႏၶာမွာ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္ပဲ ရိွရာ ရုပ္ကလည္း ရုပ္အလုပ္လုပ္ရင္းက ေဖာက္ျပန္ေနပါတယ္။ နာမ္ကလည္း နာမ္အလုပ္လုပ္ရင္းက သိေနညႊတ္ေနပါတယ္။
ရုပ္ဆိုတာ သူ႕ရဲ ့အမည္ပါ။ အလုပ္ကေတာ့ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ပါ။ ရုပ္က သူ႕အလုပ္ျဖစ္တဲ့ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ကို မရပ္ပါ။ ရပ္ရင္ ေသၿပီ။ ရုပ္အလုပ္က နာက်င္ ကိုက္ခဲ ထံုက်ဥ္ မူးေသ စသည္တို႕ေပါ့။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အဲဒီ သေဘာမ်ဳိးေတြ တစ္မ်ဳိးမဟုတ္ တစ္မ်ဳိးရိွေနပါတယ္။ အဲဒီတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို သတိကပ္ၿပီး “ရုပ္” လုိ႕ ရႈေနပါ။ ရုပ္လို႕ရႈပါဆိုေတာ့ ရုပ္ဆိုတာကို ပါးစပ္ကလည္း မဆိုရပါ။ စိတ္ထဲကလည္း မဆိုရပါ။ ေဖာက္ျပန္တဲ့ နာသေဘာ စသည္ကို သိေနဖို႕ပါပဲ။
အဲဒီလို သိေန ၾကည့္ရႈေနတဲ့အခါမွာ ကိုယ္ေနကိုယ္ထားကို ေအးေအးေဆးေဆး ေနသာသလို သက္သာစြာ ရႈလို႕ရပါတယ္။ ပင္ပင္ပန္းပန္းလည္း မဟုတ္ပါ။ ရုပ္သေဘာကို သိၿပီး အနားလည္း ရပါတယ္။ အပန္းေျဖၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ခ်င္လည္း ေပ်ာ္သြားပါေစ။ ႏိုးလာရင္ ျပန္ရႈပါ။ အဲဒါ အနားယူတဲ့ ဝိပႆနာအလုပ္ပါ။
အဲဒီလို ကိုယ္ကို ေနသာသလိုေနၿပီးေတာ့ ရႈေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ေပၚလာသမွ် ေဖာက္ျပန္သမွ်သည္ ရႈစရာပါ။ ရႈရမွာပါ။
တရားမရႈပြားဖူးတဲ့သူေတြမွာ တရားရႈမွတ္ေနရင္း....ရင္တုန္တယ္ဆိုရင္ ..
"အမေလး ငါ ဘယ္လိုျဖစ္မွန္း မသိဘူး .. "ဆိုၿပီး အပူေသာက ဝင္ၾကမွာပါ။
ရႈေနက်ပုဂၢိဳလ္က်ေတာ့ တုန္တာပဲ ဆိုၿပီးရႈေတာ့ အပူမပါပါ။ အပူမပါပဲနဲ႕ ေနသာသလို ေနၿပီးေတာ့ တုန္တိုင္း တုန္တိုင္း ရုပ္လို႕ ရႈေနတဲ့အခါ အပူမပါတဲ့အတြက္ သက္သာပါတယ္။ အဲဒီ ေဖာက္ျပန္တဲ့အထဲမွာ ငါဘယ္လိုျဖစ္မွန္း မသိဘူး။ ေရာဂါမ်ားထသလား မသိဘူးလို႕ စိတ္ပါသြားရင္ ပူပါတယ္။ အပူပါရင္ ေရာဂါပိုတိုးပါတယ္။
နဂိုက ရုပ္ေဖာက္ျပန္မႈထဲမွာ စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈပါ တိုးသြားေတာ့ ေရာဂါပိုႀကီးသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အခ်ဳိ႕ဆရာဝန္ေတြဟာ ေရာဂါသည္ကို ေရာဂါအေၾကာင္းအမွန္ မေျပာၾကပါ။ ေျပာလို႕ရိွရင္ ေရာဂါသည္ စိတ္ဓာတ္က်ၿပီး ေရာဂါပိုႀကီးသြားတတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ကံေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္၊
စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္၊
ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္၊
အာဟာရေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္..ရယ္လို႕ ရုပ္ေလးပါးထဲမွာ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္က အားအေကာင္းဆံုးပါ။
က်န္တဲ့ ရုပ္ေတြ ပ်က္စီးခ်င္သေလာက္ ပ်က္စီး၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ရုပ္ မပ်က္စီးက မပ်က္စီးပါ၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ရုပ္က အားအေကာင္းဆံုးပါ။
အဲဒါေၾကာင့္ ေနသာသလိုေနၿပီးေတာ့ ရႈမယ္ဆိုရင္ ကုသိုလ္လည္း ရမယ္။ ေရာဂါလည္း ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ တရားရႈပြားအားထုတ္တဲ့အခါ စိတ္ကို ေအးေအးေဆးေဆးၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ထားၿပီး ရုပ္ေဖာက္ျပန္တာပဲ။ ငါေဖာက္ျပန္တာ မဟုတ္ဘဲ ရုပ္ရဲ႕သေဘာက ေဖာက္ျပန္တဲ့သေဘာပဲ။ ေဖာက္ျပန္တဲ့အလုပ္ပဲ။ ငါ့အလုပ္က ရႈရမယ့္အလုပ္ပဲဆိုၿပီး ရႈၾကည့္ေနတဲ့အခါ ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
အဲဒီလို ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္သြားတဲ့အခါ တန္ခိုးလို႕ ယူဆတတ္ၾကပါေသးတယ္။ တန္ခိုးမဟုတ္ပါ။ စိတ္ၾကည္လင္လာေတာ့ ေသြးသားၾကည္လင္ပါတယ္။ ေသြးသားၾကည္လင္ေတာ့ ေရာဂါေတြ ေပ်ာက္တာပါ။ အဲဒီသေဘာပါဘဲ။
ကိုယ့္အလုပ္က ခႏၶာကိုယ္မွာရိွတဲ့ ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး ထင္ရွားရာကို ရႈတဲ့ အလုပ္ပါပဲ။ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္ကလည္း အခ်င္းခ်င္း မီွေနေတာ့ ရုပ္ဆြဲ နာမ္လဲ၊ နာမ္ဆြဲ ရုပ္လဲပါတယ္။ ပရမတ္ သေဘာက တစ္ညွာဆြဲ တစ္တြဲပါ သေဘာပါ။
သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးကို သတိျပဳၾကည့္ပါ။
ကာယာ ႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ ဆိုတာ ရုပ္ကို အရႈခံၿပီး ရႈတာပါ။ အရႈခံက ရုပ္၊ ရႈေနတာက နာမ္ဆိုေတာ့ နာမ္ပါသြားပါတယ္။
ေဝဒနာ ႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ဆိုတာ ေဝဒနာကို အရႈခံထားၿပီး ရႈတာပါ။ ေဝဒနာက နာမ္တရား၊ ရႈတာကလည္း နာမ္တရားပါ။ အဲဒီ နာမ္ဘယ္မွာ မီွေနလဲဆိုေတာ့ ရုပ္မွာ မီွေနပါတယ္။ အဲဒီလို သိတဲ့အခါ ၿပီးသြားပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ မသိေသးပါ။ သိခ်ိန္တန္မွ သိမွာပါ။
ဝိပႆနာ ရဲ႕အလုပ္က အရိွ နဲ႕ သတိနဲ႕ကိုက္ေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ပါ။ မစဥ္းစားပါနဲ႕။ လိုက္မရွာပါနဲ႕။ အရိွရုပ္ နဲ႕ အရိွနာမ္ နဲ႕ ကိုက္ေအာင္ ရႈၾကည့္ရပါတယ္။ မရိွတာလည္း မရွာပါနဲ႕။ ရိွတာလည္း မႀကိဳက္ပါ မျဖစ္ပါနဲ႕။ မျဖစ္ၾကေသးတာကိုလည္း ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႕။ ျဖစ္ေနတာကိုလည္း ပ်က္ေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႕။ အရိွအတိုင္းျမင္ေအာင္ ၾကည့္ပါ။ ျဖစ္ေနတဲ့အတိုင္း ၾကည့္ပါ။
စိတၱာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ ဆိုတာ နာမ္ကမၼ႒ာန္းပါ။ ေရွ႕စိတ္ကို ေနာက္စိတ္နဲ႕ ရႈရတာပါ။ အဲဒီစိတ္ဟာ ဘယ္မွာ မီွေနသလဲဆိုယင္ ရုပ္မွာ မီွေနပါတယ္။
ေဝဒနာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ နဲ႕ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္တို႕ဟာ နာမ္သက္သက္ကို အရႈခံထားၿပီး ရႈရတဲ့ ကမၼ႒ာန္းပါ။ နာမ္ကမၼ႒ာန္းပါ။
ဓမၼႏုပႆနာသတိပ႒ာန္က ရုပ္နာမ္ေရာတဲ့ ကမၼ႒ာန္းပါ။
ဒါေတြ အားလံုးဟာ ဘုရားရွင္ေဟာခဲ့တာခ်ည္းပါပဲ။ ျဖစ္ႏိုင္လို႕ ရႏိုင္လို႕ ေဟာခဲ့တာေတြပါ။ ရႈအားေကာင္းစြာနဲ႕ ရႈဖို႕ ပြားဖို႕ပဲ လိုပါတယ္။
ရႈရမွာက ရံခါ ရုပ္၊ ရံခါ နာမ္ကို ရႈရမွာပါ။ ရႈတဲ့အခါ ရုပ္ကို မီွၿပီး နာမ္ျဖစ္တာလည္း ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။ နာမ္မီွၿပီး ရုပ္ျဖစ္တာလည္း သိပါလိမ့္မယ္။
ခႏၶာကိုယ္မွာ ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးအျပင္ တျခားဘာမွမရိွဘူးဆိုတာ သိလာပါလိမ့္မယ္။
အဲဒီသေဘာေတြကို သိေအာင္ သြားတဲ့အခါမွာ ဘယ္သူက ဘယ္သူ႕ကို မီွၿပီးျဖစ္တယ္လို႕ သတိထားၿပီး ရႈပြားသြားရမွာပါ။ ျပဳတဲ့အခါမွာလည္း ဘယ္သူက ဘယ္သူ႕ကို မီွၿပီး ျပဳတယ္ဆိုတာ သတိထားၿပီး ျပဳရမွာပါ။ ေျပာတဲ့အခါမွာလည္း ဘယ္သူက ဘယ္သူ႕ကို မီွၿပီး ေျပာေနတယ္ဆိုတာ သတိထားၿပီး ရႈပြားေျပာရမွာပါ။
ဝိပႆနာ အလုပ္ဆိုတာ အသိ ေျပာင္းေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ပါ။ တရားအားထုတ္လို႕ အသိေျပာင္းသြားၿပီဆိုရင္ နဂိုေန၊ နဂိုစား၊ နဂိုသြားလာတာမ်ဳိးနဲ႕ ဘယ္လိုမွ မတူဘဲ အမူအရာ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ အမူအရာ မေျပာင္းရင္ေတာ့ တရားမရေသးပါ။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အေနအထိုင္ အသြားအလာ အေျပာအဆိုအမူအရာမွ မေျပာင္းေသးရင္ အသိမေျပာင္းေသးလို႕ပါပဲ။ အသိမေျပာင္းတာလည္း ရုပ္နာမ္ကို အမွန္မျမင္ေသးတာ ျဖစ္လို ့ပါဘဲ။
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဆိုတာ ေၾကာင္းက်ဳိးတရားပါ။ ပ႒ာန္းတရားဆိုတာလည္း ေၾကာင္းက်ဳိးတရားပါပဲ။ အေၾကာင္းပစၥည္း အက်ဳိးပစၥယုပၸန္အေန ေဟာခဲ့ပါတယ္။ သစၥာတရားဆိုတာလည္း ေၾကာင္းက်ဳိးတရားပါပဲ။ အေၾကာင္း သမုဒယ၊ အက်ဳိး ဒုကၡပါပဲ။
ဒီေလာကႀကီးထဲမွာ အေၾကာင္းအက်ဳိးအျပင္ ဘာမွ မရိွပါ။ ဒီခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာလည္း ေၾကာင္းက်ဳိးအျပင္ ဘာမွမရိွပါ။ ဒီခႏၶာမွာ ရုပ္နာမ္ကြဲၿပီးရင္ အဲဒီရုပ္နာမ္ အေၾကာင္းကို သိမ္းဆည္းသိတဲ့ ဉာဏ္ရရမွာပါ။ အဲဒီ ဉာဏ္မွမရရင္ "ဝီစိကိစၧာ" မကင္းႏိုင္ပါ။ "ေသာတာပန္" မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ကြဲေအာင္ ႀကိဳးစားရႈပြားပါ။ ရုပ္နာမ္ရဲ႕ အေၾကာင္းကို သိမ္းဆည္းႏိုင္ေအာင္ ဝိပႆနာတရား ႀကိဳးစားရႈမွတ္ၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းရင္း ဓမၼဒါနျပဳလိုက္ရပါတယ္။
(ခႏၶာ-၅ပါးတစ္ဦး)
•••••••••••••••••••••••••••••••••
ကိုးကားမူယင္း-( ကိုသိန္းႏိုင္အုန္း ရဲ ့ ေဖစဘုတ္ စာမ်က္ႏွာ မွ "ဝိပႆနာဆိုတာ မခက္ပါ " ဆိုတဲ့ ေရးသားေဖၚျပထားတာ ကို ေကာက္ႏႈတ္ၿပီး ထပ္မံကုသိုလ္ျပဳလိုက္ပါတယ္)
Sunday, July 10, 2016
ပူေန တင္းေန တိုးေန လွဳပ္ေန တာ ေတြက ရုပ္။ သိေနတာ ေတြးေနတာ ၾကံေနတာ ခံစားေနတာ နာမ္
body ကို အာရံု ျပဳၾကည့္ ပါ။
ဘာမွ မေတြးပါနဲ ့။
ဘာမွ မရွာ ပါနဲ ့။
ပူေန တင္းေန တိုးေန လွဳပ္ေန တာ ေတြ အမ်ားၾကီး ပါဘဲ။
အဲဒါ ရုပ္ဘဲ ေပါ့။
ေျခေတြ လက္ေတြ ေခါင္းေတြ ဘဲ ေတြ ့ေန ေသးရင္ ေတာ့ ရုပ္ ကို ေတြ ့တာ မဟုတ္ ပါဘူး။
ဒီလိုဘဲ
ကိုယ့္ စိတ္ mind ကို သတိထားလိုက္ပါ။
သိေနတာ ေတြးေနတာ ၾကံေနတာ ခံစားေနတာ ေတြ ့မယ္။
အဲဒါ နာမ္ ဘဲ ေလ။
ဒါက ဘယ္အခ်ိန္ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ေနရာ ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ လို ့ရ ပါတယ္။
ဘုရားေရွ ့ ထိုင္ျပီး လုပ္တာ လည္း ဒါပါ ဘဲ။
သြားရင္းလာရင္း လုပ္ ရမွာလည္းဒါပါဘဲ။
ေသခါနီး လုပ္ ရ မွာလည္း ဒါပါ ဘဲ။
ရုပ္နာမ္ သိဘို ့
ဥာဏ္ျဖစ္ဘို ့
ေအးခ်မ္းဘို ့
လြတ္ေျမာက္ဘို ့
ဒိအျပင္လည္း ဘာမွ အေထြအထူး မလုပ္ ရပါဘူး။
တစ္ခု ေတာ့ရွိပါတယ္။
အဆက္မျပတ္ လုပ္ေနဘို ့ပါဘဲ။
ဘာမွ မေတြးပါနဲ ့။
ဘာမွ မရွာ ပါနဲ ့။
ပူေန တင္းေန တိုးေန လွဳပ္ေန တာ ေတြ အမ်ားၾကီး ပါဘဲ။
အဲဒါ ရုပ္ဘဲ ေပါ့။
ေျခေတြ လက္ေတြ ေခါင္းေတြ ဘဲ ေတြ ့ေန ေသးရင္ ေတာ့ ရုပ္ ကို ေတြ ့တာ မဟုတ္ ပါဘူး။
ဒီလိုဘဲ
ကိုယ့္ စိတ္ mind ကို သတိထားလိုက္ပါ။
သိေနတာ ေတြးေနတာ ၾကံေနတာ ခံစားေနတာ ေတြ ့မယ္။
အဲဒါ နာမ္ ဘဲ ေလ။
ဒါက ဘယ္အခ်ိန္ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ေနရာ ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ လို ့ရ ပါတယ္။
ဘုရားေရွ ့ ထိုင္ျပီး လုပ္တာ လည္း ဒါပါ ဘဲ။
သြားရင္းလာရင္း လုပ္ ရမွာလည္းဒါပါဘဲ။
ေသခါနီး လုပ္ ရ မွာလည္း ဒါပါ ဘဲ။
ရုပ္နာမ္ သိဘို ့
ဥာဏ္ျဖစ္ဘို ့
ေအးခ်မ္းဘို ့
လြတ္ေျမာက္ဘို ့
ဒိအျပင္လည္း ဘာမွ အေထြအထူး မလုပ္ ရပါဘူး။
တစ္ခု ေတာ့ရွိပါတယ္။
အဆက္မျပတ္ လုပ္ေနဘို ့ပါဘဲ။
ျပသေလာက္ ဘဲ သိေနရပါမယ္။
သူ ့သဘာဝအတိုင္း ေပၚခ်င္ေပၚမယ္။ေပ်ာက္ခ်င္ ေပ်ာက္ မယ္။သူ ့ သေဘာ
အတိုင္းျပေနတဲ့ အရွဳခံ ကို ေပၚခ်င္ေပ်ာက္ ခ်င္ စိတ္ ေတြမထားဘဲ သတိ နဲ ့
ေအးေအးေဆးေဆး သိေန ရပါမယ္။
အားစိုက္ျပီး ရွာေဖြေနတာ ထက္ ျပသေလာက္ ဘဲ သိေနရပါမယ္။
အဲဒါ သေဘာထား အမွန္ ပါဘဲ။
တရားအားထုတ္သူေတြ ဟာ အရွဳခံ အေပၚမွာ သေဘာထား မွန္ ဘို ့ လို ပါတယ္။
ဆရာမ အေန နဲ ့
တံေတြးမ်ိဳတာ ကို သာမာန္ သဘာဝ တစ္ခု လို သေဘာထားၾကည့္ ရင္ ဒီေလာက္ ထပ္တလဲလဲ ေပၚ ေန မွာ မဟုတ္ ပါ ဘူး၊
စိတ္ေၾကာင့္ ထပ္ထပ္ ေပၚ ေနတာ ပါ။
စိတ္ေအးေအး ထားလိုက္ ပါ။
အဆင္ေျပသြားပါ လိမ့္ မယ္။
အားစိုက္ျပီး ရွာေဖြေနတာ ထက္ ျပသေလာက္ ဘဲ သိေနရပါမယ္။
အဲဒါ သေဘာထား အမွန္ ပါဘဲ။
တရားအားထုတ္သူေတြ ဟာ အရွဳခံ အေပၚမွာ သေဘာထား မွန္ ဘို ့ လို ပါတယ္။
ဆရာမ အေန နဲ ့
တံေတြးမ်ိဳတာ ကို သာမာန္ သဘာဝ တစ္ခု လို သေဘာထားၾကည့္ ရင္ ဒီေလာက္ ထပ္တလဲလဲ ေပၚ ေန မွာ မဟုတ္ ပါ ဘူး၊
စိတ္ေၾကာင့္ ထပ္ထပ္ ေပၚ ေနတာ ပါ။
စိတ္ေအးေအး ထားလိုက္ ပါ။
အဆင္ေျပသြားပါ လိမ့္ မယ္။
အပ်က္ကိုလိုက္မရွာပါနဲ.
မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက သတိပ႒ာန္မွာလမ္းမဆံုးေစနဲ႔
သတိပ႒ာန္ဘာဝနာျဖစ္ေအာင္ စိတ္ကေလးတစ္ခုေပၚလာရင္
ရွိမရွိအကဲခတ္ေပးလို႔ေဟာထားပါတယ္ ဆရာညကေရးထားတဲ့ guideline ထဲမွာက်ေတာ့
အရႈခံရဲ႕သဘာဝကိုျပရာပဲသိေပးဆိုေတာ့ အဲဒီႏွစ္ခုကဘာကြာပါလဲဆရာ
စိတ္ထဲမွာဒြိဟျဖစ္ၿပီးမရွင္းလို႔ပါ ဆရာရွင္းျပ်ပးပါေနာ္
ေျဖ
အရွဳခံသဘာဝကို ျပရာဘဲ သိေပးေနတာဟာ
သတိပ႒ာန္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္
သတိပ႒ာန္ ဘာဝနာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
သတိပ႒ာန္ဘာဝနာလမ္းဆံုးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ျပီးျပည့္စံုတဲ့ တရားအားထုတ္မွဳ ျဖစ္ပါတယ္။
Yehtet Win
အရမ္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခုမွပဲရွင္းသြားပါၿပီ အစတုန္းကဆိုကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ အပ်က္ကိုလိုက္ရွာမိပါတယ္ အမွန္အတိုင္းဝန္ခံရရင္ဆႏၵလည္းေစာမိပါတယ္
အရွဳခံသဘာဝကို ျပရာဘဲ သိေပးေနတာဟာ
သတိပ႒ာန္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္
သတိပ႒ာန္ ဘာဝနာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
သတိပ႒ာန္ဘာဝနာလမ္းဆံုးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ျပီးျပည့္စံုတဲ့ တရားအားထုတ္မွဳ ျဖစ္ပါတယ္။
Yehtet Win
အရမ္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခုမွပဲရွင္းသြားပါၿပီ အစတုန္းကဆိုကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ အပ်က္ကိုလိုက္ရွာမိပါတယ္ အမွန္အတိုင္းဝန္ခံရရင္ဆႏၵလည္းေစာမိပါတယ္
ေလာကဓံဆိုတာကိုမေၾကာက္ေတာ့ဘူး
" သၾကားသည္ ခ်ိဳပါ၏။ သို႔ေသာ္ "
=================
ဒီကေန႔ေခတ္မွာ ဝိပႆနာ တရားထြန္းကားပါတယ္။ ဘယ္အရာမဆို အေကာင္းအဆိုး၊ အတုအစစ္ ဒြန္တြဲေနတတ္တဲ့ သဘာဝအတိုင္း ဝိပႆနာတရား အတုေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တရားလိုက္စားစ ေယာဂီေတြ အေနနဲ႔ အတုနဲ႔ အစစ္ကို ခြဲျခားၿပီးသိဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ ဆရာအတု ၊ ဝိပႆနာအတု နဲ႔ေတြ႔ရင္ေတာ့ တစ္သံသရာ လံုး နစ္နာၾကရပါလိမ့္မယ္။
ဝိပႆနာရဲ႕အစဟာ နာမ႐ူပရိေစၦဒဉာဏ္ပါ။ ႐ုပ္နာမ္ တို႔ရဲ႕သဘာဝကို ပိုင္းျခားသိရပါမယ္။ ၾကားနာသိ၊ ၾကံစည္သိ၊ ပြားမ်ားသိလို႔ သံုးမ်ိဳးရွိရာမွာ သံုးမ်ိဳးလံုးနဲ႔သိရပါမယ္။ အဲဒီ္လိုသိလာမွ ပညတ္၊ ပရမတ္ကြဲလာမွာပါ။
သုတဉာဏ္အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ပညတ္၊ ပရမတ္ကို ခြဲျခားနားလည္ထားမယ္ဆိုရင္ အာ႐ံုျပဳသမ်ွဟာ ဉာဏ္ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လက္ကိုေလတိုးေနတယ္ဆိုပါေတာ့။ လက္ဟာပညတ္ပါ။ တဖ်ပ္ဖ်ပ္နဲ႔ ရိုက္ခတ္ေနတဲ့ ေဖာ႒ဗၺဓာတ္က ပရမတ္ပါ။ ဒီရို္က္ခတ္ေနမႈကိုပဲ ဝါေယာလု႔ိ ေခၚလိုက္တာျဖစ္တယ္။ သူ႔ကိုေအး ေအးေဆးေဆးနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ရင္ တရိပ္ရိပ္နဲ႔ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ဉာဏ္ပါ။ မ်က္စိနဲ႔ အားရပါးရႀကီးစိုက္ၾကည့္လို႔ သိတဲ့အသိ မဟုတ္ပါဘူး။
ေယာဂီေတြက ဝိပႆနာရဲ႕ အာ႐ံုဟာ ပရမတ္ဆိုတာကို ၾကားဖူးၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပညတ္၊ ပရမတ္ အကြဲျပားၾကေလေတာ့ ပညတ္ကိုအတင္းပယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ ပညတ္ဆိုတာက ပယ္လို႔ရတဲ့တရားမ်ိဳးမွ မဟုတ္တာ။ အဲဒီေတာ့ မ်က္စိဖြင့္ရင္ပညတ္ေတြေတြ႔ေနရတယ္။ ဝိပႆနာ႐ႈရင္ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ႐ႈရမယ္ဆိုၿပီး ျဖစ္ကုန္ၾကေရာ။
ပညတ္ဟာ ေၾကာက္စရာမဟုတ္ပါဘူး။ ပညတ္ကို္ခြာ႐ႈတယ္ဆိုတာ ဂရုမစိုက္တာကို ေျပာတာပါ။ ပယ္ ေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ထဲမွာ၊ ဉာဏ္ထဲမွာ ဂရုမစိုက္ေတာ့တာပါ။
မ်က္နွာကိုမွန္ၾကည့္ၿပီး အလွျပင္တဲ့အခါ ပထမဆံုး မွန္ထဲမွာ မိမိမ်က္နွာတစ္ခုလံုးကို အာ႐ံုျပဳသတိ ထားမိပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ေတာ့ မိမိ္ျခယ္သလိုတဲ့ အစိတ္အပိုင္းကိုသာ ဂရုစိုက္ျခယ္သေနတဲ့အခါ မ်က္နွာတစ္ ခုလံုးကို ဂ႐ုမျပဳမိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီ္လိုဂ႐ုမျပဳမိလို႔ မ်က္နွာႀကီးကမွန္ထဲကေနေပ်ာက္သြားတာမွမဟုတ္တာ။ စိတ္ထဲမွာသာေပ်ာက္ေနတာပါ။
ဒီ္လိုပဲေပါ့။ လူ၊ေခြး၊ အိမ္၊ သစ္ပင္ ဆိုတာေတြဟာ ပရမတ္ေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ ထားတဲ့ ပညတ္သဏၭာာန္ေတြပါ။ အဲဒီ္ပညတ္ေတြကို ပယ္လို႔မရပါဘူး။ ပယ္လို႔လည္းမရပါဘူး။ ပညတ္ဆိုတာ သိအပ္သေသာတရား( ေဉယ်ဓမၼ) ပါ။ ေယာဂီရဲ႕ဉာဏ္က အဆင္းဆိုတဲ့ ပရမတ္ကိုသာ အာ႐ံုျပဳလိုက္ရင္ စိတ္ ထဲမွာ လူ၊ ေခြး၊ အိမ္ ဆိုတဲ့ သဏၭာန္ပညတ္ေတြ ဘယ္ေပၚလာေတာ့မလဲ။ ဒီနည္းနဲ႔ပညတ္ကိုခြါတာပါ။
စစခ်င္းေတာ့ ခ်က္ခ်င္းႀကီးခြာလို႔ရခ်င္မွရပါလိမ့္မယ္။ တျဖည္းျဖည္းေလ့က်င့္ယူလာရင္ နွလံုးသြင္း လိုက္တာနဲ႔ ရပါတယ္။အခ်ိန္အၾကာႀကီးခြာထားနိုင္ဖို႔ကေတာ့ သမာဓိအေထာက္အပံ့ေကာင္းေကာင္းလိုပါတယ္။
အာ႐ံုဟာပညတ္ျဖစ္ေနပါေစဦး၊ ဒီပညတ္ကိုသိေနတဲ့ စိတ္ဟာ ပရမတ္ပါလားလို႔ နားလည္ထားရင္ ဘယ္အာရံုကိုမ်ွမေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ အာ႐ုံနဲ႔စိတ္ ဒီနွစ္ခုပဲရွိတာပဲ၊ ပုဂၢိဳလ္၊ သတၱဝါ၊ အတၱ၊ ဇီဝမွ မရွိတာ။ ဒါကို နားလည္ထားေတာ့ စိတ္ေအးတာေပါ့။
ဝိပႆနာ သမၼာသနဉာဏ္ပိုင္းမွာ တေလာကလံုးကိုသံုးသပ္ရပါတယ္။ မိမိခႏၶာကိုယ္ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါ တပ်က္ထဲပ်က္ေနတာကိုျမင္လိုက္၊ ျပင္ပခႏၶာေတြကို ၾကည့္လိုက္၊ ေၾသာ္….သူတို႔လဲ ဒီ္လိုပ်က္ေနမွာပါ လားလို႔ သံုသပ္လိုက္နဲ႔ ႐ႈမွတ္ရပါတယ္။ အဲဒီလို ႐ႈနိုင္မွလည္း ျပင္ပအာ႐ံုေတြကို မစြဲလမ္းေတာ့မွာေပါ့။
႐ုပ္ဆိုတဲ့သဘဝ၊ ခႏၶာဆိုတဲ့ သဘာဝကိုနားလည္ထားရင္ တစ္ေလာကလံုးကို နားလည္ပါတယ္။ဒါဟာ ဉာဏ္ပါ။ ႐ုပ္ဆိုတာ ေခြး႐ုပ္၊ ႏြား႐ုပ္၊ သစ္ပင္႐ုပ္၊ အိမ္႐ုပ္ စတာေတြကို ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ခႏၶာဆိုတာ လည္း၊ လူခႏၶာ၊ ေခြးခႏၶာ စသျဖင့္ အဲဒါေတြကို ေျပာတမဟုတ္ပါဘူး။
႐ုပ္ဆိုတာ ေဖာက္ျပန္မႈသေဘာသက္သက္ကို ေျပတာပါ။ ေနပူလို႔ေဖာက္ျပန္၊ ေလတိုက္လို႔ေဖာက္ျပန္၊ ျခင္ကိုက္လို႔ေဖာက္ျပန္၊ ဗိုက္ဆာလို႔ေဖာက္ျပန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေဖာက္ျပန္ေနတာဟာ ႐ုပ္ပါ။ အဲဒီလို ေဖာက္ျပန္မႈေတြ စုေဝးေနတာကို ႐ုပ္လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလို ျခံဳငံုနားလည္မွ ဝိပႆနာအရာမွာ ႐ုပ္ကို နားလည္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ပူတယ္၊ ေအးတယ္၊ မာတယ္၊ ေပ်ာ့တယ္၊ ေတာင့္တယ္၊ တင္းတယ္၊ လႈပ္ရွားတယ္ ဆိုတာေတြက ႐ုပ္ ရဲ႕သဘာဝလကၡဏာေတြပါ။ အဲဒီသဘာဝလကၡဏာေတြကိုလည္း ပထမသိဖို႔လိုပါတယ္။ အရင္ဆံုးမိိမိသူတပါး စတဲ့ ခႏၶာေတြဟာ ဒါေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ထားပါလား၊ ဒါေတြဟာေတြဟာလည္း အရွိတရားေတြမဟုတ္ဘူး၊ အျဖစ္တရားေတြသာျဖစ္တယ္။ သူ႔ျဖစ္စဥ္ႀကီးနဲ႔သူသြားေနတာပါလားလို႔ သိထားရပါမယ္။ သတိေလးနဲ႔ေစာင့္ ၾကည့္ေနလိုက္ရင္ ထင္ရွားတဲ့အာ႐ံုေတြက ဟိုတစ္မ်ိဳး၊ ဒီတစ္မ်ိဳး အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေပၚေနၾကေတာ့ အားလံုးကိုျခံဳငံု ၿပီး ႐ုပ္္ဆိုတာ ေဖာက္ျပန္မႈျဖစ္စဥ္ႀကီးပဲလို႔ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ေမြးကတည္းကေန ေသသည္အထိ ဒီ လိုပဲျဖစ္ေနမွာပဲ။ တစ္သံသရာလံုးလည္း ဒီလိုပဲျဖစ္ခဲ့ၾကမွာပဲဆိုတဲ့ ဉာဏ္လည္းရလာပါတယ္။
႐ုပ္ဟာလႈပ္ရွားေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခုပဲ။ လႈပ္ရွားတယ္ဆိုတာလည္း သဘာဝတရားေတြတစ္ခုၿပီးတစ္ ခု ေျပာင္းလဲေနလုိ႔လႈပ္ရွားေနတာပဲ။ မလႈပ္ရွား၊ မေျပာင္းလဲေအာင္လို႔ မိမိကဘာမွမတတ္နိုင္၊ မလုပ္နိုင္ပါလား။ အမ်ိဳးမိ်ဳးေျပာင္းလဲေနၿပီး ဘာမ်ွအနွစ္သာရမရွိတဲ့ သဘာဝပါလား၊ တစ္သက္လံုးၿငိမ္ေနတဲ့ အတံုးခဲႀကီးလို႔ထင္ ထားတာ။ တကယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါလားလို႔ ' အနတၱ ' သဘာဝကို သိသြားပါေတာ့တယ္။
လူ၊ ေခြးစတဲ့သက္ရွိ႐ုပ္ေတြနဲ႔ သစ္ပင္၊ အိမ္ စတဲ့သက္မဲ့႐ုပ္ေတြဟာ အေျခခံ႐ုပ္သဘာဝခ်င္း တူပါ တယ္။ ႐ုပ္ကိုျဖစ္ေပၚပ်က္စီးေစတဲ့ နိယာမခ်င္းသာမတူတာပါ။ သက္ရွိက ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ ေၾကာင့္ ျဖစ္လည္းျဖစ္ ပ်က္လည္းပ်က္တယ္။ သက္မဲ့႐ုပ္ေတြကေတာ့ ဥတုေၾကာင့္သာ ျဖစ္ၾကတာပါ။
ဒီသေဘာတရားကို နားလည္ထားရပါတယ္။ ေအာက္ေျခေသဘာတရားကို နားမလည္ဘဲ " ျဖစ္ပ်က္ " ႐ႈခ်င္လို႔ မရပါဘူး။ ျဖစ္ပ်က္ ျမင္တယ္ဆိုတာ ' ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ' ပါ။ ေအာက္ေျခဉာဏ္ပိုင္မွ အထက္ဉာဏ္ တက္လို႔ရမွာပါ။
ေအာကေျခဉာဏ္ကို ကၽြမ္က်င္ၾကဖို႔အတြက္ ၾကားလည္းၾကားနာ၊ ၾကံလည္းၾကံစည္၊ ပြားလည္းပြားမ်ား ရပါတယ္။ အာ႐ံုကိုလည္း ဉာဏ္နဲ႔သံုးသပ္ေပးေနရပါတယ္။ ဒါမွလည္း အျမင္ရွင္းမွာပါ။ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ က ေတာ့ ပြား႐ံုသက္သက္ပါ။ အာ႐ံုက ျဖစ္ျပပ်က္ျပ တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပ်က္ ကို ေအးေအးလူလူ ေစာင့္ၾကည့္တာျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကို အမွန္တကယ္ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ရိပ္သာစြဲ၊ နည္းစြဲ၊ ဆရာစြဲေတြ လြတ္ပါၿပီ။ ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲ အားထုတ္ပါေစ အ႐ႈခံက ဒီ႐ုပ္ ဒီနာမ္ ေလးပဲရွိတာ။ ဒါေတြမွ မ႐ႈရင္ ဘာ႐ႈစရာရွိေသးလို႔လဲလို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က် သြားပါၿပီ။ ဟိုဆရာေကာင္းနိုး၊ ဒီဆရာမွန္နိုး စတဲ့ ' နာနာသတၳာရဥေလႅာကန ' ေဘးကလည္းလြတ္ပါၿပီ။ ' မဂၢါမဂၢဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ ' ျဖစ္ေနၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္လည္း ယံုၾကည္မႈရွိသြားပါၿပီ။
ျဖစ္ပ်က္ ႐ႈတယ္ေျပာၿပီး ဟိုဆရာေကာင္းနိုး၊ ဒီဆရာေကာင္းနိုးလိုက္ေနေသးရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပဲ ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဉာဏ္စဥ္ေတြနဲ႔ အေသးစိတ္တိုက္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဒီေခတ္ႀကီးမွာ ဝိပႆနာအ တုေတြကို ၾကားရ၊ ျမင္ေနရလို႔ ခုလိုသတိေပးရတာပါ။
ဝိပႆနာဆိုတာ ဉဏ္အလုပ္ပါ။ ကိုယ့္မွာဉာဏ္ျဖစ္မျဖစ္ဆိုတာကိုသာ သံုးသပ္ပါ။ ဉာဏ္အစစ္ျဖစ္ တယ္ဆိုရင္ ဝိပႆနာ႐ႈရတာကိုက ေပါ့ပါးလြတ္လပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာလို႔ တခ်ိဳ႕က " သမာဓိ " မလိုအပ္ဘူး ေျပာတယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကပါတယ္။ သူတို႔က တရားဆိုတာထိုင္မွ၊ မ်က္လံုးမွိတ္ အာ႐ံုကိုသမာဓိအားနဲ႔ ေဖာက္ၾကည့္ မွ ပညာေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ အယူဆရွိသူေတြပါ။
အာ႐ံုကိ္ု သမဓိ နဲ႔ေဖာက္ၾကည့္လို႔ ပညာေပၚမယ္ဆိုရင္ ဘုရားေတာင္ပြင့္စရာမလိုပါဘူး။ ဘုရားမပြင့္ခင္ ကတည္းက အာ႐ံုကို သမာဓိနဲ႔ ေဖာက္ၾကည့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ " ဈာန္ " ပဲ ရၾကတာပါ။ ဝိပႆနာဉာဏ္ မျဖစ္ခဲ့ၾကပါဘူး။
ဝိပႆနာဆိုတာ မဂၢင္ငါးပါးစံုမွ ျဖစ္တာပါ။ တစ္ပါးပါးလိုအပ္ေနရင္ ဝိပႆနာဉာဏ္ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ သမာဓိလဲ လိုတာေပါ့။ အာ႐ံုကိုသံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ေနတဲ့ဉာဏ္ ျပန္ျပဳတ္မက်သြားေစဖို႔ သမာဓိကထိန္း ေပးထားရပါတယ္။ အာ႐ံုကို အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ လို႔သံုးသပ္ေနတာကဉာဏ္ရဲ႕အလုပ္ပါ။ သမာဓိ ရဲ႕အလုပ္မ ဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို ခြဲျခားသိေစခ်င္လို႔ ေျပာတာပါ။
ဝိပႆနာဆိုတာ ထင္ရွားရာအာ႐ံုကို သိေအာင္လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ထိတယ္၊ သိတယ္၊ ႂကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္၊ သိတယ္ ဆိုတာေတြဟာ သတိပ႒ာန္နည္းနဲ႔ ဝိပႆနာအားထုတ္ေနတာပါ။ စစခ်င္းေတာ့ ဉာဏ္အျပည့္ဝမပါနိုင္ပါဘူး။ ပညတ္ေတြအေပၚမွာသာ က်က္စားရာမ်ားခဲ့တဲ့စိ္တ္ဟာ ပရမတ္အာ႐ံုကို ၾကာၾကာ မယူနိုင္ေသးပါဘူး။ သတိ၊ သမာဓိ ေတြအားေကာင္းလာရင္ ဉာဏ္လည္းအားရွိၿပီး ျပည့္ဝလာပါလိမ့္မယ္။ သမထ လိုေတာ့ အာ႐ံုတစ္ခုတည္းမွာ စိတ္ကိုထားၿပီး စိတ္ၿငိမ္ေအာင္ အားထုတ္တဲ့နည္းေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။
အဲဒီၤလို သတိ၊ သမာဓိ ေတြအားေကာင္းလာရင္ လႈပ္ရွားေတာ့မယ္ဆိုတဲ့အခါ လႈပ္ရွားခ်င္တဲ့စိတ္က ေလးကိုလည္း သိလာပါတယ္။ ႂကြေတာ့မယ္ဆိုရင္လည္း ႂကြခ်င္တဲ့စိတ္၊ စားေတာ့မယ္ဆိုရင္လည္း စားခ်င္တဲ့ စိတ္ကေလးကို သူ႔အလိုလိုသေဘာမ်ိဳးသိလာပါတယ္။ ဒါဟာသဘာဝပါ။ ႐ုပ္ပိုင္းမွာ ေျခႂကြေနတုန္း တဖ်ပ္ဖ်ပ္ တထစ္ထစ္ နဲ႔ ေရြ႕လ်ားမႈ သေဘာ႐ုပ္ကေလးေတြကအစ သိလာပါတယ္။ ဒီအသိေတြဟာ အာ႐ံုကိုရွာ႐ႈ၊ စိုက္႐ႈ လို႔ သိတဲ့မသိ မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ထဲမွာ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာေတြ အားေကာင္းလာလို႔ သိသြားတဲ့သေဘာပါ။ ဒီ ပညာဟာ လုပ္ယူလို႔ရတဲ့ ပညာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ သုတဉာဏ္ကို အေျခခံထားတဲ့ သဘာဝတရားအရ စိတ္ အားရွိလာလို႔ ျဖစ္လာတဲ့ ပညာသာျဖစ္ပါတယ္။
မ်က္စိမွိတ္ ထိုင္ၿပီး႐ႈမွတ္တာကလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဉာဏ္ေတာ့ ပါဖို႔လိုတာေပါ့ေလ။ ဉာဏ္မပါရင္ ေတာ့ အာ႐ံုကိုအတင္းရွာေနရလိမ့္မယ္။ ဝိပႆနာဆိုတာေစာင့္ၾကည့္တာသာျဖစ္တယ္။ စိုက္ၾကည့္တာမဟုတ္ ဘူး။ စိုက္ၾကည့္တာက ပင္ပန္းတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္တာက သက္သာတယ္။ စို္က္ၾကည့္တာကအာ႐ံုက်ဥ္းတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္တာ အာ႐ံုက်ယ္ျပန္႔တယ္။ အာ႐ံုအမ်ားနဲ႔ဆက္ဆံရေတာ့ ဉာဏ္လည္းထက္တယ္။ အျမင္လည္းပို ရွင္းတယ္။ တစ္ေလာကလံုးအထိျမင္နိုင္ပါတယ္။ စိုက္ၾကည့္တာကေတာ့ စိုက္ၾကည့္တာမွတစ္ပါး တစ္ျခားေန ရာေတြကို မျမင္နိုင္ပါဘူး။
ဝိပႆနာဆိုတာသက္သာတယ္။ ေအးေအးလူလူေစာင့္ၾကည့္ရတယ္ဆိုၿပီး ဝီရိယကို ေလ်ာ့မခ်ပစ္ရပါ ဘူး။ အဲဒီ္လိုေလ်ာ႔ခ်လိုက္ရင္ ထိန၊ မိဒၶျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ ဘယ္အရာမွ အစြန္းမေရာက္ပါေစနဲ႔။ မိမိစိတ္ၾကည္ လင္ေနလား၊ မၾကည္လင္ဘူးလားဆိုတာကို သတိထားၿပီးခ်ိန္ယူရပါတယ္။ အဲဒီ္လိုခ်ိန္ယူတတ္ဖို႔ကေတာ့ မ်ား မ်ားအားထုတ္ၿပီး အေတြ႔ၾကံဳမ်ားမ်ားရွိမွ ျဖစ္နိုင္မွာပါ။
တစ္ခါတေလမွာ စိတ္ဟာအရမ္းကို ေယာက္ယက္ခတ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီစိတ္ကို သမထနည္းနဲ႔သိ ၿပီး ထိန္းလို႔ရသြားတာ ရွိသလို၊ သိေလ၊ ရုန္းေလ၊ ပိုႂကြေလလည္းၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ အလိုက္သင့္ စိတ္ေလ်ာ့ ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္လို႔ ၿငိမ္သြားတာလည္း ရွိပါတယ္။ သင့္သလိုပဲ အသံုးျပဳသြားရမွာေပါ့။ အၿမဲတမ္းပံုေသသတ္မွတ္ ထားလို႔ ရခ်င္မွ ရမွာပါ။ မုဆိုးစုိင္သင္ဆိုသလို အလုပ္ကသင္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဉာဏ္ကသင္သြားပါလိမ့္မယ္။
သေဘာေပါက္တဲ့ ဉာဏ္၊ ပြင့္လင္းတဲ့ ဉာဏ္ရေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ တကယ္ေပါ့ပါးလြတ္လပ္ပါၿပီ။ အရိယာ ျဖစ္ေနၿပီ၊ ျဖစ္ရမယ့္ အေျခေနလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔အဆင့္နဲ႔သူေတာ့ သဘာဝတရားႀကီးကို ေနာေက် ေအာင္ နားလည္သြားလို႔ပါ။ ေနာက္ဆံုးကိေလသာစိတ္ကိုေတာင္ မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ ေလာကဓံဆိုတာကို လည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ေသမွာကိုလည္း မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။
ဒါဟာဝိပႆနာဉာဏ္ေၾကာင့္ ရရွိလာတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြျဖစ္တယ္။ ဒီဉာဏ္ကိုေတာ့ စကားလံုးနဲ႔ ပံု ေဖာ္ျပလို႔မရနိုင္ဘူး။ သၾကားမစားဖူးတဲ့လူတစ္ေယာက္ကို သၾကားခ်ိဳတယ္လို႔ေျပာရင္ သူစကားလုံးကိုသာ ၾကားမွာပါ။ စိတ္ထဲမွာေတာ့ သူစားဖူးတဲ့ ထန္းလ်က္အခ်ိဳ၊ သစ္သီးအခ်ိဳမ်ိဳးျဖစ္မွာပဲဆိုၿပီး ေတြးထင္ေနနိုင္ရံုပဲ တတ္နိုင္ပါတယ္။ သၾကားကို စားၾကည့္မွသာ ' ေၾသာ္…ဒီ္လိုခ်ိဳတာပါလားလို႔ ' သေဘာေပါက္မွာပါ။
ဒီေတာ့ ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့ေယာဂီေတြ မိမိတို႔ အမွန္တကယ္ေအာက္ေျခဉာဏ္ပိုင္ပိုင္နဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ ႐ႈေနၿပီဆို ရင္ လြတ္လပ္မႈအတန္သင့္ရေနရပါမယ္။ မရေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ မိမိဉာဏ္ကို မိမိျပန္စစ္ပါလို႔ပဲ ေျပာပါရေစ ေတာ့။
အရွင္ပညာသီရိ ( ရမၼာကၽြန္း )
{ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၊ အတြဲ ( ၁၂ ) ၊ အမွတ္ ( ၂ ) ၊ အပၸမာဒ ဓမၼရသ မဂၢဇင္း }
=================
ဒီကေန႔ေခတ္မွာ ဝိပႆနာ တရားထြန္းကားပါတယ္။ ဘယ္အရာမဆို အေကာင္းအဆိုး၊ အတုအစစ္ ဒြန္တြဲေနတတ္တဲ့ သဘာဝအတိုင္း ဝိပႆနာတရား အတုေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တရားလိုက္စားစ ေယာဂီေတြ အေနနဲ႔ အတုနဲ႔ အစစ္ကို ခြဲျခားၿပီးသိဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ ဆရာအတု ၊ ဝိပႆနာအတု နဲ႔ေတြ႔ရင္ေတာ့ တစ္သံသရာ လံုး နစ္နာၾကရပါလိမ့္မယ္။
ဝိပႆနာရဲ႕အစဟာ နာမ႐ူပရိေစၦဒဉာဏ္ပါ။ ႐ုပ္နာမ္ တို႔ရဲ႕သဘာဝကို ပိုင္းျခားသိရပါမယ္။ ၾကားနာသိ၊ ၾကံစည္သိ၊ ပြားမ်ားသိလို႔ သံုးမ်ိဳးရွိရာမွာ သံုးမ်ိဳးလံုးနဲ႔သိရပါမယ္။ အဲဒီ္လိုသိလာမွ ပညတ္၊ ပရမတ္ကြဲလာမွာပါ။
သုတဉာဏ္အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ပညတ္၊ ပရမတ္ကို ခြဲျခားနားလည္ထားမယ္ဆိုရင္ အာ႐ံုျပဳသမ်ွဟာ ဉာဏ္ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လက္ကိုေလတိုးေနတယ္ဆိုပါေတာ့။ လက္ဟာပညတ္ပါ။ တဖ်ပ္ဖ်ပ္နဲ႔ ရိုက္ခတ္ေနတဲ့ ေဖာ႒ဗၺဓာတ္က ပရမတ္ပါ။ ဒီရို္က္ခတ္ေနမႈကိုပဲ ဝါေယာလု႔ိ ေခၚလိုက္တာျဖစ္တယ္။ သူ႔ကိုေအး ေအးေဆးေဆးနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ရင္ တရိပ္ရိပ္နဲ႔ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ဉာဏ္ပါ။ မ်က္စိနဲ႔ အားရပါးရႀကီးစိုက္ၾကည့္လို႔ သိတဲ့အသိ မဟုတ္ပါဘူး။
ေယာဂီေတြက ဝိပႆနာရဲ႕ အာ႐ံုဟာ ပရမတ္ဆိုတာကို ၾကားဖူးၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပညတ္၊ ပရမတ္ အကြဲျပားၾကေလေတာ့ ပညတ္ကိုအတင္းပယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ ပညတ္ဆိုတာက ပယ္လို႔ရတဲ့တရားမ်ိဳးမွ မဟုတ္တာ။ အဲဒီေတာ့ မ်က္စိဖြင့္ရင္ပညတ္ေတြေတြ႔ေနရတယ္။ ဝိပႆနာ႐ႈရင္ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ႐ႈရမယ္ဆိုၿပီး ျဖစ္ကုန္ၾကေရာ။
ပညတ္ဟာ ေၾကာက္စရာမဟုတ္ပါဘူး။ ပညတ္ကို္ခြာ႐ႈတယ္ဆိုတာ ဂရုမစိုက္တာကို ေျပာတာပါ။ ပယ္ ေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ထဲမွာ၊ ဉာဏ္ထဲမွာ ဂရုမစိုက္ေတာ့တာပါ။
မ်က္နွာကိုမွန္ၾကည့္ၿပီး အလွျပင္တဲ့အခါ ပထမဆံုး မွန္ထဲမွာ မိမိမ်က္နွာတစ္ခုလံုးကို အာ႐ံုျပဳသတိ ထားမိပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ေတာ့ မိမိ္ျခယ္သလိုတဲ့ အစိတ္အပိုင္းကိုသာ ဂရုစိုက္ျခယ္သေနတဲ့အခါ မ်က္နွာတစ္ ခုလံုးကို ဂ႐ုမျပဳမိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီ္လိုဂ႐ုမျပဳမိလို႔ မ်က္နွာႀကီးကမွန္ထဲကေနေပ်ာက္သြားတာမွမဟုတ္တာ။ စိတ္ထဲမွာသာေပ်ာက္ေနတာပါ။
ဒီ္လိုပဲေပါ့။ လူ၊ေခြး၊ အိမ္၊ သစ္ပင္ ဆိုတာေတြဟာ ပရမတ္ေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ ထားတဲ့ ပညတ္သဏၭာာန္ေတြပါ။ အဲဒီ္ပညတ္ေတြကို ပယ္လို႔မရပါဘူး။ ပယ္လို႔လည္းမရပါဘူး။ ပညတ္ဆိုတာ သိအပ္သေသာတရား( ေဉယ်ဓမၼ) ပါ။ ေယာဂီရဲ႕ဉာဏ္က အဆင္းဆိုတဲ့ ပရမတ္ကိုသာ အာ႐ံုျပဳလိုက္ရင္ စိတ္ ထဲမွာ လူ၊ ေခြး၊ အိမ္ ဆိုတဲ့ သဏၭာန္ပညတ္ေတြ ဘယ္ေပၚလာေတာ့မလဲ။ ဒီနည္းနဲ႔ပညတ္ကိုခြါတာပါ။
စစခ်င္းေတာ့ ခ်က္ခ်င္းႀကီးခြာလို႔ရခ်င္မွရပါလိမ့္မယ္။ တျဖည္းျဖည္းေလ့က်င့္ယူလာရင္ နွလံုးသြင္း လိုက္တာနဲ႔ ရပါတယ္။အခ်ိန္အၾကာႀကီးခြာထားနိုင္ဖို႔ကေတာ့ သမာဓိအေထာက္အပံ့ေကာင္းေကာင္းလိုပါတယ္။
အာ႐ံုဟာပညတ္ျဖစ္ေနပါေစဦး၊ ဒီပညတ္ကိုသိေနတဲ့ စိတ္ဟာ ပရမတ္ပါလားလို႔ နားလည္ထားရင္ ဘယ္အာရံုကိုမ်ွမေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ အာ႐ုံနဲ႔စိတ္ ဒီနွစ္ခုပဲရွိတာပဲ၊ ပုဂၢိဳလ္၊ သတၱဝါ၊ အတၱ၊ ဇီဝမွ မရွိတာ။ ဒါကို နားလည္ထားေတာ့ စိတ္ေအးတာေပါ့။
ဝိပႆနာ သမၼာသနဉာဏ္ပိုင္းမွာ တေလာကလံုးကိုသံုးသပ္ရပါတယ္။ မိမိခႏၶာကိုယ္ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါ တပ်က္ထဲပ်က္ေနတာကိုျမင္လိုက္၊ ျပင္ပခႏၶာေတြကို ၾကည့္လိုက္၊ ေၾသာ္….သူတို႔လဲ ဒီ္လိုပ်က္ေနမွာပါ လားလို႔ သံုသပ္လိုက္နဲ႔ ႐ႈမွတ္ရပါတယ္။ အဲဒီလို ႐ႈနိုင္မွလည္း ျပင္ပအာ႐ံုေတြကို မစြဲလမ္းေတာ့မွာေပါ့။
႐ုပ္ဆိုတဲ့သဘဝ၊ ခႏၶာဆိုတဲ့ သဘာဝကိုနားလည္ထားရင္ တစ္ေလာကလံုးကို နားလည္ပါတယ္။ဒါဟာ ဉာဏ္ပါ။ ႐ုပ္ဆိုတာ ေခြး႐ုပ္၊ ႏြား႐ုပ္၊ သစ္ပင္႐ုပ္၊ အိမ္႐ုပ္ စတာေတြကို ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ခႏၶာဆိုတာ လည္း၊ လူခႏၶာ၊ ေခြးခႏၶာ စသျဖင့္ အဲဒါေတြကို ေျပာတမဟုတ္ပါဘူး။
႐ုပ္ဆိုတာ ေဖာက္ျပန္မႈသေဘာသက္သက္ကို ေျပတာပါ။ ေနပူလို႔ေဖာက္ျပန္၊ ေလတိုက္လို႔ေဖာက္ျပန္၊ ျခင္ကိုက္လို႔ေဖာက္ျပန္၊ ဗိုက္ဆာလို႔ေဖာက္ျပန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေဖာက္ျပန္ေနတာဟာ ႐ုပ္ပါ။ အဲဒီလို ေဖာက္ျပန္မႈေတြ စုေဝးေနတာကို ႐ုပ္လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလို ျခံဳငံုနားလည္မွ ဝိပႆနာအရာမွာ ႐ုပ္ကို နားလည္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ပူတယ္၊ ေအးတယ္၊ မာတယ္၊ ေပ်ာ့တယ္၊ ေတာင့္တယ္၊ တင္းတယ္၊ လႈပ္ရွားတယ္ ဆိုတာေတြက ႐ုပ္ ရဲ႕သဘာဝလကၡဏာေတြပါ။ အဲဒီသဘာဝလကၡဏာေတြကိုလည္း ပထမသိဖို႔လိုပါတယ္။ အရင္ဆံုးမိိမိသူတပါး စတဲ့ ခႏၶာေတြဟာ ဒါေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ထားပါလား၊ ဒါေတြဟာေတြဟာလည္း အရွိတရားေတြမဟုတ္ဘူး၊ အျဖစ္တရားေတြသာျဖစ္တယ္။ သူ႔ျဖစ္စဥ္ႀကီးနဲ႔သူသြားေနတာပါလားလို႔ သိထားရပါမယ္။ သတိေလးနဲ႔ေစာင့္ ၾကည့္ေနလိုက္ရင္ ထင္ရွားတဲ့အာ႐ံုေတြက ဟိုတစ္မ်ိဳး၊ ဒီတစ္မ်ိဳး အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေပၚေနၾကေတာ့ အားလံုးကိုျခံဳငံု ၿပီး ႐ုပ္္ဆိုတာ ေဖာက္ျပန္မႈျဖစ္စဥ္ႀကီးပဲလို႔ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ေမြးကတည္းကေန ေသသည္အထိ ဒီ လိုပဲျဖစ္ေနမွာပဲ။ တစ္သံသရာလံုးလည္း ဒီလိုပဲျဖစ္ခဲ့ၾကမွာပဲဆိုတဲ့ ဉာဏ္လည္းရလာပါတယ္။
႐ုပ္ဟာလႈပ္ရွားေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခုပဲ။ လႈပ္ရွားတယ္ဆိုတာလည္း သဘာဝတရားေတြတစ္ခုၿပီးတစ္ ခု ေျပာင္းလဲေနလုိ႔လႈပ္ရွားေနတာပဲ။ မလႈပ္ရွား၊ မေျပာင္းလဲေအာင္လို႔ မိမိကဘာမွမတတ္နိုင္၊ မလုပ္နိုင္ပါလား။ အမ်ိဳးမိ်ဳးေျပာင္းလဲေနၿပီး ဘာမ်ွအနွစ္သာရမရွိတဲ့ သဘာဝပါလား၊ တစ္သက္လံုးၿငိမ္ေနတဲ့ အတံုးခဲႀကီးလို႔ထင္ ထားတာ။ တကယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါလားလို႔ ' အနတၱ ' သဘာဝကို သိသြားပါေတာ့တယ္။
လူ၊ ေခြးစတဲ့သက္ရွိ႐ုပ္ေတြနဲ႔ သစ္ပင္၊ အိမ္ စတဲ့သက္မဲ့႐ုပ္ေတြဟာ အေျခခံ႐ုပ္သဘာဝခ်င္း တူပါ တယ္။ ႐ုပ္ကိုျဖစ္ေပၚပ်က္စီးေစတဲ့ နိယာမခ်င္းသာမတူတာပါ။ သက္ရွိက ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ ေၾကာင့္ ျဖစ္လည္းျဖစ္ ပ်က္လည္းပ်က္တယ္။ သက္မဲ့႐ုပ္ေတြကေတာ့ ဥတုေၾကာင့္သာ ျဖစ္ၾကတာပါ။
ဒီသေဘာတရားကို နားလည္ထားရပါတယ္။ ေအာက္ေျခေသဘာတရားကို နားမလည္ဘဲ " ျဖစ္ပ်က္ " ႐ႈခ်င္လို႔ မရပါဘူး။ ျဖစ္ပ်က္ ျမင္တယ္ဆိုတာ ' ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ' ပါ။ ေအာက္ေျခဉာဏ္ပိုင္မွ အထက္ဉာဏ္ တက္လို႔ရမွာပါ။
ေအာကေျခဉာဏ္ကို ကၽြမ္က်င္ၾကဖို႔အတြက္ ၾကားလည္းၾကားနာ၊ ၾကံလည္းၾကံစည္၊ ပြားလည္းပြားမ်ား ရပါတယ္။ အာ႐ံုကိုလည္း ဉာဏ္နဲ႔သံုးသပ္ေပးေနရပါတယ္။ ဒါမွလည္း အျမင္ရွင္းမွာပါ။ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ က ေတာ့ ပြား႐ံုသက္သက္ပါ။ အာ႐ံုက ျဖစ္ျပပ်က္ျပ တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပ်က္ ကို ေအးေအးလူလူ ေစာင့္ၾကည့္တာျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကို အမွန္တကယ္ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ရိပ္သာစြဲ၊ နည္းစြဲ၊ ဆရာစြဲေတြ လြတ္ပါၿပီ။ ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲ အားထုတ္ပါေစ အ႐ႈခံက ဒီ႐ုပ္ ဒီနာမ္ ေလးပဲရွိတာ။ ဒါေတြမွ မ႐ႈရင္ ဘာ႐ႈစရာရွိေသးလို႔လဲလို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က် သြားပါၿပီ။ ဟိုဆရာေကာင္းနိုး၊ ဒီဆရာမွန္နိုး စတဲ့ ' နာနာသတၳာရဥေလႅာကန ' ေဘးကလည္းလြတ္ပါၿပီ။ ' မဂၢါမဂၢဉာဏဒႆန ဝိသုဒၶိ ' ျဖစ္ေနၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္လည္း ယံုၾကည္မႈရွိသြားပါၿပီ။
ျဖစ္ပ်က္ ႐ႈတယ္ေျပာၿပီး ဟိုဆရာေကာင္းနိုး၊ ဒီဆရာေကာင္းနိုးလိုက္ေနေသးရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပဲ ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဉာဏ္စဥ္ေတြနဲ႔ အေသးစိတ္တိုက္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဒီေခတ္ႀကီးမွာ ဝိပႆနာအ တုေတြကို ၾကားရ၊ ျမင္ေနရလို႔ ခုလိုသတိေပးရတာပါ။
ဝိပႆနာဆိုတာ ဉဏ္အလုပ္ပါ။ ကိုယ့္မွာဉာဏ္ျဖစ္မျဖစ္ဆိုတာကိုသာ သံုးသပ္ပါ။ ဉာဏ္အစစ္ျဖစ္ တယ္ဆိုရင္ ဝိပႆနာ႐ႈရတာကိုက ေပါ့ပါးလြတ္လပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာလို႔ တခ်ိဳ႕က " သမာဓိ " မလိုအပ္ဘူး ေျပာတယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကပါတယ္။ သူတို႔က တရားဆိုတာထိုင္မွ၊ မ်က္လံုးမွိတ္ အာ႐ံုကိုသမာဓိအားနဲ႔ ေဖာက္ၾကည့္ မွ ပညာေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ အယူဆရွိသူေတြပါ။
အာ႐ံုကိ္ု သမဓိ နဲ႔ေဖာက္ၾကည့္လို႔ ပညာေပၚမယ္ဆိုရင္ ဘုရားေတာင္ပြင့္စရာမလိုပါဘူး။ ဘုရားမပြင့္ခင္ ကတည္းက အာ႐ံုကို သမာဓိနဲ႔ ေဖာက္ၾကည့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ " ဈာန္ " ပဲ ရၾကတာပါ။ ဝိပႆနာဉာဏ္ မျဖစ္ခဲ့ၾကပါဘူး။
ဝိပႆနာဆိုတာ မဂၢင္ငါးပါးစံုမွ ျဖစ္တာပါ။ တစ္ပါးပါးလိုအပ္ေနရင္ ဝိပႆနာဉာဏ္ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ သမာဓိလဲ လိုတာေပါ့။ အာ႐ံုကိုသံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ေနတဲ့ဉာဏ္ ျပန္ျပဳတ္မက်သြားေစဖို႔ သမာဓိကထိန္း ေပးထားရပါတယ္။ အာ႐ံုကို အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ လို႔သံုးသပ္ေနတာကဉာဏ္ရဲ႕အလုပ္ပါ။ သမာဓိ ရဲ႕အလုပ္မ ဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို ခြဲျခားသိေစခ်င္လို႔ ေျပာတာပါ။
ဝိပႆနာဆိုတာ ထင္ရွားရာအာ႐ံုကို သိေအာင္လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ထိတယ္၊ သိတယ္၊ ႂကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္၊ သိတယ္ ဆိုတာေတြဟာ သတိပ႒ာန္နည္းနဲ႔ ဝိပႆနာအားထုတ္ေနတာပါ။ စစခ်င္းေတာ့ ဉာဏ္အျပည့္ဝမပါနိုင္ပါဘူး။ ပညတ္ေတြအေပၚမွာသာ က်က္စားရာမ်ားခဲ့တဲ့စိ္တ္ဟာ ပရမတ္အာ႐ံုကို ၾကာၾကာ မယူနိုင္ေသးပါဘူး။ သတိ၊ သမာဓိ ေတြအားေကာင္းလာရင္ ဉာဏ္လည္းအားရွိၿပီး ျပည့္ဝလာပါလိမ့္မယ္။ သမထ လိုေတာ့ အာ႐ံုတစ္ခုတည္းမွာ စိတ္ကိုထားၿပီး စိတ္ၿငိမ္ေအာင္ အားထုတ္တဲ့နည္းေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။
အဲဒီၤလို သတိ၊ သမာဓိ ေတြအားေကာင္းလာရင္ လႈပ္ရွားေတာ့မယ္ဆိုတဲ့အခါ လႈပ္ရွားခ်င္တဲ့စိတ္က ေလးကိုလည္း သိလာပါတယ္။ ႂကြေတာ့မယ္ဆိုရင္လည္း ႂကြခ်င္တဲ့စိတ္၊ စားေတာ့မယ္ဆိုရင္လည္း စားခ်င္တဲ့ စိတ္ကေလးကို သူ႔အလိုလိုသေဘာမ်ိဳးသိလာပါတယ္။ ဒါဟာသဘာဝပါ။ ႐ုပ္ပိုင္းမွာ ေျခႂကြေနတုန္း တဖ်ပ္ဖ်ပ္ တထစ္ထစ္ နဲ႔ ေရြ႕လ်ားမႈ သေဘာ႐ုပ္ကေလးေတြကအစ သိလာပါတယ္။ ဒီအသိေတြဟာ အာ႐ံုကိုရွာ႐ႈ၊ စိုက္႐ႈ လို႔ သိတဲ့မသိ မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ထဲမွာ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာေတြ အားေကာင္းလာလို႔ သိသြားတဲ့သေဘာပါ။ ဒီ ပညာဟာ လုပ္ယူလို႔ရတဲ့ ပညာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ သုတဉာဏ္ကို အေျခခံထားတဲ့ သဘာဝတရားအရ စိတ္ အားရွိလာလို႔ ျဖစ္လာတဲ့ ပညာသာျဖစ္ပါတယ္။
မ်က္စိမွိတ္ ထိုင္ၿပီး႐ႈမွတ္တာကလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဉာဏ္ေတာ့ ပါဖို႔လိုတာေပါ့ေလ။ ဉာဏ္မပါရင္ ေတာ့ အာ႐ံုကိုအတင္းရွာေနရလိမ့္မယ္။ ဝိပႆနာဆိုတာေစာင့္ၾကည့္တာသာျဖစ္တယ္။ စိုက္ၾကည့္တာမဟုတ္ ဘူး။ စိုက္ၾကည့္တာက ပင္ပန္းတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္တာက သက္သာတယ္။ စို္က္ၾကည့္တာကအာ႐ံုက်ဥ္းတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္တာ အာ႐ံုက်ယ္ျပန္႔တယ္။ အာ႐ံုအမ်ားနဲ႔ဆက္ဆံရေတာ့ ဉာဏ္လည္းထက္တယ္။ အျမင္လည္းပို ရွင္းတယ္။ တစ္ေလာကလံုးအထိျမင္နိုင္ပါတယ္။ စိုက္ၾကည့္တာကေတာ့ စိုက္ၾကည့္တာမွတစ္ပါး တစ္ျခားေန ရာေတြကို မျမင္နိုင္ပါဘူး။
ဝိပႆနာဆိုတာသက္သာတယ္။ ေအးေအးလူလူေစာင့္ၾကည့္ရတယ္ဆိုၿပီး ဝီရိယကို ေလ်ာ့မခ်ပစ္ရပါ ဘူး။ အဲဒီ္လိုေလ်ာ႔ခ်လိုက္ရင္ ထိန၊ မိဒၶျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ ဘယ္အရာမွ အစြန္းမေရာက္ပါေစနဲ႔။ မိမိစိတ္ၾကည္ လင္ေနလား၊ မၾကည္လင္ဘူးလားဆိုတာကို သတိထားၿပီးခ်ိန္ယူရပါတယ္။ အဲဒီ္လိုခ်ိန္ယူတတ္ဖို႔ကေတာ့ မ်ား မ်ားအားထုတ္ၿပီး အေတြ႔ၾကံဳမ်ားမ်ားရွိမွ ျဖစ္နိုင္မွာပါ။
တစ္ခါတေလမွာ စိတ္ဟာအရမ္းကို ေယာက္ယက္ခတ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီစိတ္ကို သမထနည္းနဲ႔သိ ၿပီး ထိန္းလို႔ရသြားတာ ရွိသလို၊ သိေလ၊ ရုန္းေလ၊ ပိုႂကြေလလည္းၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ အလိုက္သင့္ စိတ္ေလ်ာ့ ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္လို႔ ၿငိမ္သြားတာလည္း ရွိပါတယ္။ သင့္သလိုပဲ အသံုးျပဳသြားရမွာေပါ့။ အၿမဲတမ္းပံုေသသတ္မွတ္ ထားလို႔ ရခ်င္မွ ရမွာပါ။ မုဆိုးစုိင္သင္ဆိုသလို အလုပ္ကသင္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဉာဏ္ကသင္သြားပါလိမ့္မယ္။
သေဘာေပါက္တဲ့ ဉာဏ္၊ ပြင့္လင္းတဲ့ ဉာဏ္ရေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ တကယ္ေပါ့ပါးလြတ္လပ္ပါၿပီ။ အရိယာ ျဖစ္ေနၿပီ၊ ျဖစ္ရမယ့္ အေျခေနလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔အဆင့္နဲ႔သူေတာ့ သဘာဝတရားႀကီးကို ေနာေက် ေအာင္ နားလည္သြားလို႔ပါ။ ေနာက္ဆံုးကိေလသာစိတ္ကိုေတာင္ မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ ေလာကဓံဆိုတာကို လည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ေသမွာကိုလည္း မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။
ဒါဟာဝိပႆနာဉာဏ္ေၾကာင့္ ရရွိလာတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြျဖစ္တယ္။ ဒီဉာဏ္ကိုေတာ့ စကားလံုးနဲ႔ ပံု ေဖာ္ျပလို႔မရနိုင္ဘူး။ သၾကားမစားဖူးတဲ့လူတစ္ေယာက္ကို သၾကားခ်ိဳတယ္လို႔ေျပာရင္ သူစကားလုံးကိုသာ ၾကားမွာပါ။ စိတ္ထဲမွာေတာ့ သူစားဖူးတဲ့ ထန္းလ်က္အခ်ိဳ၊ သစ္သီးအခ်ိဳမ်ိဳးျဖစ္မွာပဲဆိုၿပီး ေတြးထင္ေနနိုင္ရံုပဲ တတ္နိုင္ပါတယ္။ သၾကားကို စားၾကည့္မွသာ ' ေၾသာ္…ဒီ္လိုခ်ိဳတာပါလားလို႔ ' သေဘာေပါက္မွာပါ။
ဒီေတာ့ ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့ေယာဂီေတြ မိမိတို႔ အမွန္တကယ္ေအာက္ေျခဉာဏ္ပိုင္ပိုင္နဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ ႐ႈေနၿပီဆို ရင္ လြတ္လပ္မႈအတန္သင့္ရေနရပါမယ္။ မရေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ မိမိဉာဏ္ကို မိမိျပန္စစ္ပါလို႔ပဲ ေျပာပါရေစ ေတာ့။
အရွင္ပညာသီရိ ( ရမၼာကၽြန္း )
{ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၊ အတြဲ ( ၁၂ ) ၊ အမွတ္ ( ၂ ) ၊ အပၸမာဒ ဓမၼရသ မဂၢဇင္း }
" ဝိပႆနာဆုိတာ ဘာလဲ?"
" ဝိပႆနာဆုိတာ ဘာလဲ?" စာေရးသူ=အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
************************
ဝိပႆနာဆုိတာဟာ အရွိကုိအရွိတုိင္းျမင္တဲ့ ဥာဏ္ပါပဲ။ စာစကားႏွင့္ေျပာရရင္ ပရမတၳသဘာဝကုိ ပရမတ္ သဘာဝအတုိင္း ျမင္တဲ့ဥာဏ္ပါပဲ။ ယေန႔ျမင္ေနၾကတာက ပရမတ္သဘာဝကုိ ပညတ္အေပၚကဖုံးျပီး ျမင္ေနၾက ပါတယ္။ အဲဒီပညတ္အဖုံးကုိခြာျပီး ပရမတ္အတုိင္း ျမင္တဲ့ဥာဏ္ကုိ ဝိပႆနာဥာဏ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သတၱဝါေတြမွာ အဖုံး(၄)မ်ဳိး ဖုံးထားျခင္း ကြယ္ထားျခင္း ခံေနရပါတယ္။ အဲဒါေတြက ဘာေတြလဲလုိ႔ဆုိေတာ့
(၁)။ နာမည္ပညတ္ေခၚတဲ့ အမည္ဖုံးေနျခင္း။
(၂)။ သႏၱတိပညတ္ေခၚတဲ့ အစဥ္အတန္းဖုံးေနျခင္း။
(၃)။ သမူဟပညတ္ေခၚတဲ့ အေပါင္းအစု ဖုံးေနျခင္း။
(၄)။ သဏၭာနပညတ္ေခၚတဲ့ အသြင္သဏၭန္ဖုံးေနျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးမ်ဳိးဖုံးထားျခင္း ခံေနရတဲ့အတြက္ အမွန္တကယ္အရွိကုိ မျမင္နုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။
၁။ ေလာကမွာ အရာဝတၳဳမွန္သမ်ွေတြဟာ တကယ္ကေတာ့ ပရမတ္ေတြခ်ည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။ဒါကုိပင္ နာမည္ မတပ္ရင္ ေခၚလုိ႔မျဖစ္ေတာ့ ၊စကားေျပာလုိ႔မျဖစ္ေတာ့၊ (ငါ၊ သူ၊တစ္ပါး၊ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ၊ ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္မဲ၊ မေခ်ာ) စသည္ျဖင့္ နာမည္အသီးသီးတပ္ၾကပါတယ္။ ၾကာေတာ့ သတၱဝါေတြဟာ မူလပရမတ္အေပၚ စိတ္မေရာက္ဘဲ နာမည္တင္ပဲ စိတ္စြဲသြားေတာ့တယ္။ နာမည္ကုိ ရုိးရုိးစြဲရုံတင္မကဘဲ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ နာမည္ကပဲ ခုိက္တယ္။ နာမည္ကပဲ အက်ဳိးေပးတယ္ဆုိျပီး နာမည္ေျပာင္းရတာနဲ႔ ေရြးရတာနဲ႔ ရွဳပ္ကုန္ေတာ့တာပါ။ ဒါဟာ မူလ(ခႏၶာငါးပါး- တနည္း- ရုပ္တရား၊ နာမ္တရား လုိ႔ေခၚတဲ့ ပရမတ္)ကုိ မျမင္ေအာင္ (ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္မဲ) စတဲ့ နာမည္ပညတ္က ပရမတ္အမွန္ကုိ ဖုံးလုိက္တာပါ။
၂။ “သႏၱတိပညတ္ေခၚတဲ့ အစဥ္အတန္းဖုံးေနတယ္” ဆုိတာက ပရမတၳသဘာဝ အစစ္အမွန္ဟာ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု တစ္စပ္တည္းမဟုတ္ဘူး။ (အျပတ္ေတြ) ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ဆက္တည္းလုိ႔ထင္ရေလာက္ ေအာင္ ျဖစ္ပ်က္မႈက ျမန္ေလေတာ့ ဥာဏ္က ထိေအာင္မစူးစုိက္နုိင္လုိ႔ တဆက္တည္း ထင္မွတ္ေနၾကတယ္။ မီးစ တစ္ခုကုိ ညဥ့္အခါ လူတစ္ေယာက္က အေဝးကေနျပီး စက္ဝုိင္းျဖစ္ေအာင္ ျမန္ျမန္လွည့္ျပရင္ မသိတဲ့သူက မီးစက္ဝုိင္းလုိ႔ ထင္ရသလုိပါပဲ။ဒါဟာ ပရမတ္အမွန္ကုိ သႏၱတိပညတ္က ဖုံးလုိက္တဲ့သေဘာပါပဲ။
၃။”သမူဟပညတ္ေခၚတဲ့ အေပါင္းအစုကေနဖုံးေနပုံ” ကုိေတာ့ ဒီလုိမွတ္သားရပါမယ္။ ပရမတ္သဘာဝမွာ ရုပ္ေတြလဲ သူ႔ဘာသူ၊ သူ႔ကလာပ္စည္းႏွင့္သူ တစ္ခုျပီးမွ တစ္ခုျဖစ္ေနၾကတယ္။ စိတ္ေတြလဲ တစ္စိတ္ျပီးမွ တစ္စိတ္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အေပါင္းအစုရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။ ဒီလုိမရွိပါဘဲလ်က္ အေပါင္းအစုရယ္လုိ႔ ထင္မွတ္ ေနၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရုပ္အေပၚမွာ ရုပ္တုံးၾကီးပဲ ရုပ္ခဲၾကီးပဲလုိ႔ ထင္မွတ္ေနၾကတာဟာ သမူဟပညတ္ အဖုံးခံရတာပါပဲ။
၄။သဏၭာနပညတ္ေခၚတဲ့ သဏၭာန္အသြင္ ဖုံးပုံကေတာ့ ပရမတၳသဘာဝမွာ ေယာက်္ားသဏၭာန္၊ မိန္းမသဏၭာန္ ေခြးသဏၭာန္၊ ငွက္သဏၭာန္၊ လက္သဏၭာန္ရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။ အဝုိင္း ေလးေထာင့္ ဆုိတဲ့ သဏၭာန္ေတြလဲ မရွိပါဘူး။ ဒီသဏၭာန္ေတြဆုိတာက ပရမတၳသဘာဝရဲ႕ တည္ေနဟန္ကုိ လုိက္ျပီး ေခၚေနၾကတာ၊ တကယ္အရင္းခံ ပရမတ္ကေတာ့ သဏၭာန္အေနျဖင့္ မရွိပါဘူး။ ဒါကုိ ဥပမာျဖင့္ျပရရင္ ေျမမွဳန္႔ေတြကုိစု၊ ေရႏွင့္နယ္၊ ျပီးေတာ့ အမွဳန္႔ေတြကုိ ႏြားရုပ္လုပ္ရင္ႏြားရုပ္လုိ႔ ေခၚနုိင္တယ္။ လူရုပ္လုပ္ရင္ လူရုပ္လုိ႔ေခၚနုိင္တယ္ လုပ္ခ်င္ရာအရုပ္ေတြလုပ္ျပီး ေခၚနုိင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္တကယ္အရင္းခံကေတာ့ ေျမမွဳန္႔အစစ္သာ ျဖစ္တယ္။ ဒါကုိပင္ သူ႔တည္ေနဟန္ကုိလုိက္ျပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးေခၚေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပမာႏွင့္တထပ္တည္းပင္ ပရမတ္ေတြကုိလဲ သူတုိ႔တည္ေနဟန္ကုိလုိက္ျပီး လူလုိ႔ေခၚခ်င္ေခၚၾကတယ္။ နတ္လုိ႔ေခၚခ်င္ေခၚၾကတယ္။ အိမ္ ေက်ာင္း၊ ဇရပ္အသီးသီးေခၚၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မူလပရမတ္ကေတာ့ လူလည္းမဟုတ္၊ နတ္လည္းမဟုတ္၊ အိမ္၊ေက်ာင္း၊ ဇရပ္လည္းမဟုတ္ဘူး။ သတၱဝါေတြဟာ ဒီသဏၭာန္ေတြကုိခ်ည္း မ်က္မွန္း တန္းမိေနတာက ကမၻာအနမတဂၢ ၾကာေလေတာ့ အမွားၾကာေတာ့ အမွန္ျဖစ္တာလုိ တကယ္ ပရမတ္ေတြကုိေတာ့ မျမင္လုိေတာ့ဘဲ သဏၭာန္ပညတ္ေတြ အေပၚမွာ ထင္ျမင္စြဲလမ္း ေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ပရမတ္အမွန္ကုိ သဏၭာန္ပညတ္ဖုံးတာပဲ။
“ဝိပႆနာဆုိတာဘာလဲ” ဆုိတဲ့ အေမးကုိ ေပါင္းျပီး ေျဖရရင္ အမွား အဝိဇၨာၾကီးဖုံးထားတာကုိခြာျပီး အမွန္ ပရမတ္ အေပၚမွာ(တစ္နည္း) ပင္ကုိယ္အရွိတရားအေပၚမွာ အဲဒီအရွိတရားရဲ႕ ပင္ကုိယ္သေဘာကုိ ျမင္ျခင္း၊ ၾကည့္ျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ေျပာရပါမယ္။ ပရမတၳသဘာဝေတြဟာ ပင္ကုိယ္သဘာဝအားျဖင့္ျဖစ္ျပီး ျဖစ္လုိက္၊ ပ်က္လုိက္ေနပါတယ္။ ဝိပႆနာဥာဏ္ဆုိတာက အဲဒီအမွန္သဘာဝကုိ အမွန္အတုိင္းရွဳျမင္မႈသာျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္လုိခ်င္သလုိဆြဲျပီး ၾကည့္တဲ့ဥာဏ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ အရွိကုိ အရွိတုိင္း ၾကည့္တဲ့ဥာဏ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ (တစ္နည္း) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းလက္ေတြ႕က်င့္စဥ္သည္ (ဝိပႆနာ)ပင္ျဖစ္သည္။ ဝိပႆနာဟူသည္ ဝိ= အထူး၊ ပႆ= ရွဳၾကည့္ရျခင္း၊ (ဝိပႆနာ) ဟူသည္ (ရုပ္-နာမ္) တုိ႔၏ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္းကုိ ရွဳၾကည့္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
“ခႏၶာဒိ သခၤတဓေမၼ၊ အနိစၥာဒိ ဝိဝိဓာကာေရန ပႆတီတိ ဝိပႆနာ”၊ “ ပညတၱိ ံဌေပတြာ အနိစၥာဒိကာေရန ဝိဝိဒံပႆတီတိ ဝိပႆနာ” (မဟာသတိပ႒ာနသုတ္)
ဟူ၍ျပဆုိထားရာ၊ (ဝိပႆနာ)ဟူသည္ (နိဗၺာန္)ေရာက္ေၾကာင္းအတြက္ (ပညတ္) တုိ႔ကုိ ပယ္ခြာျပီး (ရုပ္နာမ္)တုိ႔၏ (အနိစၥ) မျမဲျခင္း၊ (ဒုကၡ) ဆင္းရဲျခင္း၊ (အနတၱ) အစုိးမရျခင္း၊ ကုိယ့္အလုိ မဟုတ္ ျခင္း စသည့္ အထူးထူးအျပားျပားေသာ အျခင္းအရာတုိ႔ကုိ (ဥာဏ္)ျဖင့္ျမင္ေအာင္ ရွဳ႕ၾကည့္ျခင္းသည္ (ဝိပႆနာ) မည္ပါတယ္လုိ႔ ေျဖၾကားလုိက္ရပါမယ္။
ဒီဝိပႆနာဥာဏ္ဟာ ဆင္ျခင္ပုံ အဆင့္ဆင့္ကုိ လုိက္ျပီး အသီးသီးဥာဏ္စဥ္ ၁၀-ပါး ရွိပါတယ္။ ပရမတ္တရား ေတြကုိ မူလအေျခခံအားျဖင့္ အာရုံဆီသုိ႔ ညြတ္တတ္ေသာ သေဘာကတစ္မ်ဳိး၊ မာသေဘာ၊ ပူသေဘာ၊ ေအးသေဘာ၊စတဲ့ သေဘာကတစ္မ်ဳိးလုိ႔ သိျခင္းကုိ နာမ္ႏွင့္ ရုပ္ ပုိင္းျခားသိတဲ့အတြက္ (နာမရူပပဋိေစၦဒဥာဏ္) လုိ႔ေခၚတယ္။ ျပီးေတာ့ နာမ္ တရား၊ ရုပ္တရားဆုိတာ သူ႔အလုိလုိ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္းႏွင့္တကြ ပုိင္းျခာသိတဲ့ဥာဏ္ကုိေတာ့ (ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္) လုိ႔ေခၚတယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ပါးကုိေတာ့ ဝိပႆနာရဲ႕ အေျခခံဥာဏ္လုိ႔မွတ္ရပါမယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ပါးကုိရရင္ စူဠေသာတာပန္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒုတိယဘဝမွာ ဂတိျမဲျပီး အပါယ္မက်တဲ့ ေသာတာပန္အငယ္စားလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအထက္က ဝိပႆနာဥာဏ္မ်ားကေတာ့
၁။ သမၼသနဥာဏ္။ (၂)။ ဥဒယဗၺယဥာဏ္။ (၃)။ဘဂၤဥာဏ္။ (၄)။ဘယဥာဏ္။ (၅)။ အာဒီနဝဥာဏ္။ (၆)။နိဗၺိဒါဥာဏ္။ (၇)။ မုဥၥိတုကမ်တာဥာဏ္။ (၈)။ ပဋိသခၤ ါဥာဏ္။ (၉)။ သခၤ ါ႐ုေပကၡဥာစ္။ (၁၀)။ အနုေလာမဥာဏ္ ဆုိျပီး ဝိပႆနာဥာဏ္ ဆယ္ပါးရွိပါတယ္။ ဒီလုိ တစ္ပါးတည္းေသာ ဝိပႆနာဥာဏ္က (၁၀) ျဖစ္ရတယ္ဆုိတာဟာ ဥာဏ္ရဲ႕ျမင္ပုံ အျခင္းအရာ အနုအရင့္ကုိလုိက္ျပီး ကြဲျပားရတယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ နာမည္တပ္ထားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဝိပႆနာဥာဏ္ေတြဟာ ေလာကီဥာဏ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာဥာဏ္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ မဂ္ဥာဏ္ ဖုိလ္ဥာဏ္ကူးမွ ေလာကုတၱရာဥာဏ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
မဂ္ဥာဏ္သုိ႔ကူးပုံ
အနုေလာမဥာဏ္ကုိ ေရာက္ရင္ မဂ္သုိ႔ကူးေတာ့မည္ဟု မွတ္ရပါမယ္။ အဲဒီအခါမွာ စိတ္ကေလးျဖစ္ပုံကုိ အဘိဓမၼသဂၤဟက်မ္းမွာ ျပထားတာရွိပါတယ္။ ပါဠိေတာ္ကုိ မျပေတာ့ပါဘူး။ အနုေလာမဥာဏ္ျဖစ္ျပီးရင္ ပုထုဇဥ္အႏြယ္ကုိ ျဖတ္လ်က္ အရိယာအႏြယ္ကုိ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ ေဂါၾတဘူစိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ဟာ နိဗၺာန္အာရုံျပဳပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေဂါၾတဘူစိတ္ဟာ ေလာကီ မဟာကုသုိလ္စိတ္ပဲ ျဖစ္ပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ မဂ္စိတ္ျဖစ္လာပုံက ဒီလုိပါ။ အဲဒီ ေဂါၾတဘူဥာဏ္ရဲ႕အျခားမဲ့မွာ သိ၊ ပယ္၊ဆုိက္၊ ပြား (၄)ပါး ကိစၥကုိ တစ္ခ်က္တည္း ျပီးေစတဲ့ မဂ္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီမဂ္စိတ္ တစ္ၾကိမ္ျဖစ္ျပီး ဖုိလ္စိတ္ ၂-ၾကိမ္၊ ၃-ၾကိမ္ျဖစ္ျပီးေနာက္ ဘဝင္က်ပါတယ္။ အဲဒီ ဖုိလ္စိတ္လည္း နိဗၺာန္ကုိပဲအာရုံျပဳပါတယ္။ အဲဒီလုိ မဂ္စိတ္ ဖုိလ္စိတ္ေတြနဲ႔ နိဗၺာန္ကုိ အာရုံျပဳတာကုိပင္ နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ လူကနိဗၺာန္ကုိေရာက္သြား တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေသျပီးမွ နိဗၺာန္ကုိ ေရာက္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလုိတစ္ၾကိမ္မ်ွ နိဗၺာန္ကုိျမင္လုိက္ရင္ ဒိ႒ိ၊ ဝိစိကိစၦာျပတ္ျပီး ေသာတာပန္တည္တယ္။ အပါယ္တံခါးလည္းလုံးဝ ပိတ္တယ္။ (၇)ဘဝ အလြန္ဆုံး သံသရာမွာ လည္ျပီး အထက္တန္းက်က် စံစားျပီးေနာက္ နိဗၺာန္ဝင္မည့္ ေသခ်ာသူျဖစ္ပါတယ္ဆုိတာ အသိေပးေရးသားလုိက္ရပါသည္။
စာဖတ္သူအားလုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ လုိရာဆႏၵမ်ားတစ္လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။
Credit=အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
************************
ဝိပႆနာဆုိတာဟာ အရွိကုိအရွိတုိင္းျမင္တဲ့ ဥာဏ္ပါပဲ။ စာစကားႏွင့္ေျပာရရင္ ပရမတၳသဘာဝကုိ ပရမတ္ သဘာဝအတုိင္း ျမင္တဲ့ဥာဏ္ပါပဲ။ ယေန႔ျမင္ေနၾကတာက ပရမတ္သဘာဝကုိ ပညတ္အေပၚကဖုံးျပီး ျမင္ေနၾက ပါတယ္။ အဲဒီပညတ္အဖုံးကုိခြာျပီး ပရမတ္အတုိင္း ျမင္တဲ့ဥာဏ္ကုိ ဝိပႆနာဥာဏ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သတၱဝါေတြမွာ အဖုံး(၄)မ်ဳိး ဖုံးထားျခင္း ကြယ္ထားျခင္း ခံေနရပါတယ္။ အဲဒါေတြက ဘာေတြလဲလုိ႔ဆုိေတာ့
(၁)။ နာမည္ပညတ္ေခၚတဲ့ အမည္ဖုံးေနျခင္း။
(၂)။ သႏၱတိပညတ္ေခၚတဲ့ အစဥ္အတန္းဖုံးေနျခင္း။
(၃)။ သမူဟပညတ္ေခၚတဲ့ အေပါင္းအစု ဖုံးေနျခင္း။
(၄)။ သဏၭာနပညတ္ေခၚတဲ့ အသြင္သဏၭန္ဖုံးေနျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးမ်ဳိးဖုံးထားျခင္း ခံေနရတဲ့အတြက္ အမွန္တကယ္အရွိကုိ မျမင္နုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။
၁။ ေလာကမွာ အရာဝတၳဳမွန္သမ်ွေတြဟာ တကယ္ကေတာ့ ပရမတ္ေတြခ်ည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။ဒါကုိပင္ နာမည္ မတပ္ရင္ ေခၚလုိ႔မျဖစ္ေတာ့ ၊စကားေျပာလုိ႔မျဖစ္ေတာ့၊ (ငါ၊ သူ၊တစ္ပါး၊ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ၊ ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္မဲ၊ မေခ်ာ) စသည္ျဖင့္ နာမည္အသီးသီးတပ္ၾကပါတယ္။ ၾကာေတာ့ သတၱဝါေတြဟာ မူလပရမတ္အေပၚ စိတ္မေရာက္ဘဲ နာမည္တင္ပဲ စိတ္စြဲသြားေတာ့တယ္။ နာမည္ကုိ ရုိးရုိးစြဲရုံတင္မကဘဲ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ နာမည္ကပဲ ခုိက္တယ္။ နာမည္ကပဲ အက်ဳိးေပးတယ္ဆုိျပီး နာမည္ေျပာင္းရတာနဲ႔ ေရြးရတာနဲ႔ ရွဳပ္ကုန္ေတာ့တာပါ။ ဒါဟာ မူလ(ခႏၶာငါးပါး- တနည္း- ရုပ္တရား၊ နာမ္တရား လုိ႔ေခၚတဲ့ ပရမတ္)ကုိ မျမင္ေအာင္ (ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္မဲ) စတဲ့ နာမည္ပညတ္က ပရမတ္အမွန္ကုိ ဖုံးလုိက္တာပါ။
၂။ “သႏၱတိပညတ္ေခၚတဲ့ အစဥ္အတန္းဖုံးေနတယ္” ဆုိတာက ပရမတၳသဘာဝ အစစ္အမွန္ဟာ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု တစ္စပ္တည္းမဟုတ္ဘူး။ (အျပတ္ေတြ) ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ဆက္တည္းလုိ႔ထင္ရေလာက္ ေအာင္ ျဖစ္ပ်က္မႈက ျမန္ေလေတာ့ ဥာဏ္က ထိေအာင္မစူးစုိက္နုိင္လုိ႔ တဆက္တည္း ထင္မွတ္ေနၾကတယ္။ မီးစ တစ္ခုကုိ ညဥ့္အခါ လူတစ္ေယာက္က အေဝးကေနျပီး စက္ဝုိင္းျဖစ္ေအာင္ ျမန္ျမန္လွည့္ျပရင္ မသိတဲ့သူက မီးစက္ဝုိင္းလုိ႔ ထင္ရသလုိပါပဲ။ဒါဟာ ပရမတ္အမွန္ကုိ သႏၱတိပညတ္က ဖုံးလုိက္တဲ့သေဘာပါပဲ။
၃။”သမူဟပညတ္ေခၚတဲ့ အေပါင္းအစုကေနဖုံးေနပုံ” ကုိေတာ့ ဒီလုိမွတ္သားရပါမယ္။ ပရမတ္သဘာဝမွာ ရုပ္ေတြလဲ သူ႔ဘာသူ၊ သူ႔ကလာပ္စည္းႏွင့္သူ တစ္ခုျပီးမွ တစ္ခုျဖစ္ေနၾကတယ္။ စိတ္ေတြလဲ တစ္စိတ္ျပီးမွ တစ္စိတ္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အေပါင္းအစုရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။ ဒီလုိမရွိပါဘဲလ်က္ အေပါင္းအစုရယ္လုိ႔ ထင္မွတ္ ေနၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရုပ္အေပၚမွာ ရုပ္တုံးၾကီးပဲ ရုပ္ခဲၾကီးပဲလုိ႔ ထင္မွတ္ေနၾကတာဟာ သမူဟပညတ္ အဖုံးခံရတာပါပဲ။
၄။သဏၭာနပညတ္ေခၚတဲ့ သဏၭာန္အသြင္ ဖုံးပုံကေတာ့ ပရမတၳသဘာဝမွာ ေယာက်္ားသဏၭာန္၊ မိန္းမသဏၭာန္ ေခြးသဏၭာန္၊ ငွက္သဏၭာန္၊ လက္သဏၭာန္ရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။ အဝုိင္း ေလးေထာင့္ ဆုိတဲ့ သဏၭာန္ေတြလဲ မရွိပါဘူး။ ဒီသဏၭာန္ေတြဆုိတာက ပရမတၳသဘာဝရဲ႕ တည္ေနဟန္ကုိ လုိက္ျပီး ေခၚေနၾကတာ၊ တကယ္အရင္းခံ ပရမတ္ကေတာ့ သဏၭာန္အေနျဖင့္ မရွိပါဘူး။ ဒါကုိ ဥပမာျဖင့္ျပရရင္ ေျမမွဳန္႔ေတြကုိစု၊ ေရႏွင့္နယ္၊ ျပီးေတာ့ အမွဳန္႔ေတြကုိ ႏြားရုပ္လုပ္ရင္ႏြားရုပ္လုိ႔ ေခၚနုိင္တယ္။ လူရုပ္လုပ္ရင္ လူရုပ္လုိ႔ေခၚနုိင္တယ္ လုပ္ခ်င္ရာအရုပ္ေတြလုပ္ျပီး ေခၚနုိင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္တကယ္အရင္းခံကေတာ့ ေျမမွဳန္႔အစစ္သာ ျဖစ္တယ္။ ဒါကုိပင္ သူ႔တည္ေနဟန္ကုိလုိက္ျပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးေခၚေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပမာႏွင့္တထပ္တည္းပင္ ပရမတ္ေတြကုိလဲ သူတုိ႔တည္ေနဟန္ကုိလုိက္ျပီး လူလုိ႔ေခၚခ်င္ေခၚၾကတယ္။ နတ္လုိ႔ေခၚခ်င္ေခၚၾကတယ္။ အိမ္ ေက်ာင္း၊ ဇရပ္အသီးသီးေခၚၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မူလပရမတ္ကေတာ့ လူလည္းမဟုတ္၊ နတ္လည္းမဟုတ္၊ အိမ္၊ေက်ာင္း၊ ဇရပ္လည္းမဟုတ္ဘူး။ သတၱဝါေတြဟာ ဒီသဏၭာန္ေတြကုိခ်ည္း မ်က္မွန္း တန္းမိေနတာက ကမၻာအနမတဂၢ ၾကာေလေတာ့ အမွားၾကာေတာ့ အမွန္ျဖစ္တာလုိ တကယ္ ပရမတ္ေတြကုိေတာ့ မျမင္လုိေတာ့ဘဲ သဏၭာန္ပညတ္ေတြ အေပၚမွာ ထင္ျမင္စြဲလမ္း ေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ပရမတ္အမွန္ကုိ သဏၭာန္ပညတ္ဖုံးတာပဲ။
“ဝိပႆနာဆုိတာဘာလဲ” ဆုိတဲ့ အေမးကုိ ေပါင္းျပီး ေျဖရရင္ အမွား အဝိဇၨာၾကီးဖုံးထားတာကုိခြာျပီး အမွန္ ပရမတ္ အေပၚမွာ(တစ္နည္း) ပင္ကုိယ္အရွိတရားအေပၚမွာ အဲဒီအရွိတရားရဲ႕ ပင္ကုိယ္သေဘာကုိ ျမင္ျခင္း၊ ၾကည့္ျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ေျပာရပါမယ္။ ပရမတၳသဘာဝေတြဟာ ပင္ကုိယ္သဘာဝအားျဖင့္ျဖစ္ျပီး ျဖစ္လုိက္၊ ပ်က္လုိက္ေနပါတယ္။ ဝိပႆနာဥာဏ္ဆုိတာက အဲဒီအမွန္သဘာဝကုိ အမွန္အတုိင္းရွဳျမင္မႈသာျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္လုိခ်င္သလုိဆြဲျပီး ၾကည့္တဲ့ဥာဏ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ အရွိကုိ အရွိတုိင္း ၾကည့္တဲ့ဥာဏ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ (တစ္နည္း) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းလက္ေတြ႕က်င့္စဥ္သည္ (ဝိပႆနာ)ပင္ျဖစ္သည္။ ဝိပႆနာဟူသည္ ဝိ= အထူး၊ ပႆ= ရွဳၾကည့္ရျခင္း၊ (ဝိပႆနာ) ဟူသည္ (ရုပ္-နာမ္) တုိ႔၏ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္းကုိ ရွဳၾကည့္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
“ခႏၶာဒိ သခၤတဓေမၼ၊ အနိစၥာဒိ ဝိဝိဓာကာေရန ပႆတီတိ ဝိပႆနာ”၊ “ ပညတၱိ ံဌေပတြာ အနိစၥာဒိကာေရန ဝိဝိဒံပႆတီတိ ဝိပႆနာ” (မဟာသတိပ႒ာနသုတ္)
ဟူ၍ျပဆုိထားရာ၊ (ဝိပႆနာ)ဟူသည္ (နိဗၺာန္)ေရာက္ေၾကာင္းအတြက္ (ပညတ္) တုိ႔ကုိ ပယ္ခြာျပီး (ရုပ္နာမ္)တုိ႔၏ (အနိစၥ) မျမဲျခင္း၊ (ဒုကၡ) ဆင္းရဲျခင္း၊ (အနတၱ) အစုိးမရျခင္း၊ ကုိယ့္အလုိ မဟုတ္ ျခင္း စသည့္ အထူးထူးအျပားျပားေသာ အျခင္းအရာတုိ႔ကုိ (ဥာဏ္)ျဖင့္ျမင္ေအာင္ ရွဳ႕ၾကည့္ျခင္းသည္ (ဝိပႆနာ) မည္ပါတယ္လုိ႔ ေျဖၾကားလုိက္ရပါမယ္။
ဒီဝိပႆနာဥာဏ္ဟာ ဆင္ျခင္ပုံ အဆင့္ဆင့္ကုိ လုိက္ျပီး အသီးသီးဥာဏ္စဥ္ ၁၀-ပါး ရွိပါတယ္။ ပရမတ္တရား ေတြကုိ မူလအေျခခံအားျဖင့္ အာရုံဆီသုိ႔ ညြတ္တတ္ေသာ သေဘာကတစ္မ်ဳိး၊ မာသေဘာ၊ ပူသေဘာ၊ ေအးသေဘာ၊စတဲ့ သေဘာကတစ္မ်ဳိးလုိ႔ သိျခင္းကုိ နာမ္ႏွင့္ ရုပ္ ပုိင္းျခားသိတဲ့အတြက္ (နာမရူပပဋိေစၦဒဥာဏ္) လုိ႔ေခၚတယ္။ ျပီးေတာ့ နာမ္ တရား၊ ရုပ္တရားဆုိတာ သူ႔အလုိလုိ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္းႏွင့္တကြ ပုိင္းျခာသိတဲ့ဥာဏ္ကုိေတာ့ (ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္) လုိ႔ေခၚတယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ပါးကုိေတာ့ ဝိပႆနာရဲ႕ အေျခခံဥာဏ္လုိ႔မွတ္ရပါမယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ပါးကုိရရင္ စူဠေသာတာပန္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒုတိယဘဝမွာ ဂတိျမဲျပီး အပါယ္မက်တဲ့ ေသာတာပန္အငယ္စားလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအထက္က ဝိပႆနာဥာဏ္မ်ားကေတာ့
၁။ သမၼသနဥာဏ္။ (၂)။ ဥဒယဗၺယဥာဏ္။ (၃)။ဘဂၤဥာဏ္။ (၄)။ဘယဥာဏ္။ (၅)။ အာဒီနဝဥာဏ္။ (၆)။နိဗၺိဒါဥာဏ္။ (၇)။ မုဥၥိတုကမ်တာဥာဏ္။ (၈)။ ပဋိသခၤ ါဥာဏ္။ (၉)။ သခၤ ါ႐ုေပကၡဥာစ္။ (၁၀)။ အနုေလာမဥာဏ္ ဆုိျပီး ဝိပႆနာဥာဏ္ ဆယ္ပါးရွိပါတယ္။ ဒီလုိ တစ္ပါးတည္းေသာ ဝိပႆနာဥာဏ္က (၁၀) ျဖစ္ရတယ္ဆုိတာဟာ ဥာဏ္ရဲ႕ျမင္ပုံ အျခင္းအရာ အနုအရင့္ကုိလုိက္ျပီး ကြဲျပားရတယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ နာမည္တပ္ထားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဝိပႆနာဥာဏ္ေတြဟာ ေလာကီဥာဏ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာဥာဏ္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ မဂ္ဥာဏ္ ဖုိလ္ဥာဏ္ကူးမွ ေလာကုတၱရာဥာဏ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
မဂ္ဥာဏ္သုိ႔ကူးပုံ
အနုေလာမဥာဏ္ကုိ ေရာက္ရင္ မဂ္သုိ႔ကူးေတာ့မည္ဟု မွတ္ရပါမယ္။ အဲဒီအခါမွာ စိတ္ကေလးျဖစ္ပုံကုိ အဘိဓမၼသဂၤဟက်မ္းမွာ ျပထားတာရွိပါတယ္။ ပါဠိေတာ္ကုိ မျပေတာ့ပါဘူး။ အနုေလာမဥာဏ္ျဖစ္ျပီးရင္ ပုထုဇဥ္အႏြယ္ကုိ ျဖတ္လ်က္ အရိယာအႏြယ္ကုိ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ ေဂါၾတဘူစိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ဟာ နိဗၺာန္အာရုံျပဳပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေဂါၾတဘူစိတ္ဟာ ေလာကီ မဟာကုသုိလ္စိတ္ပဲ ျဖစ္ပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ မဂ္စိတ္ျဖစ္လာပုံက ဒီလုိပါ။ အဲဒီ ေဂါၾတဘူဥာဏ္ရဲ႕အျခားမဲ့မွာ သိ၊ ပယ္၊ဆုိက္၊ ပြား (၄)ပါး ကိစၥကုိ တစ္ခ်က္တည္း ျပီးေစတဲ့ မဂ္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီမဂ္စိတ္ တစ္ၾကိမ္ျဖစ္ျပီး ဖုိလ္စိတ္ ၂-ၾကိမ္၊ ၃-ၾကိမ္ျဖစ္ျပီးေနာက္ ဘဝင္က်ပါတယ္။ အဲဒီ ဖုိလ္စိတ္လည္း နိဗၺာန္ကုိပဲအာရုံျပဳပါတယ္။ အဲဒီလုိ မဂ္စိတ္ ဖုိလ္စိတ္ေတြနဲ႔ နိဗၺာန္ကုိ အာရုံျပဳတာကုိပင္ နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ လူကနိဗၺာန္ကုိေရာက္သြား တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေသျပီးမွ နိဗၺာန္ကုိ ေရာက္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလုိတစ္ၾကိမ္မ်ွ နိဗၺာန္ကုိျမင္လုိက္ရင္ ဒိ႒ိ၊ ဝိစိကိစၦာျပတ္ျပီး ေသာတာပန္တည္တယ္။ အပါယ္တံခါးလည္းလုံးဝ ပိတ္တယ္။ (၇)ဘဝ အလြန္ဆုံး သံသရာမွာ လည္ျပီး အထက္တန္းက်က် စံစားျပီးေနာက္ နိဗၺာန္ဝင္မည့္ ေသခ်ာသူျဖစ္ပါတယ္ဆုိတာ အသိေပးေရးသားလုိက္ရပါသည္။
စာဖတ္သူအားလုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ လုိရာဆႏၵမ်ားတစ္လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။
Credit=အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
Sunday, April 10, 2016
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 6 - C)
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 6 - C)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(စိတ္ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္)
🔯 mindful compassion ဆိုတာ
mindful က "သတိပ႒ာန္"
compassion က "ကရုဏာ" သတိပ႒ာန္အေျခခံတဲ့ ကရုဏာ။
ဒီဟာကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ negative emotion ကို manage လုပ္တာ။ ဒါက ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ျပန္သနားတတ္ဖို႔ပါ။
★ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့ဟာေတြ ၾကားရတယ္ဆိုရင္ သဘာ၀ တုံ႔ျပန္မႈကေတာ့ survival instinct ဆိုတာရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ေျပာတာ။ survival instinct (အသက္လြတ္ေအာင္ သူ႔သဘာ၀အရ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ တံု႔ျပန္မႈ chemical ဓာတ္ေတြ)။
★ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ survival instinct က ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚလာတုန္းဆိုရင္ fight or flightပဲ။
Fight က ရင္ဆိုင္ၿပီးေတာ့ ရန္ျဖစ္တယ္ေပါ့။ တိုက္ခိုက္တယ္။
Flight က ထြက္ေျပးတာ။
ဒီႏွစ္ခုကိုပဲ survival instinct ဆိုၿပီးေတာ့ သိပံၸပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကတာ။
★ ဥပမာ လူတစ္ေယာက္က ကိုယ့္အိမ္ရဲ႕ မွန္တံခါးကို လာခြဲတယ္ဆိုရင္ ၊ ေက်ာက္ခဲနဲ႔လာပစ္တယ္ဆိုရင္ survival instinct reaction (အသက္လြတ္ေအာင္ သဘာဝအရ ခုခံ တံု႔ျပန္မႈ) ရွိမွာပဲ။ တံု႔ျပန္မႈရွိမွာပဲ။
★ ဒီ တံု႔ျပန္တဲ့ေနရာမွာ အမ်ားစုကေတာ့ လိုအပ္တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ တံု႔ျပန္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ survivial instinct ဆိုတာကို သတိပ႒ာန္နဲ႔ၾကည့္ရင္ ဒီ instinct - (လူေတြမွာ သဘာ၀ရွိတဲ့ တံု႔ျပန္မႈ သေဘာတရားေလး)က emergency (အေရးေပၚအေျခအေန) မွာပဲ သံုးတာ။
★ Negative emotion က ဘာနဲ႔ တူတုန္းဆိုေတာ့ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္နဲ႔တူတယ္။ ေတာထဲကို ဘာမွ ျပင္ဆင္မထားဘဲနဲ႔ ဒီအတိုင္း၀င္သြားတယ္။ ဒီေတာထဲမွာ ဘာတိရိစာၦန္ေတြရွိတယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာမထားဘူး။ ေျမပံုၾကည့္မထားဘူး။ အကာအကြယ္ယူမသြားဘူး။ ဒီအတိုင္း၀င္သြားတယ္။ ၀င္သြားၿပီးေတာ့ ဒီသစ္ပင္ေတြ ေတာေတာင္ေတြ လွလိုက္တာ။ ဒီပန္းေတြ လွလိုက္တာ၊ ေရကန္ေတြ လွလိုက္တာဆိုၿပီးေတာ့ ထိုင္ၿပီးေတာ့ သဘာ၀ကို enjoy လုပ္ဖို႔ (ၾကည့္ရႈခံစားဖို႔),လုပ္ေနတုန္း ဘယ္ကေနလာမွန္းမသိဘူး။ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္တစ္ေကာင္က ထြက္လာတယ္။
★ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဘာလုပ္မွာတုန္းဆိုေတာ့ survival instinct က ခ်က္ခ်င္း ထြက္လာတယ္။ တကယ္လို႔ အေကာင္က ေသးတယ္ဆိုရင္ ဒီလူက ခ်က္ခ်င္း အဲ့ဒီ သားေကာင္ကို သတ္ပစ္မယ္။ ဒါ သူ႔ရဲ႕ survival instinct ။ အေကာင္က နည္းနည္းႀကီးတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္မသိဘူးဆိုရင္ သူကထြက္ေျပးမယ္။ ဒါက Fight or Flight။
★ ဒီ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ negative emotion ေတြလည္းပဲ သူက ေတာရုိင္းတိရိစာၦန္လိုပဲ ဘယ္ကေန ေပၚလာမွန္း မသိဘူး။ အစည္းအေ၀းထိုင္ေနရင္းနဲ႔ လာတာ။
★ ကိုယ္က က်က်နန ျပင္ဆင္ၿပီးေတာ့လာတယ္။ အ၀တ္အစားက်က်နန ျပင္ဆင္လာတယ္။ အစည္းအေ၀းတက္ဖို႔ ျပင္ဆင္လာတယ္။
လူေတြ ၾကားထဲမွာ တစ္ေယာက္ေယာက္က ကိုယ္ေျပာတဲ့ဟာလက္မခံဘူး။
ဒါမွမဟုတ္ သူေျပာတာ ကိုယ္ မၾကားခ်င္ဘူး။ လက္မခံဘူးဆိုရင္ ဒါက ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ ဘယ္ကေနထြက္ေပၚလာမွန္းမသိဘူး။ ထြက္ေပၚလာတယ္။
★ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီ negative reaction ရွိတဲ့ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားဟာ ေတာထဲမွာ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္နဲ႔ အတူတူေနရတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ wild animal.
(ဘုန္းႀကီးေရးတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္။ Different aspect of mindfulness ဆိုတာ စာအုပ္ကေတာ့ ကုန္သြားၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ေပၚမွာရွိတယ္။
ဒီအေၾကာင္းေလး နည္းနည္းေရးထားတယ္။ Survival instinct နဲ႔ ဒီ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ နဲ႔ negative emotion အေၾကာင္း။ ၿပီးခဲ့တဲ့ (၁၇) ႏွစ္ေလာက္က ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။)
★ Survival instinct ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလိုက္တာ။ လြတ္သြားတယ္။ လြတ္သြားၿပီးေတာ့ တစ္ေနရာမွာ အနားယူတယ္။ ျပန္ၿပီးေတာ့ recharge လုပ္တယ္။ အနားယူတယ္။ ဟာ.. လွလိုက္တာ။ ဒီေနရာေလး။ ေတာ္ေသးတယ္ေဟ့ ..
★ ပထမအႀကိမ္ ေျပးတယ္ဆိုေတာ့ ခပ္ျမန္ျမန္ေျပးႏိုင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အနားယူတာလည္းပဲ ခပ္ျမန္ျမန္ျပန္ၿပီးေတာ့ အားေတြ ျပန္ျပည့္လာတယ္။
★ ဒါေပမယ့္ ေဘးနားမွာ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ သတိမထားမိဘူး။ ထိုင္ၿပီးေတာ့ enjoy လုပ္ေနတုန္း ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ ထပ္ေပၚလာတယ္။
★ ဒီလိုပဲ အိမ္ကေန အလုပ္သြားေနတယ္။ စိတ္က အလုပ္မွာ ေရာက္ေနတယ္။ အလုပ္ပဲ ေရာက္ေနတယ္။ ကားၾကပ္တယ္။ (traffic ျဖစ္တယ္။) အဲ့ဒါကို သတိမထားမိဘူး။ သတိမထားမိေတာ့ negative reaction က သူ႔ဟာသူ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ဒါ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္။
သတိမထားမိလို႔ သူ႔ဟာသူ ျဖစ္လာတယ္။
★ သတိထားမိတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ negative reaction က မလိုအပ္ဘူးတဲ့။ choice ရွိတယ္။ (ေရြးခ်ယ္စရာရွိတယ္။)
သတိရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာရွိတယ္။ သတိမရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာမရွိဘူး။
★ သတိရွိရင္ေတာ့ ဒီ negative reaction ဘယ္ေလာက္အထိပဲ ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ မျဖစ္ရင္လည္း ရတယ္။ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္လည္း ဘယ္လို manage လုပ္မယ္။ အဲ့ဒါေတြလည္း choice ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သတိမရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က်ေတာ့ ဒီလိုပဲ ဒရြတ္တိုက္ ပါသြားပါတယ္တဲ့။ ဒီ negative reaction ဆြဲေခၚရာေနာက္ကို ပါသြားတယ္။
★ ကားေပၚမွာ ကားၾကပ္လို႔ သားရိုင္းတစ္ေကာင္ တိုက္ခိုက္တာ ခံရၿပီ။
• တယ္လီဖုန္းျမည္တယ္။ ဟိုက လွမ္းေခၚတယ္။ မေရာက္ေသးဘူးလား။ pressure ေနာက္တစ္မ်ိဳးဆိုေတာ့ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ ေနာက္တစ္ေကာင္ ၀င္လာတယ္။
● ေနာက္ .. မေရာက္ေသးဘူးလား.. တယ္လီဖုန္း ခဏ ခဏလာတယ္။
● မေန႔ကအလုပ္ေတြ
● မနက္ဖန္ အလုပ္ေတြ
အဲ့ဒီလို ဟာေတြနဲ႔ စုၿပံဳၿပီး ၀င္လာရင္
ေတာရိုင္း တိရိစာၦန္ မ်ားတယ္ဆိုရင္ေလ
You get overwhelm အဲ့လုိ ျဖစ္သြားတယ္။
★ ဥပမာတစ္ခု ထပ္ေပးဦးမယ္။ မိလိႏၵပညာထဲမွာ ပါတယ္။ Spider (ပင့္ကူေကာင္)။ သတိရွိတဲ့ ပင့္ကူေကာင္ဆိုရင္ သူ႔အိမ္ေဆာက္ၿပီးရင္ သူ အလယ္တည့္တည့္မွာ ေနတယ္။ အလယ္တည့္တည့္မွာေနလို႔ ဒီ ေတာရိုင္း တိရိစာၦန္ပဲ ဆိုပါေတာ့ ပိုးမႊားေလးေတြ တစ္ေကာင္က်လာၿပီဆိုရင္ သူက သြားစားလိုက္ၿပီးေတာ့ အလယ္မွာ ျပန္ေနတယ္။ ခ်က္ခ်င္း manage လုပ္ႏိုင္တယ္။ သူ႔အိမ္ကို သူ manage လုပ္ႏိုင္တယ္။
★ အဲ့လိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ သူက ေလွ်ာက္သြားေနတယ္ဆုိရင္ သူကိုယ္တိုင္၊ သူ ဖန္တီးထားတဲ့ vibration ေတြနဲ႔ ဘယ္ဘက္က အေကာင္ေသးေတြ က်တယ္ဆိုတာ သူ မသိႏိုင္ေတာ့ဘူး။ မသိႏိုင္ေတာ့ ဟိုဘက္ေထာင့္ကလည္း တစ္ေကာင္က်၊ ဒီဘက္ေထာင့္ကလည္း တစ္ေကာင္က်။ ေနာက္ပိုင္း အေကာင္ေတြမ်ားလြန္းတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ deal လုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ကိုင္တြယ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ overwhelm ျဖစ္သြားတာ။
★ ဒီလိုပဲ မ်က္စိဆိုတဲ့ channel ကေန Stress (စိတ္ဖိစီးမႈ) ေလး နည္းနည္း စုထားတယ္။ နားဆိုတဲ့ Channel ကေန Stress ( စိတ္ဖိစီးမႈ) နည္းနည္း စုထားတယ္။
ေနာက္ စိတ္ညစ္ညစ္နဲ႔ အစားအေသာက္စားတယ္။ အစားအေသာက္ မႀကိဳက္လို႔၊ ကိုယ့္အရသာအတုိင္း ရာႏႈန္းျပည့္မရလို႔၊ ၆၀% ပဲရတယ္။ ၅၀% ပဲရတယ္။
★ အဲ့ဒါ ပိုးမႊားေလး တစ္ေကာင္၊ မဟုတ္ရင္လည္း သားရိုင္းတစ္ေကာင္ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေပၚလာ။ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ depression (စိတ္ဓာတ္က်တာ) ျဖစ္သြားတာပဲ။
★ ဘယ္ကေန စလို႔ စရမွန္း မသိေတာ့ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အိမ္ ရွိရတယ္တဲ့။ စိတ္ရဲ႕ အိမ္၊ emotion ရဲ႕ အိမ္။ ထြက္သက္ ၀င္သက္မွာ စိတ္ကို ထားတယ္ဆိုရင္ စိတ္က ေထာက္တည္ရာရွိတယ္။ center ရွိတယ္။ Spider ပင့္ကူက အလယ္ေခါင္မွာ ေနၿပီးေတာ့ သူ႔အိမ္ တစ္ခုလံုးကို သူက အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ။ ဘယ္ဘယ္ကေနပဲ က်လာက်လာ။ သူက vibrate message ေလးရၿပီးေတာ့ အဲ့ဒါကို သြားၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္လိုက္တယ္။
★ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ မိမိရဲ႕ ထြက္သက္၀င္သက္ကို မိမိ ျပန္ၿပီးေတာ့ connect လုပ္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ (ျပန္ၿပီးေတာ့ ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္)။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ကလည္း ဒီ negative emotion ေတြ ဘယ္လိုပဲ ေပၚလာေပၚလာ။ ေပၚလာတိုင္း manage လုပ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိပါတယ္တဲ့။ ဒါကေတာ့ အာနာပါနသတိကမၼ႒ာန္းကို ေၾကာ္ျငာတာ။ ေဖာင္းတာ ပိန္တာ မွတ္လည္း ရပါတယ္။
ဆက္ရန္...
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(စိတ္ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္)
🔯 mindful compassion ဆိုတာ
mindful က "သတိပ႒ာန္"
compassion က "ကရုဏာ" သတိပ႒ာန္အေျခခံတဲ့ ကရုဏာ။
ဒီဟာကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ negative emotion ကို manage လုပ္တာ။ ဒါက ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ျပန္သနားတတ္ဖို႔ပါ။
★ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့ဟာေတြ ၾကားရတယ္ဆိုရင္ သဘာ၀ တုံ႔ျပန္မႈကေတာ့ survival instinct ဆိုတာရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ေျပာတာ။ survival instinct (အသက္လြတ္ေအာင္ သူ႔သဘာ၀အရ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ တံု႔ျပန္မႈ chemical ဓာတ္ေတြ)။
★ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ survival instinct က ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚလာတုန္းဆိုရင္ fight or flightပဲ။
Fight က ရင္ဆိုင္ၿပီးေတာ့ ရန္ျဖစ္တယ္ေပါ့။ တိုက္ခိုက္တယ္။
Flight က ထြက္ေျပးတာ။
ဒီႏွစ္ခုကိုပဲ survival instinct ဆိုၿပီးေတာ့ သိပံၸပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကတာ။
★ ဥပမာ လူတစ္ေယာက္က ကိုယ့္အိမ္ရဲ႕ မွန္တံခါးကို လာခြဲတယ္ဆိုရင္ ၊ ေက်ာက္ခဲနဲ႔လာပစ္တယ္ဆိုရင္ survival instinct reaction (အသက္လြတ္ေအာင္ သဘာဝအရ ခုခံ တံု႔ျပန္မႈ) ရွိမွာပဲ။ တံု႔ျပန္မႈရွိမွာပဲ။
★ ဒီ တံု႔ျပန္တဲ့ေနရာမွာ အမ်ားစုကေတာ့ လိုအပ္တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ တံု႔ျပန္တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ survivial instinct ဆိုတာကို သတိပ႒ာန္နဲ႔ၾကည့္ရင္ ဒီ instinct - (လူေတြမွာ သဘာ၀ရွိတဲ့ တံု႔ျပန္မႈ သေဘာတရားေလး)က emergency (အေရးေပၚအေျခအေန) မွာပဲ သံုးတာ။
★ Negative emotion က ဘာနဲ႔ တူတုန္းဆိုေတာ့ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္နဲ႔တူတယ္။ ေတာထဲကို ဘာမွ ျပင္ဆင္မထားဘဲနဲ႔ ဒီအတိုင္း၀င္သြားတယ္။ ဒီေတာထဲမွာ ဘာတိရိစာၦန္ေတြရွိတယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာမထားဘူး။ ေျမပံုၾကည့္မထားဘူး။ အကာအကြယ္ယူမသြားဘူး။ ဒီအတိုင္း၀င္သြားတယ္။ ၀င္သြားၿပီးေတာ့ ဒီသစ္ပင္ေတြ ေတာေတာင္ေတြ လွလိုက္တာ။ ဒီပန္းေတြ လွလိုက္တာ၊ ေရကန္ေတြ လွလိုက္တာဆိုၿပီးေတာ့ ထိုင္ၿပီးေတာ့ သဘာ၀ကို enjoy လုပ္ဖို႔ (ၾကည့္ရႈခံစားဖို႔),လုပ္ေနတုန္း ဘယ္ကေနလာမွန္းမသိဘူး။ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္တစ္ေကာင္က ထြက္လာတယ္။
★ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဘာလုပ္မွာတုန္းဆိုေတာ့ survival instinct က ခ်က္ခ်င္း ထြက္လာတယ္။ တကယ္လို႔ အေကာင္က ေသးတယ္ဆိုရင္ ဒီလူက ခ်က္ခ်င္း အဲ့ဒီ သားေကာင္ကို သတ္ပစ္မယ္။ ဒါ သူ႔ရဲ႕ survival instinct ။ အေကာင္က နည္းနည္းႀကီးတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္မသိဘူးဆိုရင္ သူကထြက္ေျပးမယ္။ ဒါက Fight or Flight။
★ ဒီ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ negative emotion ေတြလည္းပဲ သူက ေတာရုိင္းတိရိစာၦန္လိုပဲ ဘယ္ကေန ေပၚလာမွန္း မသိဘူး။ အစည္းအေ၀းထိုင္ေနရင္းနဲ႔ လာတာ။
★ ကိုယ္က က်က်နန ျပင္ဆင္ၿပီးေတာ့လာတယ္။ အ၀တ္အစားက်က်နန ျပင္ဆင္လာတယ္။ အစည္းအေ၀းတက္ဖို႔ ျပင္ဆင္လာတယ္။
လူေတြ ၾကားထဲမွာ တစ္ေယာက္ေယာက္က ကိုယ္ေျပာတဲ့ဟာလက္မခံဘူး။
ဒါမွမဟုတ္ သူေျပာတာ ကိုယ္ မၾကားခ်င္ဘူး။ လက္မခံဘူးဆိုရင္ ဒါက ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ ဘယ္ကေနထြက္ေပၚလာမွန္းမသိဘူး။ ထြက္ေပၚလာတယ္။
★ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီ negative reaction ရွိတဲ့ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားဟာ ေတာထဲမွာ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္နဲ႔ အတူတူေနရတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ wild animal.
(ဘုန္းႀကီးေရးတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္။ Different aspect of mindfulness ဆိုတာ စာအုပ္ကေတာ့ ကုန္သြားၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ေပၚမွာရွိတယ္။
ဒီအေၾကာင္းေလး နည္းနည္းေရးထားတယ္။ Survival instinct နဲ႔ ဒီ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ နဲ႔ negative emotion အေၾကာင္း။ ၿပီးခဲ့တဲ့ (၁၇) ႏွစ္ေလာက္က ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။)
★ Survival instinct ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလိုက္တာ။ လြတ္သြားတယ္။ လြတ္သြားၿပီးေတာ့ တစ္ေနရာမွာ အနားယူတယ္။ ျပန္ၿပီးေတာ့ recharge လုပ္တယ္။ အနားယူတယ္။ ဟာ.. လွလိုက္တာ။ ဒီေနရာေလး။ ေတာ္ေသးတယ္ေဟ့ ..
★ ပထမအႀကိမ္ ေျပးတယ္ဆိုေတာ့ ခပ္ျမန္ျမန္ေျပးႏိုင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အနားယူတာလည္းပဲ ခပ္ျမန္ျမန္ျပန္ၿပီးေတာ့ အားေတြ ျပန္ျပည့္လာတယ္။
★ ဒါေပမယ့္ ေဘးနားမွာ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ သတိမထားမိဘူး။ ထိုင္ၿပီးေတာ့ enjoy လုပ္ေနတုန္း ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ ထပ္ေပၚလာတယ္။
★ ဒီလိုပဲ အိမ္ကေန အလုပ္သြားေနတယ္။ စိတ္က အလုပ္မွာ ေရာက္ေနတယ္။ အလုပ္ပဲ ေရာက္ေနတယ္။ ကားၾကပ္တယ္။ (traffic ျဖစ္တယ္။) အဲ့ဒါကို သတိမထားမိဘူး။ သတိမထားမိေတာ့ negative reaction က သူ႔ဟာသူ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ဒါ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္။
သတိမထားမိလို႔ သူ႔ဟာသူ ျဖစ္လာတယ္။
★ သတိထားမိတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ negative reaction က မလိုအပ္ဘူးတဲ့။ choice ရွိတယ္။ (ေရြးခ်ယ္စရာရွိတယ္။)
သတိရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာရွိတယ္။ သတိမရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာမရွိဘူး။
★ သတိရွိရင္ေတာ့ ဒီ negative reaction ဘယ္ေလာက္အထိပဲ ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ မျဖစ္ရင္လည္း ရတယ္။ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္လည္း ဘယ္လို manage လုပ္မယ္။ အဲ့ဒါေတြလည္း choice ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သတိမရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က်ေတာ့ ဒီလိုပဲ ဒရြတ္တိုက္ ပါသြားပါတယ္တဲ့။ ဒီ negative reaction ဆြဲေခၚရာေနာက္ကို ပါသြားတယ္။
★ ကားေပၚမွာ ကားၾကပ္လို႔ သားရိုင္းတစ္ေကာင္ တိုက္ခိုက္တာ ခံရၿပီ။
• တယ္လီဖုန္းျမည္တယ္။ ဟိုက လွမ္းေခၚတယ္။ မေရာက္ေသးဘူးလား။ pressure ေနာက္တစ္မ်ိဳးဆိုေတာ့ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ ေနာက္တစ္ေကာင္ ၀င္လာတယ္။
● ေနာက္ .. မေရာက္ေသးဘူးလား.. တယ္လီဖုန္း ခဏ ခဏလာတယ္။
● မေန႔ကအလုပ္ေတြ
● မနက္ဖန္ အလုပ္ေတြ
အဲ့ဒီလို ဟာေတြနဲ႔ စုၿပံဳၿပီး ၀င္လာရင္
ေတာရိုင္း တိရိစာၦန္ မ်ားတယ္ဆိုရင္ေလ
You get overwhelm အဲ့လုိ ျဖစ္သြားတယ္။
★ ဥပမာတစ္ခု ထပ္ေပးဦးမယ္။ မိလိႏၵပညာထဲမွာ ပါတယ္။ Spider (ပင့္ကူေကာင္)။ သတိရွိတဲ့ ပင့္ကူေကာင္ဆိုရင္ သူ႔အိမ္ေဆာက္ၿပီးရင္ သူ အလယ္တည့္တည့္မွာ ေနတယ္။ အလယ္တည့္တည့္မွာေနလို႔ ဒီ ေတာရိုင္း တိရိစာၦန္ပဲ ဆိုပါေတာ့ ပိုးမႊားေလးေတြ တစ္ေကာင္က်လာၿပီဆိုရင္ သူက သြားစားလိုက္ၿပီးေတာ့ အလယ္မွာ ျပန္ေနတယ္။ ခ်က္ခ်င္း manage လုပ္ႏိုင္တယ္။ သူ႔အိမ္ကို သူ manage လုပ္ႏိုင္တယ္။
★ အဲ့လိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ သူက ေလွ်ာက္သြားေနတယ္ဆုိရင္ သူကိုယ္တိုင္၊ သူ ဖန္တီးထားတဲ့ vibration ေတြနဲ႔ ဘယ္ဘက္က အေကာင္ေသးေတြ က်တယ္ဆိုတာ သူ မသိႏိုင္ေတာ့ဘူး။ မသိႏိုင္ေတာ့ ဟိုဘက္ေထာင့္ကလည္း တစ္ေကာင္က်၊ ဒီဘက္ေထာင့္ကလည္း တစ္ေကာင္က်။ ေနာက္ပိုင္း အေကာင္ေတြမ်ားလြန္းတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ deal လုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ကိုင္တြယ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ overwhelm ျဖစ္သြားတာ။
★ ဒီလိုပဲ မ်က္စိဆိုတဲ့ channel ကေန Stress (စိတ္ဖိစီးမႈ) ေလး နည္းနည္း စုထားတယ္။ နားဆိုတဲ့ Channel ကေန Stress ( စိတ္ဖိစီးမႈ) နည္းနည္း စုထားတယ္။
ေနာက္ စိတ္ညစ္ညစ္နဲ႔ အစားအေသာက္စားတယ္။ အစားအေသာက္ မႀကိဳက္လို႔၊ ကိုယ့္အရသာအတုိင္း ရာႏႈန္းျပည့္မရလို႔၊ ၆၀% ပဲရတယ္။ ၅၀% ပဲရတယ္။
★ အဲ့ဒါ ပိုးမႊားေလး တစ္ေကာင္၊ မဟုတ္ရင္လည္း သားရိုင္းတစ္ေကာင္ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေပၚလာ။ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ depression (စိတ္ဓာတ္က်တာ) ျဖစ္သြားတာပဲ။
★ ဘယ္ကေန စလို႔ စရမွန္း မသိေတာ့ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အိမ္ ရွိရတယ္တဲ့။ စိတ္ရဲ႕ အိမ္၊ emotion ရဲ႕ အိမ္။ ထြက္သက္ ၀င္သက္မွာ စိတ္ကို ထားတယ္ဆိုရင္ စိတ္က ေထာက္တည္ရာရွိတယ္။ center ရွိတယ္။ Spider ပင့္ကူက အလယ္ေခါင္မွာ ေနၿပီးေတာ့ သူ႔အိမ္ တစ္ခုလံုးကို သူက အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ။ ဘယ္ဘယ္ကေနပဲ က်လာက်လာ။ သူက vibrate message ေလးရၿပီးေတာ့ အဲ့ဒါကို သြားၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္လိုက္တယ္။
★ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ မိမိရဲ႕ ထြက္သက္၀င္သက္ကို မိမိ ျပန္ၿပီးေတာ့ connect လုပ္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ (ျပန္ၿပီးေတာ့ ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္)။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ကလည္း ဒီ negative emotion ေတြ ဘယ္လိုပဲ ေပၚလာေပၚလာ။ ေပၚလာတိုင္း manage လုပ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိပါတယ္တဲ့။ ဒါကေတာ့ အာနာပါနသတိကမၼ႒ာန္းကို ေၾကာ္ျငာတာ။ ေဖာင္းတာ ပိန္တာ မွတ္လည္း ရပါတယ္။
ဆက္ရန္...
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 6 - B)
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 6 - B)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(ကိုယ္ စိတ္ႏွစ္ပါး အပန္းေျဖနည္း)
🔯 Your body is exhausted because you tired. The muscles are tense and heavy because over the weeks, over the months, over the years, you have been accumulation a lot of stress. Don't fight with exhaustion. Just accepted and take the celebration for the tired body.
★ ၾကြက္သားေတြတင္းေနတာ။
ေခါင္းမွာလည္းပဲ ေခါင္းေပၚက ၾကြက္သားေတြ၊
နဖူးက ၾကြက္သားေတြ။
ပခံုးက ၾကြက္သားေတြ၊
ေက်ာရိုးက ၾကြက္သားေတြ၊
ခႏၶာကိုယ္ ေအာက္ပိုင္းက ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ။
အဲ့ဒါ ဒီအတိုင္းပဲ လက္ခံလိုက္ပါ။
အရွိကုိ အရွိအတိုင္းလက္ခံလိုက္။ ျပဳျပင္ဖို႔ မႀကိဳးစားနဲ႔။
သူ႔အရွိကို အရွိအတိုင္းလက္ခံလိုက္ပါ။
🔯 Don't interfere with the physical process. Just accepted totally with the interfering with the process. Then the body will heal itself. ခႏၶာကိုယ္က သူ႔ဟာသူ healing ရလာလိမ့္မယ္။ အဓိကကေတာ့ သူ႔ကို register (အသိအမွတ္ျပဳ)လုပ္ေပးရမယ္။ ပင္ပန္းေနတယ္ဆိုတာ register လုပ္ေပး။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ deep and slow breath. Deep, slow and gentle breath.
★ အစာအိမ္ကို စိတ္ပို႔လိုက္ပါ။
အစာေခ်ခ်က္ေနတဲ့ အစာအိမ္။ စားလုိက္တဲ့အစာေတြနဲ႔ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ။
၀ယ္တုန္းကလည္း ေရြးလို႔ရတယ္။
ခ်က္ေတာ့လည္း ေရြးၿပီးေတာ့ ခ်က္လို႔ရတယ္။
၀ါးေတာ့လည္း ေရြးၿပီးေတာ့ ၀ါးလို႔ရတယ္။
ဒါေပမယ့္ အစာအိမ္က ေရြးခြင့္မရွိပါဘူး။
အေစာပိုင္းက ၀ါးထားသမွ်၊ ၿမိဳထားသမွ်၊ အစာအိမ္က ခ်က္ရတယ္။
★★ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေလာက္အထိ ပင္ပင္ပန္းပန္းနဲ႔ အေရးပါလွတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ေနတဲ့ အစာအိမ္ကို ေက်းဇူးတင္တဲ့အေနနဲ႔ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ပါ။
အစာအိမ္နားမွာ ရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ၿပီးေတာ့ ၾကြက္သားေတြ ေလ်ာ့ေပး ။ (relax) လုပ္ေပး။
★ အခုတစ္ခါ ဦးေခါင္းကို စိတ္ပို႔လိုက္ပါ။
ဦးေခါင္းတစ္ခုလံုးမွာ ရွိတဲ့ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ ပင္ပန္းလို႔။ စာေရးလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
စာၾကည့္လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Facebook ေတြ အၾကည့္မ်ားလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ကားေမာင္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အလုပ္ကိစၥနဲ႔ စကားေျပာတာမ်ားလြန္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အလုပ္လုပ္လြန္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
မဟုတ္ရင္လည္းပဲ အရက္ရက္ အလလက စုထားတဲ့ stress ေတြ ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Stress Chemical (စိတ္ဖိစီးမႈဓာတ္) ေတြ စုေနတာ။
★★ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ ညင္ညင္သာသာ ရႈရိႈက္ေပး။
ဦးေခါင္းက ၾကြက္သားေတြမွာ ရွိတဲ့ တင္းမာမႈေတြ ေလွ်ာ့ေပးပါ။
Let go လုပ္ပါ။ release လုပ္ပါ။ အတင္းေတာ့ မလုပ္နဲ႔။
ညင္ညင္သာသာပဲ အသက္ရႈ။ ညင္ညင္သာသာပဲ Register လုပ္ပါ။
ဒါ ခႏၶာကိုယ္ကို ေမတၱာလက္ေတြ႔ပြားေနတာပါ။
ဒီ တင္းမာမႈေတြ ေပ်ာက္သြားပါေစ ဆိုၿပီးေတာ့ အတင္း Force လုပ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။ အဲ့ဒီလို လုပ္ရင္ negative reaction ရတတ္ပါတယ္။
★ အခုတစ္ခါ နဖူးရယ္၊ မ်က္လံုးႏွစ္ဖက္ ၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြရယ္၊ မ်က္ႏွာတစ္ျပင္လံုးရယ္။ ၾကြက္သားေတြတင္းေနတာကို သတိကပ္ထားလိုက္။ ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတယ္။ ေလ်ာ့ေပး။ relax လုပ္ေပး။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ လွ်ာကို ကိုက္မထားနဲ႔။ လွ်ာကို relax လုပ္ထားပါ။
The muscles around your forehead, around your eyes, your cheek both left and right, your chin all the muscles are tense because you are tired. Relax . Place your tongue on the flow of your mouth and breath in and out slowly , gently.
★ ပုခံုး၊ လက္ေမာင္း၊ တံေတာင္ဆစ္၊ လက္ႏွစ္ဖက္။ ေနာက္ လက္ဖ၀ါး၊ လက္ဖမိုး၊ လက္ေခ်ာင္းေတြ။ သူတို႔မွာလည္း ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ။ ပင္ပန္းလို႔။ ေလ်ာ့ေပး အနားေပးလိုက္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ Deep and Slow breath in , deep and slow breath out.
★ အခုတစ္ခါ ေက်ာရိုးကို အာရံုပို႔လိုက္ပါ။ စိတ္ပို႔လိုက္ပါ။
ေက်ာရိုးတစ္ေလွ်ာက္မွာ ရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြ။ သူတို႔လည္း ပင္ပန္းေနတယ္။
ေနာက္ ခါး တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာရွိတဲ ့ၾကြက္သားလည္း ပင္ပန္းေနတယ္။ ထိုင္တဲ့အခါလည္းပဲ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးကို support (ေထာက္ပံ့) ေပးရတဲ့ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ရပ္တဲ့အခါလည္း ဒီအတိုင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါလည္း ဒီအတိုင္း။ အဲ့ဒီေတာ့ ဒီ ေက်ာရိုးမွာ ရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြ stress ေတြကို စုထားတာ။ accumulate လုပ္ထားတာ ပင္ပန္းေနတယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ အနားေပးပါ။ စိတ္လည္းေလွ်ာ့။ ခႏၶာကိုယ္က ၾကြက္သားေတြလည္းေလွ်ာ့။
★ အခုတခါ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္း၊
ေပါင္ႏွစ္ဖက္၊ဒူးႏွစ္ဖက္၊ ေျခသလံုး။ ေျခမ်က္စိ၊ ေျခဖေနာင့္၊ ေျခဖ၀ါး၊ ေျခဖမိုး၊ ေျခေခ်ာင္းေလး။ မနားတမ္း အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ break time မရွိဘူး။ လမ္းေလွ်ာက္ရင္လည္းပါတယ္။ ထိုင္ရင္လညး္ ပါတယ္။ ရပ္ရင္လည္းပါတယ္။ ေျခသလံုးနဲ႔ ေပါင္ကို ဒူးက coordinate လုပ္ေပးရတယ္။ အဲ့ဒီ coordination လုပ္ရတာလည္း နားခ်ိန္မရွိဘူးတဲ့။ အကုန္လံုး ပင္ပန္းေနတာကိုး။ တကိုယ္လံုး ပင္ပန္းေနတယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။
★ အခုတစ္ခါ ၀င္ေလထြက္ေလကို စိတ္မွာ ျပန္ပို႔လိုက္ပါ။ ၀င္ေလထြက္ေလမွာ အသိေလး ကပ္ထားလိုက္။ ညင္ညင္သာသာ ေအးေအးေဆးေဆး ၀င္ေလထြက္ေလရႈရိႈက္ပါ။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးကို ကရုဏာနဲ႔ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ၊ ရႈရိႈက္ေပးပါ။ ဒီၾကားထဲမွာ စိတ္ေသာကေတြ၊ (anxiety) ေတြ ၀င္လာတယ္ဆိုရင္လညး္ သူ႔ကို register လုပ္လိုက္။ (အသိအမွတ္ျပဳလိုက္)။ ၿပီးရင္ ၀င္ေလထြက္ေလ ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွဴ၊ က်က်နန အားရပါးရ အသက္ရွဴရိႈက္တယ္ဆိုရင္ အဆုတ္ထဲကို ေအာက္ဆီဂ်င္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ေရာက္သြားမယ္။
★ ႏွလံုးထဲကေန ေရာက္လာတဲ့ ေသြးေတြ၊ အဆုတ္ထဲေရာက္တဲ့အခါမွာေအာက္ဆီဂ်င္အျပည့္အ၀နဲ႔ ျပန္ထြက္သြား။ တစ္ကိုယ္လံုးေရာက္။ ဒီလိုနဲ႔ တစ္ကိုယ္လံုး healing ေတြ၊ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရွဴရိႈက္ေပး။ ခႏၶာကိုယ္ပင္ပန္းတာ၊ စိတ္ပင္ပန္းတာကို လက္ခံ။ unconscious reaction ဆိုတာ မသိစိတ္က တံု႔ျပန္တာမ်ိဳး၊ လက္မခံတာမ်ိဳး၊ ထြက္ေျပးတာမ်ိဳး၊ ရွိတတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္သတိေပးရတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းေနတယ္။ စိတ္ပင္ပန္းေနတယ္။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ သတိေပး၊ သတိေပးၿပီးေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရွဴရိႈက္။
★ အခုတစ္ခါ ေခါင္းကေနၿပီးေတာ့ ေျခဖ၀ါးအထိ တံျမက္စည္းလွဲသလို စုၿပီး သတိကို တကိုယ္လံုး ေခါင္းကေနၿပီး ေျခဖ၀ါးအထိ သတိေလးနဲ႔ ၾကည့္ေပးပါ။ တင္းေနတဲ့ေနရာေလးရွိရင္ အဲ့ဒီတင္းေနတဲ့ေနရာ လက္ခံလိုက္။ ပင္ပန္းေနတယ္။ တင္းေနတယ္။ ခႏၶာကိုယ္က ေပးတဲ့ message ကို အသိဥာဏ္ေလးနဲ႔ ဖတ္ၾကည့္။ ၀င္ေလ ထြက္ေလ။ က်က်နန ရွဴရိႈက္ေပး။ ဒီ relaxation exercise ၊ ကိုယ္ စိတ္ ႏွစ္ပါး အပန္းေျဖတဲ့နည္းပဲ။ ေနရာတိုင္းမွာ လုပ္လို႔ရတယ္။ ရံုးခန္းမွာလည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ ထမင္းစားၿပီး ငါးမိနစ္၊ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ စားတဲ့ေနရာမွာတင္ လုပ္လို႔ရတယ္။
ခႏၶာကုိယ္ပင္ပန္းမႈနဲ႔ စိတ္ပင္ပန္းမႈကို အသိနဲ႔ coordinate လုပ္ေပးတယ္။ ၾကား၀င္ၿပီးေတာ့ ညိွႏႈိင္းေပးတယ္။ စိတ္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈရွိေအာင္ ညွိၿပီးေတာ့ တစ္ၿပိဳင္နက္ အနားယူတာ။
ဒီေလာက္ဆို အဆင္ေျပပါၿပီ။ မ်က္လံုး ဖြင့္လို႔ရပါၿပီ။ ဒါ သံုးပတ္ေလာက္ လုပ္ရမယ့္ ေလ့က်င့္ခန္း ပါ။ ။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ negative emotion ကို အေကာင္းအဆိုး မေ၀ဖန္နဲ႔။ သတိတရား၊ သတိပ႒ာန္၊ mindfulness လို႔ေခၚတယ္။ non-judgmental mindfulness။ ဒီဟာနဲ႔ manage လုပ္ပါတယ္။ ဒါ မနက္ပိုင္း ေျပာခဲ့တဲ့ အရာေတြကို summarize လုပ္တာ။
ဆက္ရန္...
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(ကိုယ္ စိတ္ႏွစ္ပါး အပန္းေျဖနည္း)
🔯 Your body is exhausted because you tired. The muscles are tense and heavy because over the weeks, over the months, over the years, you have been accumulation a lot of stress. Don't fight with exhaustion. Just accepted and take the celebration for the tired body.
★ ၾကြက္သားေတြတင္းေနတာ။
ေခါင္းမွာလည္းပဲ ေခါင္းေပၚက ၾကြက္သားေတြ၊
နဖူးက ၾကြက္သားေတြ။
ပခံုးက ၾကြက္သားေတြ၊
ေက်ာရိုးက ၾကြက္သားေတြ၊
ခႏၶာကိုယ္ ေအာက္ပိုင္းက ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ။
အဲ့ဒါ ဒီအတိုင္းပဲ လက္ခံလိုက္ပါ။
အရွိကုိ အရွိအတိုင္းလက္ခံလိုက္။ ျပဳျပင္ဖို႔ မႀကိဳးစားနဲ႔။
သူ႔အရွိကို အရွိအတိုင္းလက္ခံလိုက္ပါ။
🔯 Don't interfere with the physical process. Just accepted totally with the interfering with the process. Then the body will heal itself. ခႏၶာကိုယ္က သူ႔ဟာသူ healing ရလာလိမ့္မယ္။ အဓိကကေတာ့ သူ႔ကို register (အသိအမွတ္ျပဳ)လုပ္ေပးရမယ္။ ပင္ပန္းေနတယ္ဆိုတာ register လုပ္ေပး။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ deep and slow breath. Deep, slow and gentle breath.
★ အစာအိမ္ကို စိတ္ပို႔လိုက္ပါ။
အစာေခ်ခ်က္ေနတဲ့ အစာအိမ္။ စားလုိက္တဲ့အစာေတြနဲ႔ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ။
၀ယ္တုန္းကလည္း ေရြးလို႔ရတယ္။
ခ်က္ေတာ့လည္း ေရြးၿပီးေတာ့ ခ်က္လို႔ရတယ္။
၀ါးေတာ့လည္း ေရြးၿပီးေတာ့ ၀ါးလို႔ရတယ္။
ဒါေပမယ့္ အစာအိမ္က ေရြးခြင့္မရွိပါဘူး။
အေစာပိုင္းက ၀ါးထားသမွ်၊ ၿမိဳထားသမွ်၊ အစာအိမ္က ခ်က္ရတယ္။
★★ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေလာက္အထိ ပင္ပင္ပန္းပန္းနဲ႔ အေရးပါလွတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ေနတဲ့ အစာအိမ္ကို ေက်းဇူးတင္တဲ့အေနနဲ႔ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ပါ။
အစာအိမ္နားမွာ ရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ၿပီးေတာ့ ၾကြက္သားေတြ ေလ်ာ့ေပး ။ (relax) လုပ္ေပး။
★ အခုတစ္ခါ ဦးေခါင္းကို စိတ္ပို႔လိုက္ပါ။
ဦးေခါင္းတစ္ခုလံုးမွာ ရွိတဲ့ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ ပင္ပန္းလို႔။ စာေရးလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
စာၾကည့္လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Facebook ေတြ အၾကည့္မ်ားလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ကားေမာင္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အလုပ္ကိစၥနဲ႔ စကားေျပာတာမ်ားလြန္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အလုပ္လုပ္လြန္းလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
မဟုတ္ရင္လည္းပဲ အရက္ရက္ အလလက စုထားတဲ့ stress ေတြ ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Stress Chemical (စိတ္ဖိစီးမႈဓာတ္) ေတြ စုေနတာ။
★★ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ ညင္ညင္သာသာ ရႈရိႈက္ေပး။
ဦးေခါင္းက ၾကြက္သားေတြမွာ ရွိတဲ့ တင္းမာမႈေတြ ေလွ်ာ့ေပးပါ။
Let go လုပ္ပါ။ release လုပ္ပါ။ အတင္းေတာ့ မလုပ္နဲ႔။
ညင္ညင္သာသာပဲ အသက္ရႈ။ ညင္ညင္သာသာပဲ Register လုပ္ပါ။
ဒါ ခႏၶာကိုယ္ကို ေမတၱာလက္ေတြ႔ပြားေနတာပါ။
ဒီ တင္းမာမႈေတြ ေပ်ာက္သြားပါေစ ဆိုၿပီးေတာ့ အတင္း Force လုပ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။ အဲ့ဒီလို လုပ္ရင္ negative reaction ရတတ္ပါတယ္။
★ အခုတစ္ခါ နဖူးရယ္၊ မ်က္လံုးႏွစ္ဖက္ ၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြရယ္၊ မ်က္ႏွာတစ္ျပင္လံုးရယ္။ ၾကြက္သားေတြတင္းေနတာကို သတိကပ္ထားလိုက္။ ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတယ္။ ေလ်ာ့ေပး။ relax လုပ္ေပး။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ လွ်ာကို ကိုက္မထားနဲ႔။ လွ်ာကို relax လုပ္ထားပါ။
The muscles around your forehead, around your eyes, your cheek both left and right, your chin all the muscles are tense because you are tired. Relax . Place your tongue on the flow of your mouth and breath in and out slowly , gently.
★ ပုခံုး၊ လက္ေမာင္း၊ တံေတာင္ဆစ္၊ လက္ႏွစ္ဖက္။ ေနာက္ လက္ဖ၀ါး၊ လက္ဖမိုး၊ လက္ေခ်ာင္းေတြ။ သူတို႔မွာလည္း ၾကြက္သားေတြ တင္းေနတာ။ ပင္ပန္းလို႔။ ေလ်ာ့ေပး အနားေပးလိုက္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ Deep and Slow breath in , deep and slow breath out.
★ အခုတစ္ခါ ေက်ာရိုးကို အာရံုပို႔လိုက္ပါ။ စိတ္ပို႔လိုက္ပါ။
ေက်ာရိုးတစ္ေလွ်ာက္မွာ ရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြ။ သူတို႔လည္း ပင္ပန္းေနတယ္။
ေနာက္ ခါး တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာရွိတဲ ့ၾကြက္သားလည္း ပင္ပန္းေနတယ္။ ထိုင္တဲ့အခါလည္းပဲ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးကို support (ေထာက္ပံ့) ေပးရတဲ့ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ရပ္တဲ့အခါလည္း ဒီအတိုင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါလည္း ဒီအတိုင္း။ အဲ့ဒီေတာ့ ဒီ ေက်ာရိုးမွာ ရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြ stress ေတြကို စုထားတာ။ accumulate လုပ္ထားတာ ပင္ပန္းေနတယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ အနားေပးပါ။ စိတ္လည္းေလွ်ာ့။ ခႏၶာကိုယ္က ၾကြက္သားေတြလည္းေလွ်ာ့။
★ အခုတခါ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္း၊
ေပါင္ႏွစ္ဖက္၊ဒူးႏွစ္ဖက္၊ ေျခသလံုး။ ေျခမ်က္စိ၊ ေျခဖေနာင့္၊ ေျခဖ၀ါး၊ ေျခဖမိုး၊ ေျခေခ်ာင္းေလး။ မနားတမ္း အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ break time မရွိဘူး။ လမ္းေလွ်ာက္ရင္လည္းပါတယ္။ ထိုင္ရင္လညး္ ပါတယ္။ ရပ္ရင္လည္းပါတယ္။ ေျခသလံုးနဲ႔ ေပါင္ကို ဒူးက coordinate လုပ္ေပးရတယ္။ အဲ့ဒီ coordination လုပ္ရတာလည္း နားခ်ိန္မရွိဘူးတဲ့။ အကုန္လံုး ပင္ပန္းေနတာကိုး။ တကိုယ္လံုး ပင္ပန္းေနတယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။
★ အခုတစ္ခါ ၀င္ေလထြက္ေလကို စိတ္မွာ ျပန္ပို႔လိုက္ပါ။ ၀င္ေလထြက္ေလမွာ အသိေလး ကပ္ထားလိုက္။ ညင္ညင္သာသာ ေအးေအးေဆးေဆး ၀င္ေလထြက္ေလရႈရိႈက္ပါ။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးကို ကရုဏာနဲ႔ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ၊ ရႈရိႈက္ေပးပါ။ ဒီၾကားထဲမွာ စိတ္ေသာကေတြ၊ (anxiety) ေတြ ၀င္လာတယ္ဆိုရင္လညး္ သူ႔ကို register လုပ္လိုက္။ (အသိအမွတ္ျပဳလိုက္)။ ၿပီးရင္ ၀င္ေလထြက္ေလ ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွဴ၊ က်က်နန အားရပါးရ အသက္ရွဴရိႈက္တယ္ဆိုရင္ အဆုတ္ထဲကို ေအာက္ဆီဂ်င္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ေရာက္သြားမယ္။
★ ႏွလံုးထဲကေန ေရာက္လာတဲ့ ေသြးေတြ၊ အဆုတ္ထဲေရာက္တဲ့အခါမွာေအာက္ဆီဂ်င္အျပည့္အ၀နဲ႔ ျပန္ထြက္သြား။ တစ္ကိုယ္လံုးေရာက္။ ဒီလိုနဲ႔ တစ္ကိုယ္လံုး healing ေတြ၊ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရွဴရိႈက္ေပး။ ခႏၶာကိုယ္ပင္ပန္းတာ၊ စိတ္ပင္ပန္းတာကို လက္ခံ။ unconscious reaction ဆိုတာ မသိစိတ္က တံု႔ျပန္တာမ်ိဳး၊ လက္မခံတာမ်ိဳး၊ ထြက္ေျပးတာမ်ိဳး၊ ရွိတတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္သတိေပးရတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းေနတယ္။ စိတ္ပင္ပန္းေနတယ္။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ သတိေပး၊ သတိေပးၿပီးေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရွဴရိႈက္။
★ အခုတစ္ခါ ေခါင္းကေနၿပီးေတာ့ ေျခဖ၀ါးအထိ တံျမက္စည္းလွဲသလို စုၿပီး သတိကို တကိုယ္လံုး ေခါင္းကေနၿပီး ေျခဖ၀ါးအထိ သတိေလးနဲ႔ ၾကည့္ေပးပါ။ တင္းေနတဲ့ေနရာေလးရွိရင္ အဲ့ဒီတင္းေနတဲ့ေနရာ လက္ခံလိုက္။ ပင္ပန္းေနတယ္။ တင္းေနတယ္။ ခႏၶာကိုယ္က ေပးတဲ့ message ကို အသိဥာဏ္ေလးနဲ႔ ဖတ္ၾကည့္။ ၀င္ေလ ထြက္ေလ။ က်က်နန ရွဴရိႈက္ေပး။ ဒီ relaxation exercise ၊ ကိုယ္ စိတ္ ႏွစ္ပါး အပန္းေျဖတဲ့နည္းပဲ။ ေနရာတိုင္းမွာ လုပ္လို႔ရတယ္။ ရံုးခန္းမွာလည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ ထမင္းစားၿပီး ငါးမိနစ္၊ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ စားတဲ့ေနရာမွာတင္ လုပ္လို႔ရတယ္။
ခႏၶာကုိယ္ပင္ပန္းမႈနဲ႔ စိတ္ပင္ပန္းမႈကို အသိနဲ႔ coordinate လုပ္ေပးတယ္။ ၾကား၀င္ၿပီးေတာ့ ညိွႏႈိင္းေပးတယ္။ စိတ္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈရွိေအာင္ ညွိၿပီးေတာ့ တစ္ၿပိဳင္နက္ အနားယူတာ။
ဒီေလာက္ဆို အဆင္ေျပပါၿပီ။ မ်က္လံုး ဖြင့္လို႔ရပါၿပီ။ ဒါ သံုးပတ္ေလာက္ လုပ္ရမယ့္ ေလ့က်င့္ခန္း ပါ။ ။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ negative emotion ကို အေကာင္းအဆိုး မေ၀ဖန္နဲ႔။ သတိတရား၊ သတိပ႒ာန္၊ mindfulness လို႔ေခၚတယ္။ non-judgmental mindfulness။ ဒီဟာနဲ႔ manage လုပ္ပါတယ္။ ဒါ မနက္ပိုင္း ေျပာခဲ့တဲ့ အရာေတြကို summarize လုပ္တာ။
ဆက္ရန္...
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 6 - A)
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 6 - A)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(စိတ္အပန္းေျဖနည္း)
🔯 မိနစ္ ႏွစ္ဆယ္၊ နာရီ၀က္ေလာက္ relaxation meditation လုပ္ရေအာင္။ ကိုယ့္စိတ္ကို အပန္းေျဖတာ။
★ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္၊ ပင္ပန္းေနတဲ့စိတ္ coordinate (ဆက္စပ္မႈရွိေအာင္) လုပ္ေပးတာ။
☆ Coordinate မလုပ္ရင္ ခႏၶာကိုယ္ နားခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွာ စိတ္က မနားႏိုင္ဘူး။ အဲ့ဒီလို ဆိုရင္လည္းပဲ အနားမရဘူး။ စိတ္က နားခ်င္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္က restless ျဖစ္ေနတယ္ (မနားရဘူး) ဆိုရင္လည္းပဲ နားလို႔မရဘူး။
★ အခု တရားထိုင္တဲ့နည္းက ရံုးမွာလည္း ထိုင္လို႔ရတယ္။ ကားေပၚမွာ ကိုယ္က ကားေမာင္းတာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ကားေပၚမွာ အနားယူလို႔ရတယ္။ ကားေစာင့္ရင္းနဲ႔၊ ေလယာဥ္ပ်ံေစာင့္ရင္းနဲ႔ အနားယူလို႔ရတယ္။
★ ကုလားထိုင္ေပၚ ထိုင္တဲ့သူေတြ၊
● ေက်ာမွီထားလိုက္။ ေက်ာမွီထိုင္။
● ခႏၶာကိုယ္ကို တင္းမထားနဲ႔။
ခႏၶာကိုယ္ကို relax လုပ္ထား။ ေလ်ာ့ထား။
● လက္ကို ေပါင္ေပၚတင္ထားရင္လည္း ရတယ္။ ေဘးနားခ်ထားရင္လည္း ရတယ္။
● လက္ဖ၀ါးကို လွန္ထားလိုက္။
● ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ (Slow & Deep breathing) ။
★ ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းေနတယ္။
အရက္ရက္ အလလ အလုပ္လုပ္ခဲ့တာေတြ Stress Chemical (စိတ္ဖိစီးမႈ) ေတြ စုထားတယ္။
★ အဲ့ဒါေတြ တစ္ေန႔ကို နည္းနည္း နည္းနည္းနဲ႔ အရင္ ရက္က ပင္ပန္းမႈ၊ ဒီေန႔အထိ ပါလာတယ္။
အရင္အပတ္က ပင္ပန္းမႈ၊ ဒီတစ္ပတ္အထိ ပါလာတယ္။
အရင္လက ပင္ပန္းမႈ ဒီလအထိ ပါလာတယ္။
★ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို Register လုပ္လိုက္။ ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းေနတယ္။
☆ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို သြားၿပီး အျပစ္မတင္နဲ႔။ ၿပီးေတာ့ resist (ခုခံတာမ်ိဳး) မလုပ္နဲ႔တဲ့။
Don't fight with the exhausted body. Just accepted. Look at it with compassion.
★ ကရုဏာနဲ႔ၾကည့္ေပးပါ။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို ကရုဏာနဲ႔ ၾကည့္ေပး။
• ငိုေနတဲ့ ကေလးငယ္ေလးကုိ မိခင္က ကရုဏာစိတ္နဲ႔ ကရုဏာမ်က္စိနဲ႔ ကရုဏာႏွလံုးသားနဲ႔ၾကည့္တယ္။
ေပြ႔ပိုက္တယ္။ ႏွစ္သိမ့္တယ္။
★ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ပင္ပန္းေနတဲ့ခႏၶာကိုယ္ကို ကရုဏာနဲ႔ ၾကည့္ေပး။ ကရုဏာဆိုတဲ့ သေဘာထား။ compassionate attitude ။ ဒီအသိနဲ႔ ဒီအေတြးနဲ႔ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နနရႈရိႈက္ပါ။
• အိပ္ယာအေစာႀကီးထရလို႔ ပင္ပန္းတာ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။
• ည ေကာင္းေကာင္း အိပ္မေပ်ာ္လို႔ ပင္ပန္းတာ ျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္။
• အလုပ္ပင္ပန္းလို႔ ပင္ပန္းတာ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။
• စိတ္ပင္ပန္းလို႔ exhausted (ပင္ပန္းမႈ) ျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္။
• ထမင္းစားၿပီးကာစ ခႏၶာကိုယ္က အစာေတြ ေခ်ခ်က္ေနရလို႔၊ အင္အားေတြ အမ်ားႀကီးသံုးရလို႔ ပင္ပန္းေနတာ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။
★ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါ အျမဲတမ္းေတြ႔ေနရတဲ့ အေနအထားေတြပါ။ ဒါ အျမဲတမ္းေတြ႔ႀကံဳေနရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
★ Acceptance (လက္ခံတာ) စိတ္ပင္ပန္းတာကို လက္ခံတာ။
ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းတာကို လက္ခံတာ။
မိခင္က ငိုေနတဲ့သားေလးကို ၾကည့္တဲ့ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ အခုအခါ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ ငိုေနတဲ့ ကေလးေလးလိုပဲ။ mindfulness ေခၚတဲ့ သတိနဲ႔ အသိ။ သတိတရား။
★ ဒီ အခ်ိန္မွာ တစ္ဦးတည္းေသာ သားရွိတဲ့မိခင္လို၊ တျခား ဘာမွ ဂရုစိုက္စရာမရွိဘူး။ ဂရုစိုက္ဖို႔ မလိုဘူး။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို Priority ထားလိုက္။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္မွာပဲ စိတ္ထား။ ၀င္ေလ ထြက္ေလ က်က်နန ရႈရႈိက္ေပး။
★ ပင္ပန္းေနတာကို မပင္ပန္းေအာင္ဆိုၿပီး သြားမလုပ္နဲ႔။ ပင္ပန္းေနတာေလးကိုပဲ လက္ခံလိုက္။ ငိုေနတဲ့ ကေလးကို ေပြ႔ခ်ီလိုက္၊ ႏွစ္သိမ့္လိုက္၊ အားေပးလိုက္။ ေႏြးေထြးမႈေပးလိုက္။
"မငိုနဲ႔" ဆိုၿပီးေတာ့ သြားၿပီးေတာ့ မပိတ္နဲ႔။ အားေပးရံု အားေပး။ ကေလးက သူ႔ဟာသူ အငိုတိတ္သြားလိမ့္မယ္။ မငိုနဲ႔လို႔ ေျပာရင္ ကေလး သူ႔ဟာသူ ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ survival instinct ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ သူ react (တံု႔ျပန္) လိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းတာကို နားလည္ေပးလိုက္။ ခႏၶာကိုယ္ပင္ပန္းေနတာကို လက္ခံေပးလိုက္။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ပါ။
ဆက္ရန္...
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
(စိတ္အပန္းေျဖနည္း)
🔯 မိနစ္ ႏွစ္ဆယ္၊ နာရီ၀က္ေလာက္ relaxation meditation လုပ္ရေအာင္။ ကိုယ့္စိတ္ကို အပန္းေျဖတာ။
★ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္၊ ပင္ပန္းေနတဲ့စိတ္ coordinate (ဆက္စပ္မႈရွိေအာင္) လုပ္ေပးတာ။
☆ Coordinate မလုပ္ရင္ ခႏၶာကိုယ္ နားခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွာ စိတ္က မနားႏိုင္ဘူး။ အဲ့ဒီလို ဆိုရင္လည္းပဲ အနားမရဘူး။ စိတ္က နားခ်င္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္က restless ျဖစ္ေနတယ္ (မနားရဘူး) ဆိုရင္လည္းပဲ နားလို႔မရဘူး။
★ အခု တရားထိုင္တဲ့နည္းက ရံုးမွာလည္း ထိုင္လို႔ရတယ္။ ကားေပၚမွာ ကိုယ္က ကားေမာင္းတာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ကားေပၚမွာ အနားယူလို႔ရတယ္။ ကားေစာင့္ရင္းနဲ႔၊ ေလယာဥ္ပ်ံေစာင့္ရင္းနဲ႔ အနားယူလို႔ရတယ္။
★ ကုလားထိုင္ေပၚ ထိုင္တဲ့သူေတြ၊
● ေက်ာမွီထားလိုက္။ ေက်ာမွီထိုင္။
● ခႏၶာကိုယ္ကို တင္းမထားနဲ႔။
ခႏၶာကိုယ္ကို relax လုပ္ထား။ ေလ်ာ့ထား။
● လက္ကို ေပါင္ေပၚတင္ထားရင္လည္း ရတယ္။ ေဘးနားခ်ထားရင္လည္း ရတယ္။
● လက္ဖ၀ါးကို လွန္ထားလိုက္။
● ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ေပး။ (Slow & Deep breathing) ။
★ ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းေနတယ္။
အရက္ရက္ အလလ အလုပ္လုပ္ခဲ့တာေတြ Stress Chemical (စိတ္ဖိစီးမႈ) ေတြ စုထားတယ္။
★ အဲ့ဒါေတြ တစ္ေန႔ကို နည္းနည္း နည္းနည္းနဲ႔ အရင္ ရက္က ပင္ပန္းမႈ၊ ဒီေန႔အထိ ပါလာတယ္။
အရင္အပတ္က ပင္ပန္းမႈ၊ ဒီတစ္ပတ္အထိ ပါလာတယ္။
အရင္လက ပင္ပန္းမႈ ဒီလအထိ ပါလာတယ္။
★ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို Register လုပ္လိုက္။ ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းေနတယ္။
☆ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို သြားၿပီး အျပစ္မတင္နဲ႔။ ၿပီးေတာ့ resist (ခုခံတာမ်ိဳး) မလုပ္နဲ႔တဲ့။
Don't fight with the exhausted body. Just accepted. Look at it with compassion.
★ ကရုဏာနဲ႔ၾကည့္ေပးပါ။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို ကရုဏာနဲ႔ ၾကည့္ေပး။
• ငိုေနတဲ့ ကေလးငယ္ေလးကုိ မိခင္က ကရုဏာစိတ္နဲ႔ ကရုဏာမ်က္စိနဲ႔ ကရုဏာႏွလံုးသားနဲ႔ၾကည့္တယ္။
ေပြ႔ပိုက္တယ္။ ႏွစ္သိမ့္တယ္။
★ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ပင္ပန္းေနတဲ့ခႏၶာကိုယ္ကို ကရုဏာနဲ႔ ၾကည့္ေပး။ ကရုဏာဆိုတဲ့ သေဘာထား။ compassionate attitude ။ ဒီအသိနဲ႔ ဒီအေတြးနဲ႔ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နနရႈရိႈက္ပါ။
• အိပ္ယာအေစာႀကီးထရလို႔ ပင္ပန္းတာ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။
• ည ေကာင္းေကာင္း အိပ္မေပ်ာ္လို႔ ပင္ပန္းတာ ျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္။
• အလုပ္ပင္ပန္းလို႔ ပင္ပန္းတာ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။
• စိတ္ပင္ပန္းလို႔ exhausted (ပင္ပန္းမႈ) ျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္။
• ထမင္းစားၿပီးကာစ ခႏၶာကိုယ္က အစာေတြ ေခ်ခ်က္ေနရလို႔၊ အင္အားေတြ အမ်ားႀကီးသံုးရလို႔ ပင္ပန္းေနတာ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။
★ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါ အျမဲတမ္းေတြ႔ေနရတဲ့ အေနအထားေတြပါ။ ဒါ အျမဲတမ္းေတြ႔ႀကံဳေနရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
★ Acceptance (လက္ခံတာ) စိတ္ပင္ပန္းတာကို လက္ခံတာ။
ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းတာကို လက္ခံတာ။
မိခင္က ငိုေနတဲ့သားေလးကို ၾကည့္တဲ့ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ အခုအခါ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ ငိုေနတဲ့ ကေလးေလးလိုပဲ။ mindfulness ေခၚတဲ့ သတိနဲ႔ အသိ။ သတိတရား။
★ ဒီ အခ်ိန္မွာ တစ္ဦးတည္းေသာ သားရွိတဲ့မိခင္လို၊ တျခား ဘာမွ ဂရုစိုက္စရာမရွိဘူး။ ဂရုစိုက္ဖို႔ မလိုဘူး။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို Priority ထားလိုက္။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္မွာပဲ စိတ္ထား။ ၀င္ေလ ထြက္ေလ က်က်နန ရႈရႈိက္ေပး။
★ ပင္ပန္းေနတာကို မပင္ပန္းေအာင္ဆိုၿပီး သြားမလုပ္နဲ႔။ ပင္ပန္းေနတာေလးကိုပဲ လက္ခံလိုက္။ ငိုေနတဲ့ ကေလးကို ေပြ႔ခ်ီလိုက္၊ ႏွစ္သိမ့္လိုက္၊ အားေပးလိုက္။ ေႏြးေထြးမႈေပးလိုက္။
"မငိုနဲ႔" ဆိုၿပီးေတာ့ သြားၿပီးေတာ့ မပိတ္နဲ႔။ အားေပးရံု အားေပး။ ကေလးက သူ႔ဟာသူ အငိုတိတ္သြားလိမ့္မယ္။ မငိုနဲ႔လို႔ ေျပာရင္ ကေလး သူ႔ဟာသူ ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ survival instinct ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ သူ react (တံု႔ျပန္) လိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းတာကို နားလည္ေပးလိုက္။ ခႏၶာကိုယ္ပင္ပန္းေနတာကို လက္ခံေပးလိုက္။ ပင္ပန္းေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ ၀င္ေလထြက္ေလ က်က်နန ရႈရိႈက္ပါ။
ဆက္ရန္...
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 4 - E)
Emotion Management & Mindful Compassion တရားပြဲသင္တန္း (Part 4 - E)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
အေမးအေျဖက႑
(သူ႔ေဒါသႏွင့္ ကိုယ့္ကရုဏာ)
ေမး။ ။ဆရာေတ္ာဘုရား.. (၁) positive emotion (၂) negative emotion (၃) not positive & negative emotion သံုးခုမွာ positive emotion ကို အျမဲ expand (ခ်ဲ႕) ေပးရမယ္ဆိုလိုတာလားဘုရား။ သို႔မဟုတ္ ၄င္းတို႔ ကိုယ္၌ ျဖစ္ျဖစ္ေနတာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳေပးေနရမွာလား။
★ ေျဖ။ ။ positive emotion ကို expand (ခ်ဲ႕) တာ demonstrate (ထင္ရွားေအာင္) လုပ္ျပထားတယ္။ ဒါက အနည္းငယ္ပဲ ရွိေသးတယ္။
(၁) မိမိ
(၂) မိသားစု
(၃) သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြ
(၄) အလယ္အလတ္ပုဂိၢဳလ္ (သူစိမ္း)
(၅) ကိုယ္မခ်စ္မႏွစ္သက္တဲ႔သူ
(က) ၿပိဳင္ဘက္
(ခ) ဆန္႔က်င္ဘက္
(ဂ) ရန္သူ
(၆) တေလာကလံုး ကို မုဒိတာျဖစ္ရမယ္။
ဒီ emotional habit (စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ အေလ့အက်င့္) ကို ေျပာင္းလဲလာေအာင္ဆိုရင္ သံုးပတ္အခ်ိန္လိုတယ္။
ဒါက လန္ဒန္တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္က Psychologist ပညာရွင္ေတြ သုေတသနလုပ္ထားတာ။
သံုးပတ္လိုတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အက်င့္ကို နည္းမွန္လမ္းမွန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုရင္ သံုးပတ္လိုတယ္။
★ သတိပ႒ာနသုတ္ထဲမွာေတာ့ တစ္ပတ္ (ခုနစ္ရက္) ကေနၿပီးေတာ့ ခုနစ္ႏွစ္အထိ၊ ပုဂၢိဳလ္အလိုက္ ပုဂၢိဳလ္ေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ဒီ habit ေတြကို ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္။ (အက်င့္ကို ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္)။
★ စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲမွာေတာ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာတဲ့ အရင္တုန္းက လူေတြ ကားစီးတယ္ဆိုရင္ seat belt (ခါးပတ္ႀကိဳး)မတပ္ဘူး။
အဲ့ဒီေတာ့ တပ္ေအာင္ သူတို႔ ေၾကာ္ျငာေတြ ေၾကာ္ျငာတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ သင္တယ္။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္သံုးရလဲဆိုရင္ သံုးပတ္သံုးရတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အက်င့္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ ကားေပၚတက္ၿပီး ထိုင္ၿပီဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္း ခါးပတ္တပ္တယ္။
★ ဒီေနရာမွာ Positve emotion ကို in touch (ရင္းႏွီး) ေအာင္လုပ္တာ တစ္ခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြ in touch လုပ္လို႔ ရခ်င္မွ ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို လုပ္လို႔ ရတယ္ဆိုတာ သိသြားတယ္။ Expand(ခ်ဲ႕) တယ္။
★ negative emotion လည္း ဒီအတိုင္းပဲ တစ္ကေန၊ ေျခာက္အထိ၊ မိမိရဲ႕ စိတ္မေက်နပ္မႈေတြ၊ စိတ္ပ်က္မႈေတြ၊ အဲ့ဒီ negative emotion အားလံုးကို…
ပထမဆံုး မိမိကိုယ္ကို၊ စၿပီးေတာ့ နံပါတ္ တစ္ကေန ေျခာက္အထိိ အဲ့လို exercise ေတြ လုပ္မယ္။ အဲ႔လို exercise ေတြ လုပ္ရင္ positive နဲ႔ negative emotion ႏွစ္ခုစလံုးက positive ျဖစ္လာတယ္။
★ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္
ေဒါသကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တတ္တယ္။
★ လူတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို လာၿပီးေတာ့ ဆဲတယ္ဆိုရင္ ...
"ေၾသာ္.. သူဒုကၡေရာက္ေနတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ဒုကၡေရာက္ေနတယ္"။
အဲ့လိုေတြးလိုက္ရင္ သူ႔ ေဒါသက ကိုယ့္ေဒါသ ျဖစ္မလာဘူး။ ျဖစ္မလာရံုတင္မကဘူး။ သူ႔ ေဒါသကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ကိုယ္က ကရုဏာျဖစ္လိုက္ေတာ့ ကိုယ့္ ကရုဏာက ကုသိုလ္ျဖစ္သြားတယ္။
★ အကုသိုလ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ကုသိုလ္ျဖစ္တာ။ အဲ့ဒီလိုဟာမ်ိဳး။
ဒါက negative emotion ကို transform လုပ္တယ္ (ေျပာင္းလဲ) လိုက္တယ္ေပါ့။ အဲ့ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုရင္ ဒီ positive emotion နဲ႔ negative emotion က balance ျဖစ္သြားတယ္။ (ညီသြားတယ္)။ အဲ့ဒါကို balance emotion ဥေပကၡာလို႔ ေခၚတယ္။
ျမန္မာစကားသံုးတဲ့ ဥေပကၡာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာစကားသံုးတဲ့ ဥေပကၡာကေတာ့ လ်စ္လ်ဴရႈတာကို ေျပာတာ။
★ ဒီ emotion management မွာ သံုးတဲ့ ဥေပကၡာကေတာ့ positive emotion ကလည္း မိမိကုိ တုန္လႈပ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ Negative emotion ေတြကလည္း တုန္လႈပ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲ့ဒီလို stable ျဖစ္ေန (ၿငိမ္ေန) တာ။ Balance ျဖစ္ေနတာ။
● ၀မ္းသာတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ ၀မ္းသာတယ္။
● ကရုဏာျဖစ္ရမယ့္ေနရာေတြမွာ ကရုဏာျဖစ္တယ္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၀မ္းသာတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ သူ႔ရဲ႕ အႏၲရာယ္ျဖစ္တဲ့ ေလာဘ မ၀င္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
သနားရမယ့္ ေနရာမ်ိဳးမွာ ေဒါသ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ Negative reaction မရွိေတာ့ဘူး။ Negative emotion နဲ႔ negative reaction က တျခားစီပဲ။ အဲ့ဒီလို balance ျဖစ္သြားတာ၊ stable ျဖစ္သြားတာကိုပဲ ဥေပကၡာလို႔ နားလည္ပါ။
မဟာေဗာဓိရုပ္သံလိုင္းမွ ထုတ္လႊင့္ခဲ႔ေသာ
ေအာက္စဖိုဒ့္ဆရာေတာ္
ပါေမာကၡေဒါက္တာ ဘဒၵႏၲဓမၼသာမိ,
(Ven. Dr. Dhammasami, Oxford)
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
အေမးအေျဖက႑
(သူ႔ေဒါသႏွင့္ ကိုယ့္ကရုဏာ)
ေမး။ ။ဆရာေတ္ာဘုရား.. (၁) positive emotion (၂) negative emotion (၃) not positive & negative emotion သံုးခုမွာ positive emotion ကို အျမဲ expand (ခ်ဲ႕) ေပးရမယ္ဆိုလိုတာလားဘုရား။ သို႔မဟုတ္ ၄င္းတို႔ ကိုယ္၌ ျဖစ္ျဖစ္ေနတာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳေပးေနရမွာလား။
★ ေျဖ။ ။ positive emotion ကို expand (ခ်ဲ႕) တာ demonstrate (ထင္ရွားေအာင္) လုပ္ျပထားတယ္။ ဒါက အနည္းငယ္ပဲ ရွိေသးတယ္။
(၁) မိမိ
(၂) မိသားစု
(၃) သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြ
(၄) အလယ္အလတ္ပုဂိၢဳလ္ (သူစိမ္း)
(၅) ကိုယ္မခ်စ္မႏွစ္သက္တဲ႔သူ
(က) ၿပိဳင္ဘက္
(ခ) ဆန္႔က်င္ဘက္
(ဂ) ရန္သူ
(၆) တေလာကလံုး ကို မုဒိတာျဖစ္ရမယ္။
ဒီ emotional habit (စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ အေလ့အက်င့္) ကို ေျပာင္းလဲလာေအာင္ဆိုရင္ သံုးပတ္အခ်ိန္လိုတယ္။
ဒါက လန္ဒန္တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္က Psychologist ပညာရွင္ေတြ သုေတသနလုပ္ထားတာ။
သံုးပတ္လိုတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အက်င့္ကို နည္းမွန္လမ္းမွန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုရင္ သံုးပတ္လိုတယ္။
★ သတိပ႒ာနသုတ္ထဲမွာေတာ့ တစ္ပတ္ (ခုနစ္ရက္) ကေနၿပီးေတာ့ ခုနစ္ႏွစ္အထိ၊ ပုဂၢိဳလ္အလိုက္ ပုဂၢိဳလ္ေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ဒီ habit ေတြကို ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္။ (အက်င့္ကို ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္)။
★ စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲမွာေတာ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာတဲ့ အရင္တုန္းက လူေတြ ကားစီးတယ္ဆိုရင္ seat belt (ခါးပတ္ႀကိဳး)မတပ္ဘူး။
အဲ့ဒီေတာ့ တပ္ေအာင္ သူတို႔ ေၾကာ္ျငာေတြ ေၾကာ္ျငာတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ သင္တယ္။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္သံုးရလဲဆိုရင္ သံုးပတ္သံုးရတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အက်င့္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ ကားေပၚတက္ၿပီး ထိုင္ၿပီဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္း ခါးပတ္တပ္တယ္။
★ ဒီေနရာမွာ Positve emotion ကို in touch (ရင္းႏွီး) ေအာင္လုပ္တာ တစ္ခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြ in touch လုပ္လို႔ ရခ်င္မွ ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို လုပ္လို႔ ရတယ္ဆိုတာ သိသြားတယ္။ Expand(ခ်ဲ႕) တယ္။
★ negative emotion လည္း ဒီအတိုင္းပဲ တစ္ကေန၊ ေျခာက္အထိ၊ မိမိရဲ႕ စိတ္မေက်နပ္မႈေတြ၊ စိတ္ပ်က္မႈေတြ၊ အဲ့ဒီ negative emotion အားလံုးကို…
ပထမဆံုး မိမိကိုယ္ကို၊ စၿပီးေတာ့ နံပါတ္ တစ္ကေန ေျခာက္အထိိ အဲ့လို exercise ေတြ လုပ္မယ္။ အဲ႔လို exercise ေတြ လုပ္ရင္ positive နဲ႔ negative emotion ႏွစ္ခုစလံုးက positive ျဖစ္လာတယ္။
★ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္
ေဒါသကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တတ္တယ္။
★ လူတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို လာၿပီးေတာ့ ဆဲတယ္ဆိုရင္ ...
"ေၾသာ္.. သူဒုကၡေရာက္ေနတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ဒုကၡေရာက္ေနတယ္"။
အဲ့လိုေတြးလိုက္ရင္ သူ႔ ေဒါသက ကိုယ့္ေဒါသ ျဖစ္မလာဘူး။ ျဖစ္မလာရံုတင္မကဘူး။ သူ႔ ေဒါသကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ကိုယ္က ကရုဏာျဖစ္လိုက္ေတာ့ ကိုယ့္ ကရုဏာက ကုသိုလ္ျဖစ္သြားတယ္။
★ အကုသိုလ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ကုသိုလ္ျဖစ္တာ။ အဲ့ဒီလိုဟာမ်ိဳး။
ဒါက negative emotion ကို transform လုပ္တယ္ (ေျပာင္းလဲ) လိုက္တယ္ေပါ့။ အဲ့ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုရင္ ဒီ positive emotion နဲ႔ negative emotion က balance ျဖစ္သြားတယ္။ (ညီသြားတယ္)။ အဲ့ဒါကို balance emotion ဥေပကၡာလို႔ ေခၚတယ္။
ျမန္မာစကားသံုးတဲ့ ဥေပကၡာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာစကားသံုးတဲ့ ဥေပကၡာကေတာ့ လ်စ္လ်ဴရႈတာကို ေျပာတာ။
★ ဒီ emotion management မွာ သံုးတဲ့ ဥေပကၡာကေတာ့ positive emotion ကလည္း မိမိကုိ တုန္လႈပ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ Negative emotion ေတြကလည္း တုန္လႈပ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲ့ဒီလို stable ျဖစ္ေန (ၿငိမ္ေန) တာ။ Balance ျဖစ္ေနတာ။
● ၀မ္းသာတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ ၀မ္းသာတယ္။
● ကရုဏာျဖစ္ရမယ့္ေနရာေတြမွာ ကရုဏာျဖစ္တယ္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၀မ္းသာတဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ သူ႔ရဲ႕ အႏၲရာယ္ျဖစ္တဲ့ ေလာဘ မ၀င္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
သနားရမယ့္ ေနရာမ်ိဳးမွာ ေဒါသ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ Negative reaction မရွိေတာ့ဘူး။ Negative emotion နဲ႔ negative reaction က တျခားစီပဲ။ အဲ့ဒီလို balance ျဖစ္သြားတာ၊ stable ျဖစ္သြားတာကိုပဲ ဥေပကၡာလို႔ နားလည္ပါ။
မဟာေဗာဓိရုပ္သံလိုင္းမွ ထုတ္လႊင့္ခဲ႔ေသာ
ေအာက္စဖိုဒ့္ဆရာေတာ္
ပါေမာကၡေဒါက္တာ ဘဒၵႏၲဓမၼသာမိ,
(Ven. Dr. Dhammasami, Oxford)